Khi đăng ký thành lập doanh nghiệp, doanh nghiệp nhà nước có khả năng lựa chọn giữa hai hình thức công ty là công ty trách nhiệm hữu hạn hoặc công ty cổ phần. Trong trường hợp doanh nghiệp nhà nước chọn hình thức công ty trách nhiệm hữu hạn, cơ quan đại diện chủ sở hữu sẽ quyết định cơ cấu tổ chức quản lý theo một trong hai mô hình sau đây:
+ Hội đồng thành viên, Giám đốc hoặc Tổng giám đốc và Kiểm soát viên.
+ Chủ tịch công ty, Giám đốc hoặc Tổng giám đốc và Kiểm soát viên.
Trong trường hợp doanh nghiệp nhà nước là công ty trách nhiệm hữu hạn với hai thành viên trở lên, bắt buộc phải tổ chức quản lý theo mô hình thứ nhất. Ngược lại, nếu là công ty trách nhiệm một thành viên, có thể lựa chọn một trong hai mô hình quản lý nêu trên. Trong mô hình thứ nhất, Hội đồng thành viên đóng vai trò là cấp quản lý có quyền quyết định cao nhất, đưa ra các quyết định quan trọng như thay đổi Điều lệ công ty, hướng phát triển của công ty, quyết định về các dự án đầu tư, và cơ cấu tổ chức công ty.
Hội đồng thành viên của công ty trách nhiệm hữu hạn, thuộc sở hữu của doanh nghiệp nhà nước, là một phần trong cấu trúc tổ chức quản lý, đại diện nhân danh của công ty để thực hiện các quyền và nghĩa vụ.
Hội đồng thành viên có thẩm quyền quyết định về các vấn đề quan trọng liên quan đến hoạt động kinh doanh của công ty, như thay đổi Điều lệ, điều chỉnh vốn điều lệ, quyết định thành lập công ty con, chi nhánh, văn phòng đại diện, và quyết định về quá trình giải thể.
Trước khi đưa ra quyết định về một vấn đề cụ thể, Hội đồng thành viên cần triệu tập cuộc họp, và chỉ khi hơn một nửa số thành viên tham dự hợp tác, quyết định mới có hiệu lực thông qua các nghị quyết của Hội đồng thành viên.
Chủ tịch Hội đồng thành viên đóng vai trò là người đứng đầu trong tổ chức này, chịu trách nhiệm về việc điều hành, thực hiện và giám sát mọi hoạt động của Hội đồng thành viên.
Quy định về việc cách chức Chủ tịch Hội đồng thành viên của doanh nghiệp nhà nước được mô tả trong Điều 94 Luật Doanh nghiệp 2020 như sau:
Theo khoản 2 của Điều 94, Chủ tịch và các thành viên khác của Hội đồng thành viên sẽ bị cách chức trong các trường hợp sau đây:
- Nếu công ty không đạt được các mục tiêu và chỉ tiêu kế hoạch hằng năm, không bảo toàn và phát triển vốn đầu tư theo yêu cầu của cơ quan đại diện chủ sở hữu, mà không thể giải trình được nguyên nhân khách quan hoặc giải trình nguyên nhân nhưng không nhận được sự chấp thuận từ cơ quan đại diện chủ sở hữu;
- Nếu Tòa án đã kết án và bản án, quyết định của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật;
- Nếu họ không trung thực trong việc thực thi quyền, nghĩa vụ hoặc lạm dụng địa vị và chức vụ, sử dụng tài sản của công ty để tư lợi hoặc phục vụ lợi ích của tổ chức, cá nhân khác; cũng như báo cáo không trung thực về tình hình tài chính và kết quả sản xuất, kinh doanh của công ty.
Do đó, theo quy định trên, Chủ tịch Hội đồng thành viên có thể bị cách chức nếu doanh nghiệp nhà nước không hoàn thành chỉ tiêu kế hoạch hằng năm theo yêu cầu của cơ quan đại diện chủ sở hữu, mà không có khả năng giải trình nguyên nhân hoặc không nhận được sự chấp thuận từ cơ quan đại diện chủ sở hữu.
Dựa vào quy định tại khoản 2 của Điều 95 Luật Doanh nghiệp 2020, Chủ tịch Hội đồng thành viên của doanh nghiệp nhà nước được giao những quyền và nghĩa vụ sau đây:
- Xây dựng kế hoạch hoạt động hằng quý và hằng năm của Hội đồng thành viên.
- Chuẩn bị chương trình, nội dung và tài liệu cho cuộc họp của Hội đồng thành viên, cũng như thu thập ý kiến của các thành viên trong Hội đồng.
- Triệu tập, chủ trì và làm chủ tọa cuộc họp Hội đồng thành viên hoặc tổ chức thu thập ý kiến của các thành viên Hội đồng.
- Tổ chức thực hiện quyết định của cơ quan đại diện chủ sở hữu và nghị quyết của Hội đồng thành viên.
- Tổ chức giám sát, thực hiện giám sát trực tiếp và đánh giá kết quả thực hiện mục tiêu chiến lược, hoạt động của công ty, cũng như quản lý và điều hành của Giám đốc hoặc Tổng giám đốc công ty.
- Tổ chức công bố và công khai thông tin về công ty theo quy định của pháp luật; chịu trách nhiệm đối với tính đầy đủ, kịp thời, chính xác, trung thực và tính hệ thống của thông tin được công bố.
Các hành vi mà Chủ tịch Hội đồng thành viên của doanh nghiệp nhà nước thực hiện sẽ chịu trách nhiệm cá nhân, theo quy định tại Điều 97 Luật Doanh nghiệp 2020, với trách nhiệm của Chủ tịch và các thành viên khác của Hội đồng thành viên được mô tả như sau:
- Tuân thủ Điều lệ của công ty, các quyết định của chủ sở hữu công ty, và các quy định của pháp luật.
- Thực hiện quyền và nghĩa vụ một cách trung thực, cẩn trọng, và tốt nhất nhằm bảo đảm lợi ích hợp pháp tối đa của công ty và Nhà nước.
- Trung thành với lợi ích của công ty và Nhà nước; không lạm dụng địa vị, chức vụ và không sử dụng thông tin, bí quyết, cơ hội kinh doanh, và tài sản khác của công ty để tư lợi hoặc phục vụ lợi ích của tổ chức, cá nhân khác.
- Thông báo kịp thời, đầy đủ và chính xác cho công ty về doanh nghiệp mà họ làm chủ hoặc có cổ phần, phần vốn góp chi phối, và doanh nghiệp mà những người có liên quan của họ làm chủ, cùng sở hữu hoặc sở hữu riêng cổ phần, phần vốn góp chi phối. Thông báo này được tập hợp và lưu giữ tại trụ sở chính của công ty.
- Chấp hành nghị quyết của Hội đồng thành viên.
- Chịu trách nhiệm cá nhân khi thực hiện các hành vi sau đây:
+ Lợi dụng danh nghĩa công ty để thực hiện các hành vi vi phạm pháp luật;
+ Tiến hành kinh doanh hoặc các giao dịch khác không nhằm phục vụ lợi ích của công ty và gây thiệt hại cho tổ chức, cá nhân khác;
+ Thanh toán các khoản nợ chưa đến hạn khi nguy cơ rủi ro tài chính có thể xảy ra đối với công ty.
- Trong trường hợp thành viên Hội đồng thành viên phát hiện có thành viên khác vi phạm quyền và nghĩa vụ, họ có trách nhiệm báo cáo bằng văn bản cho cơ quan đại diện chủ sở hữu, yêu cầu thành viên vi phạm chấm dứt hành vi vi phạm và khắc phục hậu quả.
Do đó, Chủ tịch Hội đồng thành viên của doanh nghiệp nhà nước sẽ cá nhân chịu trách nhiệm khi thực hiện các hành vi sau đây:
- Lợi dụng danh nghĩa của công ty để thực hiện các hành vi vi phạm pháp luật.
- Tiến hành kinh doanh hoặc các giao dịch khác mà không có mục đích phục vụ lợi ích của công ty, gây thiệt hại cho tổ chức và cá nhân khác.
- Thanh toán các khoản nợ chưa đến hạn khi có nguy cơ rủi ro tài chính có thể xảy ra đối với công ty.
Trên đây là toàn bộ nội dung bài viết của Luật Hòa Nhựt về vấn đề: Doanh nghiệp nhà nước nếu không hoàn thành chỉ tiêu kế hoạch hằng năm thì Chủ tịch Hội đồng thành viên sẽ bị cách chức? Luật Hòa Nhựt xin tiếp nhận yêu cầu tư vấn của quý khách hàng qua số hotline: 1900.868644 hoặc email: [email protected]. Xin trân trọng cảm ơn quý bạn đọc đã quan tâm theo dõi!