Thay đổi hồ sơ, thủ tục kiểm dịch thực vật nhập khẩu như thế nào?

1. Kiểm dịch thực vật nhập khẩu là gì?

Kiểm dịch thực vật (hay trong tiếng Anh còn gọi là Phytosanitary) là một hoạt động quản lý do Nhà nước tiến hành, nhằm mục đích ngăn chặn sự lây lan của các loài sâu, bệnh, và cỏ dại nguy hiểm giữa các khu vực trong nước và giữa Việt Nam với các quốc gia khác. Đối với hàng hóa nhập khẩu liên quan đến thực vật hoặc có nguồn gốc từ thực vật, kiểm dịch được thực hiện để đảm bảo rằng không có mầm bệnh nào được đưa vào nước ta thông qua hàng hóa nhập khẩu. Còn đối với hàng hóa xuất khẩu, kiểm dịch cũng được thực hiện để chứng minh rằng hàng hóa đáp ứng các tiêu chuẩn kiểm dịch để có thể xuất khẩu ra nước ngoài.

Kiểm dịch động thực vật thuộc loại kiểm tra chất lượng bắt buộc do cơ quan Nhà nước thực hiện đối với một số loại hàng hóa khi thực hiện thủ tục hải quan.

Nhiệm vụ chính của kiểm dịch thực vật là đảm bảo rằng hàng hóa thực vật không chứa các dịch bệnh nguy hiểm, như virus hoặc mầm bệnh, cũng như không mang theo côn trùng gây hại. Điều này giúp bảo vệ thực vật và nông sản, cũng như sức khỏe của con người trên lãnh thổ Việt Nam khỏi nguy cơ lây lan của các bệnh dịch.

Văn bản chính thức được cấp bởi tổ chức bảo vệ thực vật của quốc gia xuất khẩu cho tổ chức bảo vệ thực vật của quốc gia nhập khẩu được gọi là Giấy chứng nhận kiểm dịch thực vật.

2. Đối tượng của kiểm dịch thực vật nhập khẩu là gì?

Để định rõ đối tượng kiểm dịch thực vật, theo khoản 8 của Điều 3 trong Luật Bảo vệ và kiểm dịch thực vật 2013, nó được xác định như sau:

Đối tượng kiểm dịch thực vật là các sinh vật gây hại có khả năng gây ra thiệt hại nghiêm trọng cho thực vật, chưa tồn tại tại Việt Nam hoặc có mặt nhưng có phân bố hạn chế, và do đó cần phải áp dụng các biện pháp kiểm soát nghiêm ngặt đối với chúng.

3. Thay đổi hồ sơ, thủ tục kiểm dịch thực vật nhập khẩu như thế nào?

Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn vừa han hành Thông tư số 15/2021/TT-BNNPTNT sửa đổi các quy định về trình tự và thủ tục kiểm dịch thực vật cho việc nhập khẩu, xuất khẩu, quá cảnh và sau nhập khẩu của các sản phẩm thực vật kiểm dịch.

Thông qua Thông tư này, có một số điểm cụ thể có sự thay đổi trong quá trình kiểm dịch thực vật cho hàng hóa nhập khẩu, bao gồm:

3.1. Hồ sơ đăng ký kiểm dịch thực vật nhập khẩu

Hồ sơ đăng ký kiểm dịch thực vật nhập khẩu theo quy định tại Điều 6 của Thông tư 33/2014/TT-BNNPTNT (được sửa đổi bởi Khoản 3 Điều 2 Thông tư 15/2021/TT-BNNPTNT) bao gồm các thành phần sau:

- Giấy đăng ký kiểm dịch thực vật, theo mẫu quy định tại Phụ lục I của Thông tư 33/2014/TT-BNNPTNT.

- Bản sao chụp hoặc bản điện tử hoặc bản chính của Giấy chứng nhận kiểm dịch thực vật, do cơ quan kiểm dịch thực vật có thẩm quyền của nước xuất khẩu cấp. Trường hợp chủ vật thể nộp bản sao chụp hoặc bản điện tử, phải nộp bản chính trước khi được cấp Giấy chứng nhận kiểm dịch thực vật nhập khẩu, quá cảnh và vận chuyển nội địa cho lô vật thể. (Lưu ý rằng so với quy định hiện hành, đã bổ sung đối tượng bản điện tử Giấy chứng nhận kiểm dịch thực vật).

- Bản chính hoặc bản điện tử hoặc bản sao chứng thực của Giấy phép kiểm dịch thực vật nhập khẩu (trường hợp quy định phải có Giấy phép). Thông tư 15/2021/TT-BNNPTNT cũng cho phép nộp bản điện tử của Giấy phép kiểm dịch thực vật nhập khẩu trong hồ sơ đăng ký kiểm dịch thực vật nhập khẩu.

3.2. Trình tự, thủ tục kiểm dịch thực vật nhập khẩu

Theo Điều 7 của Thông tư 33/2014/TT-BNNPTNT (được sửa đổi và bổ sung bởi Khoản 4 Điều 2 Thông tư 15/2021/TT-BNNPTNT), quy trình và thủ tục kiểm dịch thực vật nhập khẩu được xác định như sau:

(1) Đăng ký kiểm dịch thực vật:

Theo Khoản 2 Điều 1 của Thông tư 34/2018/TT-BNNPTNT, chủ vật thể phải nộp (gửi) một bộ hồ sơ đăng ký kiểm dịch thực vật nhập khẩu tại cơ quan kiểm dịch thực vật hoặc qua dịch vụ bưu chính hoặc thông qua Cơ chế một cửa Quốc gia (trực tuyến).

(2) Tiếp nhận và kiểm tra hồ sơ:

Cơ quan kiểm dịch thực vật có trách nhiệm tiếp nhận và kiểm tra tính hợp lệ của hồ sơ theo quy định. Trong trường hợp hồ sơ không đáp ứng yêu cầu, cơ quan này sẽ yêu cầu chủ vật thể bổ sung và hoàn thiện hồ sơ.

(3) Kiểm tra vật thể:

- Dựa trên kết quả kiểm tra hồ sơ, cơ quan kiểm dịch thực vật quyết định vị trí và sắp xếp nhân viên kiểm tra để thực hiện kiểm tra lô vật thể theo các bước sau:

+ Kiểm tra sơ bộ: Kiểm tra ngoại vi của lô vật thể, bao gồm bao bì đóng gói, phương tiện vận chuyển, các khe kẽ và điểm nơi có thể ẩn nấp sinh vật gây hại; cũng như thu thập các loài côn trùng bay hoặc loài bò hoặc loài gắn kèm bên ngoài lô vật thể.

+ Kiểm tra chi tiết: Kiểm tra bên trong lô hàng và lấy mẫu theo quy định tại QCVN 01-141:2013/BNNPTNT, Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về phương pháp lấy mẫu kiểm dịch thực vật. Ngoài ra, cũng thu thập các vật thể có triệu chứng gây hại và sinh vật gây hại.

- Giám định sinh vật gây hại:

Cơ quan kiểm dịch thực vật gửi các mẫu vật thể thuộc diện kiểm dịch thực vật, cùng với các vật thể có triệu chứng gây hại và sinh vật gây hại thu thập được, cho Tổ chức giám định sinh vật gây hại. Tổ chức này tiến hành giám định sinh vật gây hại và cung cấp kết quả cho cơ quan kiểm dịch thực vật. (Cần lưu ý rằng quy định hiện hành không cung cấp hướng dẫn cụ thể về quy trình phân tích giám định mẫu vật thể và sinh vật gây hại sau khi thu thập).

(4) Cấp Giấy chứng nhận kiểm dịch thực vật

+ Cơ quan kiểm dịch thực vật phát hành Giấy chứng nhận kiểm dịch thực vật nhập khẩu, quá cảnh và vận chuyển nội địa (theo mẫu quy định tại Phụ lục II được đính kèm trong Thông tư 33/2014/TT-BNNPTNT) trong khoảng thời gian 24 giờ tính từ khi bắt đầu quá trình kiểm dịch cho lô vật thể không bị nhiễm đối tượng kiểm dịch thực vật hoặc đối tượng phải kiểm soát của Việt Nam hoặc sinh vật gây hại lạ. Trường hợp cần thời gian kiểm dịch lâu hơn 24 giờ do yêu cầu về chuyên môn kỹ thuật hoặc vì lý do nào đó không cấp Giấy chứng nhận kiểm dịch thực vật, cơ quan kiểm dịch thực vật phải thông báo hoặc cung cấp giải thích bằng văn bản và nêu rõ lý do cho chủ vật thể thuộc diện kiểm dịch.

+ Trong trường hợp phát hiện lô vật thể nhiễm đối tượng kiểm dịch thực vật, đối tượng phải kiểm soát của Việt Nam hoặc sinh vật gây hại lạ, cơ quan kiểm dịch thực vật sẽ quyết định áp dụng các biện pháp xử lý kiểm dịch thực vật phù hợp theo quy định.

+ Nếu lô vật thể được vận chuyển bằng tàu biển có khoang chứa hàng có chiều cao từ 3 mét trở lên và cần kiểm tra từng tầng riêng lẻ, sau khi kiểm tra xong mỗi tầng và căn cứ vào kết quả kiểm tra, cơ quan kiểm dịch thực vật sẽ cấp Giấy tạm cấp kết quả kiểm dịch thực vật cho khối lượng vật thể đã kiểm tra (theo mẫu quy định tại Phụ lục III kèm theo Thông tư 33/2014/TT-BNNPTNT).

Sau khi nhận được Giấy tạm cấp kết quả, lô hàng được phép vận chuyển đến kho bảo quản và chỉ được đưa ra để sản xuất hoặc kinh doanh khi đã có Giấy chứng nhận kiểm dịch thực vật nhập khẩu, quá cảnh và vận chuyển nội địa từ cơ quan kiểm dịch thực vật dựa trên kết quả kiểm tra toàn bộ lô vật thể.

Mọi thắc mắc quý khách hàng xin vui lòng gửi về số Hotline 1900.868644 hoặc địa chỉ email [email protected] để được giải đáp. Trân trọng!