Giải pháp đảm bảo định tội danh, quyết định hình phạt Tội gây rối trật tự công cộng

1. Hoàn thiện quy định của Bộ luật Hình sự về tội gây rối trật tự công cộng 

Trong bối cảnh pháp luật ngày càng được cập nhật và điều chỉnh để phản ánh đúng bản chất và thực tiễn của xã hội, việc quy định và hướng dẫn các tình tiết tội phạm là rất quan trọng để đảm bảo công bằng và hiệu quả trong quá trình xử lý pháp luật. Trong đó, việc xác định và định rõ các hành vi sử dụng "vũ khí, hung khí" khi gây rối trật tự công cộng là một trong những mối quan tâm hàng đầu của cơ quan chức năng.

Điểm b khoản 2 Điều 318 của Bộ luật Hình sự năm 2015 đã nêu rõ rằng hành vi sử dụng "vũ khí, hung khí" khi gây rối sẽ là yếu tố quyết định khung hình phạt được tăng nặng. Tuy nhiên, vẫn còn một số vấn đề cần được làm rõ và điều chỉnh để đảm bảo tính minh bạch và nhất quán trong quá trình áp dụng pháp luật.

Một trong những thách thức đối diện hiện nay là sự mơ hồ trong việc định nghĩa và phân loại "vũ khí, hung khí" trong các văn bản pháp luật. Hiện tại, Luật quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ chỉ mới quy định về vũ khí mà chưa đề cập đến hung khí trong bất kỳ tài liệu nào. Điều này tạo ra sự lạc hậu và mơ hồ trong việc áp dụng pháp luật và tăng cường sự lạc quan trong việc sử dụng hung khí trong các tình huống gây rối trật tự công cộng.

Để giải quyết vấn đề này, cần có sự can thiệp từ các cơ quan có thẩm quyền để ban hành hướng dẫn cụ thể về việc sử dụng và xác định hung khí trong các trường hợp gây rối trật tự công cộng. Việc này không chỉ giúp làm rõ vấn đề mà còn tạo ra sự đồng thuận và đồng nhất trong quá trình xử lý pháp luật.

Ngoài ra, cũng cần phải xem xét và điều chỉnh các điều khoản liên quan đến tình tiết gây đình trệ hoạt động công cộng. Hiện nay, mặc dù điểm c của khoản 2 Điều 318 BLHS năm 2015 đã quy định về hành vi này, nhưng vẫn chưa có hướng dẫn cụ thể để áp dụng trong thực tiễn. Điều này dẫn đến sự mơ hồ và thiếu minh bạch trong việc xác định và xử lý các tình huống liên quan đến việc gây đình trệ hoạt động công cộng.

Do đó, để đảm bảo tính công bằng và hiệu quả trong quá trình xử lý pháp luật, cần có sự can thiệp từ phía cơ quan chức năng để bổ sung và điều chỉnh các quy định liên quan đến việc sử dụng "vũ khí, hung khí" và tình tiết gây đình trệ hoạt động công cộng trong Bộ luật Hình sự năm 2015. Chỉ khi các quy định được làm rõ và đồng nhất, việc áp dụng pháp luật mới thực sự có hiệu quả và mang lại công bằng cho tất cả các bên liên quan.

2. Tiến hành nghiên cứu ban hành án lệ về Tội gây rối trật tự công cộng

Trong hệ thống pháp luật của một quốc gia, việc xây dựng và thúc đẩy áp dụng án lệ là một phần quan trọng nhằm đảm bảo công bằng và hiệu quả trong quá trình xử lý vụ án hình sự. Hiện nay, hệ thống án lệ đã được phát triển và khẳng định vai trò của mình trong việc xét xử và giải quyết các vụ án.

Sau khi Nghị quyết số 04/2019/NQ-HĐTP về quy trình lựa chọn, công bố và áp dụng án lệ được công bố, hệ thống án lệ đã trở thành một nguồn lực quan trọng, cung cấp cơ sở pháp lý cho các cơ quan tư pháp trong quá trình xét xử và giải quyết các vụ án. Tính đến tháng 10/2023, đã có tổng cộng 70 án lệ được Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao thông qua, làm cơ sở cho việc thực hiện áp dụng pháp luật.

Tuy nhiên, việc thúc đẩy áp dụng án lệ vẫn còn nhiều thách thức và vấn đề cần được giải quyết, đặc biệt là trong việc xử lý các vụ án liên quan đến tội gây rối trật tự công cộng. Đây là một trong những tội danh phức tạp, liên quan đến việc đảm bảo trật tự và an ninh xã hội, do đó, việc xét xử các vụ án có liên quan đến tội này đòi hỏi sự chặt chẽ và công bằng.

Trong thời gian tới, Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao cần tiếp tục nghiên cứu và ban hành án lệ về tội gây rối trật tự công cộng, nhằm tạo ra một khung pháp lý rõ ràng và thống nhất. Việc này giúp đảm bảo rằng các quy định pháp luật được áp dụng một cách nhất quán và công bằng trong quá trình xét xử, từ đó đảm bảo quyền lợi và nghĩa vụ của các bên liên quan đều được thực hiện đúng đắn.

Bên cạnh việc ban hành án lệ, cần có các biện pháp khác nhằm tăng cường hiệu quả của việc xử lý các vụ án hình sự, đặc biệt là trong lĩnh vực phòng chống tội phạm gây rối trật tự công cộng. Điều này có thể bao gồm việc tăng cường hợp tác giữa các cơ quan chức năng, nâng cao năng lực chuyên môn của cán bộ tư pháp, và tăng cường giáo dục pháp luật cho cộng đồng.

Như vậy, việc nghiên cứu và ban hành án lệ về tội gây rối trật tự công cộng là một bước quan trọng nhằm tăng cường hiệu quả của hệ thống pháp luật. Chỉ khi các quy định pháp luật được cụ thể hóa và thực thi một cách nghiêm túc, xử lý các vụ án hình sự mới thực sự mang lại công bằng và an ninh cho xã hội.

3.  Chủ động nâng cao năng lực Thẩm phán, Hội thẩm nhân dân

Vấn đề nâng cao trình độ năng lực chuyên môn và bồi dưỡng phẩm chất chính trị, đặc biệt là kiến thức về xã hội cho đội ngũ Thẩm phán và Hội thẩm nhân dân, là một yếu tố vô cùng quan trọng đối với sự phát triển và hoạt động của hệ thống tư pháp trong nước.

Hiện nay, mặc dù đa số các Thẩm phán và Hội thẩm nhân dân đã có trình độ đại học và lý luận chính trị, nhưng vẫn còn nhiều hạn chế về kiến thức về ngoại ngữ, tin học và đặc biệt là kiến thức về xã hội. Trong một xã hội đang phát triển như hiện nay, nhu cầu về kiến thức và kỹ năng chuyên môn của các cán bộ tư pháp, đặc biệt là Thẩm phán và Hội thẩm nhân dân, đang trở nên ngày càng cao.

Bên cạnh đó, điều kiện kinh tế, văn hóa và xã hội đang có những bước phát triển mạnh mẽ, điều này đặt ra thách thức mới đối với các Thẩm phán và Hội thẩm nhân dân. Để đáp ứng được nhu cầu công việc và hoàn thành tốt nhiệm vụ, họ cần phải không ngừng cập nhật thông tin, kiến thức mới và đổi mới tư duy để áp dụng pháp luật một cách linh hoạt và hiệu quả nhất.

Nhà nước Việt Nam đã chú trọng đến việc nâng cao trình độ năng lực chuyên môn của đội ngũ Thẩm phán và Hội thẩm nhân dân thông qua việc ban hành nhiều văn bản pháp luật mới, cũng như sửa đổi, bổ sung các đạo luật hiện hành. Hệ thống pháp luật ngày càng được hoàn thiện và cập nhật, điều này đặt ra yêu cầu cao về năng lực và kiến thức chuyên môn của các cán bộ tư pháp.

Trong bối cảnh này, việc bồi dưỡng và nâng cao trình độ chuyên môn cho các Thẩm phán và Hội thẩm nhân dân trở thành một nhiệm vụ bức thiết. Họ cần được đào tạo và bồi dưỡng không chỉ về kiến thức pháp luật mà còn về kỹ năng xử lý vụ án, quản lý công việc và đặc biệt là kiến thức về xã hội để có thể áp dụng pháp luật một cách chính xác và công bằng nhất.

Ngoài việc tự học và tự rèn luyện, cần có sự hỗ trợ từ các cơ quan đào tạo và tổ chức chuyên môn để đảm bảo rằng đội ngũ Thẩm phán và Hội thẩm nhân dân luôn đáp ứng được yêu cầu của công việc và đóng góp tích cực vào việc xây dựng một hệ thống tư pháp công bằng, minh bạch và hiệu quả. Chỉ khi các Thẩm phán và Hội thẩm nhân dân được nâng cao trình độ chuyên môn và đạo đức, hệ thống tư pháp mới thực sự trở nên mạnh mẽ và đáng tin cậy.

Để nâng cao trình độ năng lực, phẩm chất chính trị và kiến thức chuyên môn cho các Thẩm phán và Hội thẩm nhân dân Tòa án nhân dân các cấp, đòi hỏi sự chú ý và thực hiện một số yêu cầu cụ thể như sau:

Trước hết, việc đa dạng hóa các hình thức đào tạo và bồi dưỡng Thẩm phán, Hội thẩm nhân dân là cần thiết. Điều này có thể thể hiện qua việc kết hợp chặt chẽ giữa các khóa đào tạo truyền thống với các hoạt động thực tiễn, thực hành trong công tác, giúp họ áp dụng những kiến thức lý thuyết vào thực tế một cách linh hoạt và hiệu quả. Đặc biệt, với những Thẩm phán đang đảm nhận khối lượng công việc lớn, việc đào tạo và bồi dưỡng cần được thiết kế linh hoạt và tiết kiệm thời gian.

Một giải pháp khả thi là tập trung vào các khóa tập huấn ngắn ngày để bổ sung kiến thức nghiệp vụ và tổ chức các hội thảo, buổi tập huấn định kỳ để thảo luận, tổng kết kinh nghiệm và cập nhật thông tin về pháp luật mới. Điều này giúp đảm bảo rằng Thẩm phán và Hội thẩm nhân dân luôn cập nhật và nắm bắt được những thay đổi trong lĩnh vực pháp luật.

Cần quy định rõ trong mỗi nhiệm kỳ của Thẩm phán và Hội thẩm nhân dân, phải có một khoảng thời gian nhất định để tham gia đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ. Điều này giúp đảm bảo rằng họ không chỉ nắm vững về kiến thức lý luận mà còn có thể áp dụng một cách chính xác và linh hoạt trong công việc thực tế.

Ngoài ra, để hoạt động định tội danh và quyết định hình phạt tội gây rối trật tự công cộng của Tòa án đạt chất lượng và hiệu quả, cần phải tập trung vào việc xây dựng ý thức chính trị và phẩm chất đạo đức của cán bộ, Thẩm phán và Hội thẩm nhân dân. Trong giai đoạn tiếp theo, việc học tập và nghiên cứu các chuyên đề về chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh cùng việc quán triệt chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nước là vô cùng quan trọng. Điều này không chỉ giúp họ nâng cao trình độ chuyên môn mà còn tạo ra sự kết nối chặt chẽ giữa các quy định pháp luật với tư tưởng lý luận của Đảng.

Công tác giáo dục chính trị tư tưởng cũng cần được tăng cường, đặc biệt là trong việc triển khai và quán triệt Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc và các Nghị quyết của Bộ Chính trị về cải cách tư pháp. Điều này giúp nâng cao tinh thần trách nhiệm, ý thức tổ chức và kỷ luật, đồng thời đẩy mạnh phong trào thi đua thực hiện lời dạy của Bác Hồ đối với cán bộ Tòa án, từ đó thúc đẩy hiệu quả của công tác pháp luật và tạo sự tin cậy từ phía cộng đồng.

Nếu như các bạn còn có những vướng mắc vui lòng liên hệ với chúng tôi thông qua số điện thoại tư vấn1900.868644 hoặc[email protected] để được hỗ trợ. Xin trân trọng cảm ơn!