Quy định hiện hành về đánh giá rủi ro

1. Thế nào là đánh giá rủi ro?

Theo quy định tại Tiêu chuẩn quốc gia TCVN ISO/IEC 31010:2013 (IEC/ISO 31010:2009) thì đánh giá rủi ro là một phần không thể thiếu trong quá trình quản lý rủi ro và an toàn công việc. Quá trình này bao gồm nhiều bước quan trọng, từ việc xác định và nhận diện rủi ro đến việc thực hiện phân tích chi tiết về chúng và cuối cùng xác định mức độ nghiêm trọng của từng rủi ro. Cần lưu ý rằng rủi ro có thể tồn tại ở nhiều mức độ khác nhau, bao gồm mức tổ chức, mức phòng ban, mức dự án, mức hoạt động cụ thể và thậm chí mức độ rủi ro cụ thể. Mỗi mức độ này đều đòi hỏi một phương pháp riêng, và do đó, việc lựa chọn các công cụ và kỹ thuật phù hợp để đối phó với rủi ro cụ thể là một quá trình tinh tế và quan trọng.

Không có một phương pháp duy nhất cho việc đánh giá rủi ro, mà sự linh hoạt trong việc sử dụng các công cụ và kỹ thuật phù hợp với từng bối cảnh riêng là điểm quan trọng để đảm bảo rằng chúng ta có thể hiểu rõ và quản lý rủi ro một cách hiệu quả. Đánh giá rủi ro đóng vai trò quan trọng trong việc giúp chúng ta có hiểu biết sâu hơn về sự tồn tại của các rủi ro, nguyên nhân của chúng, và những hệ quả tiềm năng cũng như xác suất xảy ra của mỗi rủi ro. Quá trình này cung cấp cho chúng ta một cơ sở thông tin quan trọng để đưa ra các quyết định quan trọng trong quản lý rủi ro và quản lý công việc. Dưới đây là một số trong những quyết định quan trọng mà việc đánh giá rủi ro có thể hỗ trợ:

- Việc xác định xem liệu nên tiến hành hoạt động hay không là một bước quyết định quan trọng, đòi hỏi sự cân nhắc kỹ lưỡng và một hiểu biết sâu rộng về các rủi ro cụ thể liên quan. Quá trình này bao gồm việc đánh giá tỉ mỉ về tác động tiềm năng của các yếu tố rủi ro đối với hoạt động hoặc quyết định cụ thể. Nó không chỉ giúp đảm bảo rằng quyết định cuối cùng được đưa ra có căn cứ và đúng đắn, mà còn cho phép chúng ta thực hiện một phân tích toàn diện về các khía cạnh rủi ro và cơ hội. Bằng cách hiểu rõ hơn về tiềm năng của từng rủi ro, ta có thể thấy rõ hơn các lựa chọn có thể tối ưu hóa lợi ích hoặc giảm thiểu nguy cơ. Điều này đồng nghĩa với việc đảm bảo rằng nguồn lực và nỗ lực được tập trung vào các hoạt động có khả năng mang lại giá trị tốt nhất và đồng thời hạn chế tối đa những rủi ro không mong muốn.

- Xác định cách để tối đa hóa cơ hội và lợi ích từ hoạt động, trong khi vẫn đảm bảo rằng các rủi ro đã được xem xét và quản lý một cách hợp lý. Việc này thúc đẩy việc đánh giá rủi ro trở thành một công cụ quản lý chiến lược, hỗ trợ việc tập trung vào việc nắm bắt cơ hội để phát triển.

- Đưa ra quyết định liên quan đến việc xử lý rủi ro, bao gồm việc quyết định xem liệu các rủi ro cần phải được xử lý hay có thể được chấp nhận và quản lý một cách có hiệu suất. Việc này đòi hỏi việc thực hiện một sự đánh giá tỉ mỉ về các rủi ro và mức độ tiêu cực của chúng, để tập trung vào việc ưu tiên và đối phó với những rủi ro quan trọng nhất.

- Lựa chọn giữa các phương án hoặc chiến lược quản lý rủi ro với các rủi ro khác nhau đòi hỏi sự tổng hợp thông tin và sự hiểu biết sâu rộng về từng rủi ro. Việc này đặt ra một tình thế quan trọng: phải đưa ra quyết định về cách tiếp cận những tình huống phức tạp và đôi khi không chắc chắn. Bằng cách xem xét một loạt các tùy chọn, từ các phương án chủ quan đến chiến lược kỹ thuật, ta có thể xây dựng cơ sở để lựa chọn chiến lược quản lý rủi ro tốt nhất cho mỗi rủi ro cụ thể.

- Thiết lập một thứ tự ưu tiên cho việc xử lý rủi ro đòi hỏi việc đánh giá độ ảnh hưởng và xác định mức độ quan trọng của từng rủi ro. Điều này giúp xác định rõ ràng những rủi ro nào cần được giải quyết trước, để tập trung sự chú ý và tài nguyên vào những vấn đề quan trọng nhất. Việc thiết lập thứ tự ưu tiên cũng có thể giúp đảm bảo rằng các biện pháp xử lý rủi ro được triển khai theo một cách có logic và có lợi cho tổ chức.

- Lựa chọn các chiến lược xử lý rủi ro thích hợp nhất là một bước quan trọng trong quá trình đánh giá rủi ro. Điều này đòi hỏi việc xem xét kỹ lưỡng và cân nhắc các tùy chọn xử lý rủi ro, từ việc chấp nhận rủi ro, chuyển giao rủi ro, tránh rủi ro, đến việc thực hiện biện pháp kiểm soát và đảm bảo. Bằng việc chọn lựa các chiến lược phù hợp, chúng ta có thể tối ưu hóa việc quản lý rủi ro và đảm bảo rằng những rủi ro tiềm ẩn được kiểm soát một cách hiệu quả.

2. Mục đích của việc đánh giá rủi ro

Cũng tại Tiêu chuẩn quốc gia TCVN ISO/IEC 31010:2013 (IEC/ISO 31010:2009) thì mục tiêu chính của việc thực hiện đánh giá rủi ro là tạo ra một nguồn thông tin đầy đủ, dựa trên dữ liệu và phân tích chính xác, giúp đưa ra những quyết định đúng đắn và có căn cứ trong việc xử lý các rủi ro cụ thể. Nó không chỉ cung cấp cho chúng ta cái nhìn tổng quan về tình hình rủi ro, mà còn giúp xác định những biện pháp và phương án khác nhau để đối phó với chúng một cách hiệu quả.

Qua việc thu thập, đánh giá và phân tích dữ liệu liên quan đến các rủi ro, đánh giá rủi ro không chỉ giúp xác định tổng quan về xác suất và tác động của mỗi rủi ro, mà còn giúp làm sáng tỏ nguyên nhân và hệ quả của chúng. Điều này có thể đóng một vai trò quan trọng trong việc đưa ra những quyết định quan trọng, bao gồm việc lựa chọn giữa các chiến lược xử lý rủi ro khác nhau và thiết lập thứ tự ưu tiên cho chúng. Từ đó, đánh giá rủi ro không chỉ là một công cụ để đánh giá tình hình hiện tại, mà còn là một phần quan trọng của quá trình quyết định chiến lược và quản lý, giúp đảm bảo rằng chúng ta có thể ứng phó hiệu quả với những thách thức và cơ hội đối mặt.

3. Các phương pháp nhận diện rủi ro có thể được áp dụng?

Phần cách tiếp cận nhận diện rủi ro, được quy định tại tiểu mục 5.2 của Mục 5 trong Tiêu chuẩn quốc gia TCVN ISO/IEC 31010:2013 (IEC/ISO 31010:2009) về Quản lý rủi ro, cung cấp một loạt các phương pháp đa dạng để xác định và đánh giá rủi ro. Một số phương pháp quan trọng bao gồm:

- Phương pháp dựa trên bằng chứng: Đây là việc sử dụng dữ liệu và thông tin từ quá khứ, ví dụ như danh mục kiểm tra và xem xét dữ liệu quá khứ, để nhận diện và đánh giá rủi ro. Việc này giúp xác định các tình huống đã từng xảy ra và từ đó, dự đoán các rủi ro có thể xảy ra trong tương lai dựa trên dữ liệu sẵn có.

- Cách tiếp cận có hệ thống theo nhóm: Phương pháp này tập trung vào việc sử dụng kiến thức và kinh nghiệm của một nhóm chuyên gia có cấu trúc để tìm hiểu và phân tích rủi ro. Nhóm này có thể tuân theo một quy trình hệ thống và sử dụng các tài liệu hướng dẫn hoặc câu hỏi định hình để tạo ra một phạm vi rõ ràng và chi tiết. Việc làm này giúp đảm bảo rằng các rủi ro được xem xét một cách toàn diện và định rõ.

- Kỹ thuật suy luận quy nạp như HAZOP: Các kỹ thuật suy luận quy nạp là một phần quan trọng trong việc đánh giá rủi ro, đặc biệt là khi chúng ta đối mặt với các hệ thống phức tạp. Ví dụ, phương pháp HAZOP tập trung vào việc phân tích từng khía cạnh của hoạt động hoặc quá trình để xác định các điểm yếu và tiềm năng cho rủi ro. Điều này bao gồm việc đi sâu vào từng chi tiết để hiểu rõ các khía cạnh của hoạt động và xác định các yếu tố có thể dẫn đến rủi ro tiềm ẩn.

Các phương pháp này cung cấp sự linh hoạt cho tổ chức để sử dụng cách tiếp cận tốt nhất phù hợp với tình huống cụ thể và đảm bảo rằng quá trình nhận diện rủi ro được thực hiện một cách toàn diện và chính xác.

Còn khúc mắc, liên hệ 1900.868644 hoặc gửi email tới: [email protected] để được hỗ trợ. Xin cảm ơn.