Xử lý khi vừa có tình tiết giảm nhẹ, tình tiết tăng nặng vi phạm hành chính

1. Thế nào là xử phạt vi phạm hành chính?

Theo Điều 2 Luật Xử lý vi phạm hành chính 2012 (sửa đổi 2020), quy định như sau:

​- Xử phạt vi phạm hành chính là hành động của người có thẩm quyền xử phạt, áp dụng hình thức xử phạt hoặc biện pháp khắc phục hậu quả đối với cá nhân, tổ chức thực hiện hành vi vi phạm hành chính. Hành động này được thực hiện theo quy định của pháp luật về xử phạt vi phạm hành chính.

​- Vi phạm hành chính là hành vi có lỗi do cá nhân hoặc tổ chức thực hiện, vi phạm quy định của pháp luật về quản lý nhà nước mà không phải là tội phạm. Điều này áp dụng khi có vi phạm hành chính, và theo quy định của pháp luật, vi phạm hành chính này phải bị xử phạt.

​- Xử phạt vi phạm hành chính được coi là hoạt động cưỡng chế hành chính cụ thể. Điều này nghĩa là, khi có vi phạm hành chính, nhà nước có quyền và trách nhiệm áp dụng các biện pháp xử phạt hoặc khắc phục hậu quả một cách cưỡng chế, tùy thuộc vào mức độ và tính chất của vi phạm.

​- Hình thức xử phạt vi phạm hành chính bao gồm các chế tài hành chính được quy định trong pháp luật. Các chế tài này có thể là xử phạt tiền, xử phạt việc, tước quyền, hạn chế hoặc ngừng hoạt động trong một khoảng thời gian nhất định, hoặc các biện pháp khác nhằm khắc phục hậu quả vi phạm hành chính.

Như vậy, xử phạt vi phạm hành chính là một phương tiện quan trọng mà nhà nước sử dụng để duy trì trật tự xã hội và bảo vệ quyền lợi của cộng đồng. Quy định này giúp chính phủ thực hiện chức năng quản lý, điều chỉnh hành vi của cá nhân và tổ chức, đồng thời tạo ra một cơ sở pháp lý để giải quyết các vấn đề xã hội và bảo vệ lợi ích chung.

2. Quy định về tình tiết giảm nhẹ khi xử phạt hành chính

Theo Điều 9 Luật Xử lý vi phạm hành chính 2012 (sửa đổi 2020), những tình tiết giảm nhẹ được xem xét trong quá trình xử lý vi phạm hành chính, bao gồm:

- Ngăn chặn, giảm bớt hậu quả và tự nguyện khắc phục: Nếu người vi phạm hành chính có hành vi ngăn chặn, làm giảm bớt hậu quả của vi phạm hoặc tự nguyện khắc phục hậu quả, bồi thường thiệt hại, đây là tình tiết giảm nhẹ.

- Khai báo, hối lỗi và hỗ trợ cơ quan chức năng: Nếu người vi phạm hành chính tự nguyện khai báo, thành thật hối lỗi, và tích cực giúp đỡ cơ quan chức năng phát hiện và xử lý vi phạm, tình tiết này được xem xét là giảm nhẹ.

- Vi phạm do tình trạng kích động về tinh thần, vượt quá giới hạn phòng vệ: Vi phạm trong tình trạng bị kích động về tinh thần do hành vi trái pháp luật của người khác gây ra; vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng; vượt quá yêu cầu của tình thế cấp thiết đều được xem xét là tình tiết giảm nhẹ.

- Ép buộc hoặc lệ thuộc về vật chất hoặc tinh thần: Vi phạm hành chính do bị ép buộc hoặc bị lệ thuộc về vật chất hoặc tinh thần cũng là tình tiết giảm nhẹ.

- Người mang thai, người già yếu, người có bệnh hoặc khuyết tật: Vi phạm hành chính của người mang thai, người già yếu, người có bệnh hoặc khuyết tật làm hạn chế khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi của mình cũng được xem xét là tình tiết giảm nhẹ.

- Vi phạm do hoàn cảnh khó khăn không do bản thân gây ra: Vi phạm hành chính trong tình trạng khó khăn mà không do người vi phạm gây ra được xem xét là tình tiết giảm nhẹ.

- Vi phạm do trình độ lạc hậu: Vi phạm hành chính do trình độ lạc hậu của người vi phạm cũng là một trong những tình tiết giảm nhẹ.

- Những tình tiết khác do Chính phủ quy định: Ngoài ra, còn có những tình tiết giảm nhẹ khác mà Chính phủ quy định sẽ được xem xét trong quá trình xử lý vi phạm hành chính.

Những tình tiết giảm nhẹ được xem xét để đảm bảo tính công bằng và linh hoạt trong quá trình xử lý vi phạm hành chính, đồng thời khuyến khích người vi phạm hành chính tự ý khắc phục hậu quả và hợp tác với cơ quan chức năng.

3. Các tình tiết tăng nặng khi xử phạt hành chính

Theo Điều 10 Luật Xử lý vi phạm hành chính 2012 (sửa đổi 2020), những tình tiết sau đây được xem là tình tiết tăng nặng khi xét xử vi phạm hành chính:

- Vi phạm hành chính có tổ chức: Hành vi vi phạm hành chính được tổ chức có thể được coi là tình tiết tăng nặng, đặc biệt là khi sự tổ chức này gây ra ảnh hưởng nghiêm trọng đến trật tự, an toàn xã hội.

- Vi phạm hành chính nhiều lần; tái phạm: Việc tái phạm hoặc vi phạm nhiều lần liên tiếp có thể được coi là tình tiết tăng nặng, thể hiện sự không chấp hành và phổ biến hóa hành vi vi phạm.

- Xúi giục, lôi kéo, sử dụng người chưa thành niên vi phạm; ép buộc người bị lệ thuộc vào mình: Sử dụng những biện pháp như xúi giục, lôi kéo người chưa thành niên hoặc ép buộc người lệ thuộc có thể làm tăng nặng tình tiết vi phạm.

- Sử dụng người bị tâm thần hoặc bệnh khác làm mất khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi: Việc lợi dụng những người có khả năng giảm mất khả năng điều khiển hành vi được xem xét là tình tiết tăng nặng.

- Lăng mạ, phỉ báng người đang thi hành công vụ; vi phạm hành chính có tính chất côn đồ: Hành vi lăng mạ, phỉ báng người thi hành công vụ hoặc vi phạm có tính chất côn đồ đều được xem là tình tiết tăng nặng.

- Lợi dụng chức vụ, quyền hạn để vi phạm hành chính: Sử dụng chức vụ, quyền hạn để vi phạm hành chính có thể được coi là tình tiết tăng nặng do sự lạm dụng quyền lực.

- Lợi dụng hoàn cảnh chiến tranh, thiên tai, thảm họa, dịch bệnh hoặc khó khăn đặc biệt khác của xã hội để vi phạm hành chính: Lợi dụng những hoàn cảnh khó khăn của xã hội để vi phạm hành chính được coi là tình tiết tăng nặng.

- Vi phạm trong thời gian đang chấp hành hình phạt của bản án hình sự hoặc đang chấp hành quyết định áp dụng biện pháp xử lý vi phạm hành chính: Việc vi phạm trong thời gian đang chấp hành hình phạt hoặc biện pháp xử lý khác cũng được xem xét là tình tiết tăng nặng.

- Tiếp tục thực hiện hành vi vi phạm hành chính mặc dù người có thẩm quyền đã yêu cầu chấm dứt: Hành vi tiếp tục thực hiện vi phạm sau khi bị yêu cầu chấm dứt được coi là tình tiết tăng nặng.

- Sau khi vi phạm đã có hành vi trốn tránh, che giấu vi phạm hành chính: Hành vi trốn tránh, che giấu vi phạm sau khi đã xảy ra có thể được xem là tình tiết tăng nặng.

- Vi phạm hành chính có quy mô lớn, số lượng hoặc trị giá hàng hóa lớn: Vi phạm hành chính ở quy mô lớn, số lượng lớn hoặc trị giá hàng hóa lớn được coi là tình tiết tăng nặng.

- Vi phạm hành chính đối với nhiều đối tượng đặc biệt như trẻ em, người già, người khuyết tật, phụ nữ mang thai: Vi phạm hành chính đối với những đối tượng đặc biệt như trẻ em, người già, người khuyết tật, phụ nữ mang thai được coi là tình tiết tăng nặng.

Tình tiết tăng nặng nêu trên không được coi là tình tiết tăng nặng nếu đã được quy định là hành vi vi phạm hành chính.

4. Xử lý khi vừa có tình tiết giảm nhẹ, tình tiết tăng nặng vi phạm hành chính

Theo các quy định của Điều 21, Điều 22, Điều 23, và Điều 25 của Luật Xử lý vi phạm hành chính 2012 (sửa đổi 2020), tình tiết giảm nhẹ và tăng nặng trong việc xử phạt hành chính được áp dụng như sau:

Phạt cảnh cáo (Hình thức phạt chính):

- Áp dụng đối với vi phạm không nghiêm trọng và có tình tiết giảm nhẹ:

+ Cảnh cáo được áp dụng đối với cá nhân, tổ chức vi phạm hành chính không nghiêm trọng và có tình tiết giảm nhẹ.

+ Đối với hành vi vi phạm của người chưa thành niên từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi, cũng áp dụng hình thức xử phạt cảnh cáo.

+ Quyết định cảnh cáo được thực hiện bằng văn bản.

Phạt tiền (Hình thức phạt chính):

- Mức tiền phạt: Mức tiền phạt cụ thể cho một hành vi vi phạm là trung bình của khung tiền phạt được quy định cho hành vi đó.

- Tình tiết giảm nhẹ: Nếu có tình tiết giảm nhẹ, mức tiền phạt có thể giảm xuống, nhưng không được thấp hơn mức tối thiểu của khung tiền phạt.

- Tình tiết tăng nặng: Nếu có tình tiết tăng nặng, mức tiền phạt có thể tăng lên, nhưng không được vượt quá mức tối đa của khung tiền phạt.

Phạt tước quyền sử dụng giấy phép, chứng chỉ hành nghề hoặc đình chỉ hoạt động (Hình thức phạt bổ sung hoặc hình thức phạt chính):

- Thời hạn tước quyền sử dụng giấy phép, chứng chỉ hành nghề, hoặc đình chỉ hoạt động đối với một hành vi vi phạm là trung bình của khung thời gian tước, đình chỉ được quy định cho hành vi đó.

​- Nếu có tình tiết giảm nhẹ, thời hạn tước, đình chỉ có thể giảm xuống, nhưng không được thấp hơn mức tối thiểu của khung thời gian tước, đình chỉ.

​- Nếu có tình tiết tăng nặng, thời hạn tước, đình chỉ có thể tăng lên, nhưng không được vượt quá mức tối đa của khung thời gian tước, đình chỉ.

Các quy định này nhằm đảm bảo rằng xử phạt hành chính được thực hiện một cách công bằng, linh hoạt và tuân thủ theo tình tiết cụ thể của từng trường hợp vi phạm. Đồng thời, nó cũng khuyến khích việc xử lý nhẹ nhàng khi có tình tiết giảm nhẹ và trọng tăng nặng khi có tình tiết nghiêm trọng.

Luật Hòa Nhựt xin tiếp nhận yêu cầu tư vấn của quý khách hàng qua số hotline: 1900.868644 hoặc email: [email protected]. Xin trân trọng cảm ơn!