Sử dụng ma túy lần đầu có bị truy cứu trách nhiệm hình sự?

1. Sử dụng ma túy lần đầu có bị đi tù không?

Hiện nay thì theo quy định củaBộ luật Hình sự 2015, sửa đổi bổ sung 2017 không có quy định về hành vi sử dụng trái phép chất ma túy, theo đó thì nếu người đó chỉ có hành vi là sử dụng trái phép chất ma túy mà không đồng thời có các hành vi khác như tàng trữ, vận chuyển, mua bán trái phép chất ma túy, tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy.... thì không bị truy cứu trách nhiệm hình sự. 

Mặc dù sẽ không xử lý hình sự tuy nhiên thì người sử dụng ma túy lần đầu sẽ bị xử phạt theo quy định tại khoản 1 Điều 23 của Nghị định 144/2021/NĐ-CP có quy định như sau: Phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 1 triệu đồng đến  2 triệu đồng đối với hành vi sử dụng trái phép chất ma túy. 

Quy định phạt hành chính có thể được thiết lập nhằm mục đích nhân quả và phòng ngừa. Bằng cách xử phạt người sử dụng lần đầu, có thể tạo ra áp lực và nhận thức về hậu quả của hành vi sử dụng ma túy, có thể giúp giảm nguy cơ lặp lại.

Như vậy thì hành vi sử dụng chất ma túy lần đầu sẽ không bị phạt tù nhưng sẽ bị xử phạt hành chính. 

2. Trường hợp nào công an có thể bắt xét nghiệm ma túy ?

Căn cứ dựa theo quy định tại Điều 22 của Luật Phòng, chống ma túy 2021 có quy định về việc xét nghiệm chất ma túy trong cơ thể như sau:

- Người bị phát hiện sử dụng trái phép chất ma túy: Nếu có bằng chứng hoặc nghi ngờ về việc sử dụng trái phép chất ma túy, người này có thể được yêu cầu thực hiện xét nghiệm. Theo quy định của pháp luật Việt Nam, người bị phát hiện sử dụng trái phép chất ma túy có thể được yêu cầu thực hiện xét nghiệm. Khi có bằng chứng hoặc nghi ngờ về việc sử dụng trái phép chất ma túy, cơ quan chức năng có thẩm quyền có thể yêu cầu người đó thực hiện xét nghiệm để xác định có chất ma túy trong cơ thể hay không. Quy trình này thường đòi hỏi sự tuân thủ các quy định và quy trình pháp luật, bảo vệ quyền lợi của người sử dụng và đảm bảo tính chính xác của kết quả xét nghiệm. Nếu kết quả xét nghiệm cho thấy có chất ma túy trong cơ thể, người đó có thể phải chịu các hình phạt hành chính hoặc các biện pháp xử lý khác theo quy định của pháp luật.

- Người mà cơ quan, người có thẩm quyền có căn cứ cho rằng có hành vi sử dụng trái phép chất ma túy: Nếu có thông tin hoặc chứng cứ liên quan, cơ quan có thẩm quyền có thể yêu cầu xét nghiệm chất ma túy trong cơ thể của người đó. Theo quy định của pháp luật Việt Nam, nếu cơ quan hoặc người có thẩm quyền có căn cứ cho rằng có hành vi sử dụng trái phép chất ma túy, họ có thể yêu cầu xét nghiệm chất ma túy trong cơ thể của người đó. Quy định này nhấn mạnh vai trò của cơ quan chức năng trong việc đảm bảo tuân thủ và thực thi pháp luật liên quan đến chống ma túy. Quy trình này thường liên quan đến việc thu thập thông tin và chứng cứ liên quan đến hành vi sử dụng chất ma túy, và sau đó, cơ quan có thẩm quyền có thể yêu cầu xét nghiệm chất ma túy để có bằng chứng chính xác về việc sử dụng chất ma túy của người đó.

- Người sử dụng trái phép chất ma túy đang trong thời hạn quản lý: Những người đã bị xử lý hành chính hoặc đang trong thời hạn quản lý về việc sử dụng trái phép chất ma túy có thể phải thực hiện xét nghiệm. Khi một người bị xử lý hành chính về việc sử dụng trái phép chất ma túy hoặc đang trong thời hạn quản lý, việc thực hiện xét nghiệm chất ma túy có thể được yêu cầu nhằm đảm bảo tuân thủ các biện pháp và quy định liên quan đến hình phạt hành chính và quản lý. Xét nghiệm chất ma túy trong trường hợp này có thể được sử dụng để kiểm tra việc tuân thủ các biện pháp hành chính, đánh giá tình trạng sử dụng chất ma túy của người đó trong thời hạn quản lý, và có thể là một yếu tố quan trọng để đưa ra quyết định về việc tiếp tục quản lý hay điều chỉnh biện pháp xử lý.

- Người đang trong thời gian bị áp dụng biện pháp xử lý hành chính giáo dục tại xã, phường, thị trấn do có hành vi sử dụng trái phép chất ma túy; đang cai nghiện ma túy; đang điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế; đang trong thời hạn quản lý sau cai nghiện ma túy: Những người thuộc các trường hợp này cũng có thể phải thực hiện xét nghiệm chất ma túy theo quy định. Theo đó thì theo quy định của pháp luật Việt Nam, những người đang trong thời gian bị áp dụng biện pháp xử lý hành chính giáo dục tại xã, phường, thị trấn do có hành vi sử dụng trái phép chất ma túy cũng có thể phải thực hiện xét nghiệm chất ma túy theo quy định. Điều này có thể được thực hiện với mục đích giám sát và đảm bảo người đó tuân thủ biện pháp xử lý hành chính và quy định liên quan đến cai nghiện ma túy, điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế, hay thời hạn quản lý sau cai nghiện. Xét nghiệm chất ma túy trong trường hợp này có thể được sử dụng để đánh giá việc tuân thủ các biện pháp và quy định, đồng thời kiểm tra tình trạng sử dụng chất ma túy của người đó trong quá trình áp dụng biện pháp xử lý hành chính.

Lưu ý rằng quy định cụ thể và quy trình thực hiện xét nghiệm chất ma túy có thể thay đổi theo từng giai đoạn và vùng miền cụ thể, nên việc tham khảo các quy định và hướng dẫn chi tiết là quan trọng.

3. Quy định của pháp luật về các biện pháp cai nghiện ma túy

Căn cứ dựa theo quy định tại Điều 28 của Luật Phòng, chống ma túy 2021 thì có quy định cụ thể về các biện pháp cai nghiện ma túy như sau:

Biện pháp cai nghiện ma túy bao gồm:

- Cai nghiện ma túy tự nguyện: Đây là quá trình cai nghiện mà người nghiện chủ động quyết định và tham gia mà không có sự áp đặt hay buộc bắt từ bên ngoại. Người nghiện thường tự tìm kiếm sự hỗ trợ và tham gia các chương trình cai nghiện tự nguyện tại gia đình, cộng đồng hoặc cơ sở chăm sóc y tế. Người nghiện trong quá trình này tự quyết định và tự ý tham gia quá trình cai nghiện mà không có sự áp đặt từ bên ngoài. Quyết định này thường đến từ ý thức về hậu quả của sự lạc quan và nhận thức về việc cần thay đổi trong cuộc sống của họ. Người nghiện thường tự tìm kiếm sự hỗ trợ từ gia đình, bạn bè, cộng đồng, hoặc các tổ chức chăm sóc sức khỏe. Họ có thể tham gia các chương trình cai nghiện tự nguyện tại các cơ sở chăm sóc y tế hoặc tổ chức cộng đồng chuyên nghiệp. Trong quá trình tự nguyện, người nghiện giữ vai trò chủ động và có trách nhiệm lớn trong quá trình cai nghiện. Họ thường được đào tạo về cách quản lý và kiểm soát sự sử dụng ma túy.

- Cai nghiện ma túy bắt buộc: Ngược lại, đây là quá trình cai nghiện mà người nghiện bị buộc phải tham gia, thường thông qua quyết định của cơ quan hoặc tòa án. Cai nghiện bắt buộc thường được thực hiện tại các cơ sở cai nghiện ma túy công lập, nơi người nghiện phải tuân thủ quy định và chế độ theo dõi từ cơ quan có thẩm quyền.

Thực hiện cai nghiện ma túy:

- Tại gia đình, cộng đồng hoặc cơ sở cai nghiện ma túy: Biện pháp cai nghiện tự nguyện thường diễn ra tại những nơi này, với sự hỗ trợ của gia đình, cộng đồng hoặc các cơ sở chăm sóc y tế có chuyên môn về cai nghiện ma túy.

- Tại cơ sở cai nghiện ma túy công lập: Biện pháp cai nghiện bắt buộc thường được thực hiện tại các cơ sở chăm sóc y tế công lập, trong đó người nghiện phải tuân thủ các biện pháp được áp đặt để giúp họ vượt qua tình trạng nghiện ma túy.

Trên đây là toàn bộ nội dung bài viết có liên quan đến cai nghiện ma túy, nếu như các bạn còn có những nội dung câu hỏi vướng mắc vui lòng liên hệ với chúng tôi thông qua số điện thoại 1900.868644 hoặc liên hệ qua địa chỉ email [email protected] để được hỗ trợ. Xin trân trọng cảm ơn!