Bị can có quyền như thế nào đối với kết luận giám định?

1. Đối với kết luận giám định thì bị can có quyền gì?

Theo quy định tại Điều 214 của Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015, người có quyền và nghĩa vụ trong quá trình xem xét và thông báo kết luận giám định được quy định cụ thể như sau:

- Xem xét đề nghị trưng cầu giám định: Trong thời hạn 7 ngày kể từ ngày nhận được đề nghị trưng cầu giám định của bị can, bị cáo, bị hại, người tham gia tố tụng khác, cơ quan có thẩm quyền phải tiến hành tố tụng và xem xét đề nghị trưng cầu giám định. Trong quá trình này, cơ quan có thẩm quyền sẽ đánh giá tính hợp lý, cần thiết của việc tiến hành giám định và quyết định liệu có chấp nhận hay từ chối đề nghị trưng cầu giám định.

- Thông báo kết luận giám định: Trong thời hạn 7 ngày kể từ ngày nhận được kết luận giám định, cơ quan có thẩm quyền phải thông báo kết luận giám định cho bị can, bị cáo, bị hại, và những người tham gia tố tụng khác có liên quan. Thông báo này giúp đảm bảo quyền lợi của các bên liên quan và tạo điều kiện cho họ để tham gia tích cực vào quá trình tố tụng, bằng cách cung cấp thông tin chi tiết về kết quả của quá trình giám định.

- Quyền trình bày ý kiến và đề nghị giám định bổ sung hoặc giám định lại: Bị can, bị cáo, bị hại, và người tham gia tố tụng khác có quyền trình bày ý kiến của mình về kết luận giám định. Họ cũng có quyền đề nghị giám định bổ sung hoặc giám định lại nếu họ cho rằng kết luận không chính xác hoặc không đầy đủ. Nếu họ muốn trình bày ý kiến trực tiếp, Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát và Tòa án phải lập biên bản ghi chép nội dung ý kiến và đề nghị của họ.

- Thông báo không chấp nhận đề nghị và lý do: Trường hợp Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát, Tòa án không chấp nhận đề nghị của bị can, bị cáo, bị hại, người tham gia tố tụng khác, họ phải thông báo cho người đề nghị bằng văn bản và rõ ràng nêu rõ lý do không chấp nhận. Thông báo này không chỉ giúp bảo vệ quyền lợi và minh bạch quyết định của cơ quan tố tụng mà còn tạo điều kiện cho bên đề nghị hiểu rõ về quyết định và có thể đưa ra các bước tiếp theo phù hợp.

Như vậy, quyền đề nghị giám định bổ sung của bị can là một phần quan trọng của quy trình tố tụng hình sự, giúp đảm bảo tính công bằng và minh bạch trong quá trình xử lý vụ án. Quyền đề nghị giám định bổ sung là cơ hội quan trọng cho bị can để bảo vệ quyền lợi và chứng minh sự chính xác của vụ án. Trong một số trường hợp, nội dung kết luận giám định có thể không đủ rõ ràng hoặc thiếu thông tin quan trọng, và việc đề nghị giám định bổ sung là một cách để giải quyết những hạn chế này. Bị can có thể dựa vào kiến thức chuyên sâu của họ về tình hình cụ thể của vụ án để đề xuất những khía cạnh cần được xem xét thêm, nhằm tăng tính chính xác và công bằng của kết luận giám định.

Quan trọng hơn, quy định này thể hiện tinh thần trách nhiệm của hệ thống pháp luật, đảm bảo rằng bị can không chỉ là đối tượng bị xử lý mà còn là một bên có quyền tham gia tích cực vào quá trình tư pháp. Quyền đề nghị giám định bổ sung không chỉ là quyền lợi cá nhân mà còn là yếu tố quan trọng giúp xây dựng một hệ thống tư pháp linh hoạt và đáp ứng đúng mức với những biến động và thách thức của xã hội.

Hơn nữa, quyền này không chỉ giúp bị can chứng minh sự vô tội của mình mà còn đóng góp vào sự minh bạch và đáng tin cậy của hệ thống tư pháp. Việc mở cửa cho quyền đề nghị giám định bổ sung là một biện pháp ngăn chặn tiềm ẩn nguy cơ xảy ra những oan trái và giúp tăng cường lòng tin của cộng đồng vào công lý.

2. Kiểm sát viên có trách nhiệm gì khi thấy cần làm sáng tỏ nội dung kết luận giám định trong vụ án hình sự?

Dựa theo quy định tại Khoản 2 Điều 36 của Quy chế công tác thực hành quyền công tố, kiểm sát viện về việc khởi tố, điều tra và truy tố, theo Quyết định 111/QĐ-VKSTC năm 2020, quyền và trách nhiệm của Kiểm sát viên trong việc làm sáng tỏ nội dung kết luận giám định trong vụ án hình sự được chi tiết như sau:

- Báo cáo và đề xuất: Khi Kiểm sát viên nhận thấy có nhu cầu làm sáng tỏ nội dung kết luận giám định, họ có trách nhiệm báo cáo và đề xuất lãnh đạo đơn vị cũng như lãnh đạo Viện để yêu cầu Cơ quan có thẩm quyền điều tra. Báo cáo này cần mô tả rõ về tình hình và lý do cần phải làm sáng tỏ kết luận giám định.

- Yêu cầu giải thích từ tổ chức, cá nhân giám định: Sau khi nhận được sự chấp thuận từ lãnh đạo đơn vị và Viện, Kiểm sát viên có nhiệm vụ yêu cầu tổ chức, cá nhân đã tiến hành giám định giải thích kết luận giám định. Quy trình này nhằm mục đích làm rõ và xác minh các điểm không rõ ràng trong kết luận giám định.

- Hỏi thêm người giám định theo quy định của Điều 213 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015: Kiểm sát viên cần hỏi thêm người giám định về những tình tiết cần thiết theo quy định tại Điều 213 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015. Điều này có thể bao gồm những giải thích chi tiết về phương pháp, quy trình, hoặc các yếu tố quan trọng mà người giám định đã sử dụng trong quá trình thực hiện giám định.

Quy định này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đảm bảo tính chính xác và minh bạch trong quá trình xử lý hình sự, đồng thời tạo điều kiện cho các bên liên quan có cơ hội tham gia tích cực vào quá trình tư pháp. Điều này đồng thời củng cố uy tín và độ tin cậy của quyết định tư pháp, đáp ứng đúng mức với nguyên tắc pháp luật và quyền lợi của bị can trong quá trình xử lý.

3. Trường hợp nào thực hiện giám định bổ sung ?

Theo quy định tại Điều 210 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015, việc giám định bổ sung là một quy trình quan trọng nhằm đảm bảo tính chính xác và công bằng trong quá trình xử lý hình sự. Quy định này chỉ ra rõ những tình huống cụ thể mà việc thực hiện giám định bổ sung là hoàn toàn chấp nhận và cần thiết, cụ thể:

- Nội dung kết luận giám định chưa rõ, chưa đầy đủ: Trong trường hợp nội dung kết luận của quá trình giám định ban đầu không đủ rõ ràng hoặc thiếu thông tin quan trọng, quy định cho phép tiến hành giám định bổ sung. Điều này làm đảm bảo rằng thông tin đưa ra tại thời điểm giám định là đầy đủ và hiểu quả, đồng thời giảm thiểu rủi ro phát sinh hiểu lầm hoặc thông tin bị thiếu sót.

- Khi phát sinh vấn đề mới: Quy định cũng chỉ đề cập đến trường hợp khi có sự phát sinh vấn đề mới trong quá trình điều tra hoặc tố tụng. Trong tình huống này, việc thực hiện giám định bổ sung là bắt buộc để xác định mức độ ảnh hưởng của vấn đề mới đối với kết luận giám định đã có trước đó. Điều này nhấn mạnh sự quan trọng của việc duy trì tính cập nhật và linh hoạt trong quá trình xác minh thông tin.

Ngoài ra, quy định còn thừa nhận sự đa dạng trong đối tượng thực hiện giám định bổ sung. Điều này có thể bao gồm cả tổ chức và cá nhân đã thực hiện giám định trước đó hoặc người khác có chuyên môn trong lĩnh vực tư pháp. Sự linh hoạt này giúp tối ưu hóa khả năng sử dụng kiến thức và kinh nghiệm chuyên ngành để giải quyết những thách thức phức tạp trong quá trình xử lý hình sự.

Việc quy định về giám định bổ sung không chỉ đảm bảo chất lượng và minh bạch trong quá trình tư pháp mà còn thể hiện sự nhạy bén và linh hoạt trong đối mặt với những biến động và phức tạp trong thực tế tội phạm.

Ngoài các điều khoản quy định về việc giám định bổ sung trong Điều 210 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015, cần nhấn mạnh rằng quá trình này có tính linh hoạt và có thể được thực hiện bởi nhiều bên khác nhau. Điều này có nghĩa là, người hoặc tổ chức đã thực hiện giám định ban đầu có thể được ủy quyền để thực hiện giám định bổ sung, hoặc có thể có sự tham gia của tổ chức, cá nhân khác.

Trong một số trường hợp, tổ chức hoặc cá nhân đã thực hiện giám định ban đầu có thể được ủy quyền để thực hiện giám định bổ sung. Điều này có thể xảy ra khi họ có kiến thức chuyên sâu và kinh nghiệm đặc biệt về vấn đề cụ thể liên quan đến vụ án.

Quy định cũng cho phép sự tham gia của tổ chức hoặc cá nhân khác để thực hiện giám định bổ sung. Điều này có thể xuất phát từ nhu cầu sử dụng chuyên gia độc lập hoặc có kiến thức chuyên sâu về một lĩnh vực cụ thể mà tổ chức hoặc cá nhân đã thực hiện giám định ban đầu không có.

Việc cho phép nhiều bên tham gia vào quá trình giám định bổ sung nhằm mục đích đảm bảo sự đa dạng và chất lượng cao trong quá trình xác định sự thật. Đồng thời, điều này giúp tăng cường tính minh bạch và công bằng trong quá trình tố tụng hình sự.

Liên hệ qua 1900.868644 hoặc qua [email protected]