1. Luật Đất đai sửa đổi 2024 quy định bảng giá đất cập nhật theo từng năm
Ngày 18/01, dưới sự chủ trì của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, Quốc hội đã kết thúc Kỳ họp bất thường lần thứ 5. Với đa số phiếu tán thành, Quốc hội đã thông qua sửa đổi Luật Đất đai.
Trong nội dung mới của Điều 159 Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi), có các điểm chính như sau: Ủy ban nhân dân cấp tỉnh sẽ xây dựng và trình Hội đồng nhân dân cùng cấp quyết định về Bảng giá đất lần đầu để công bố và áp dụng từ ngày 01 tháng 01 năm 2026. Hằng năm, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh sẽ điều chỉnh, sửa đổi, bổ sung Bảng giá đất để công bố và áp dụng từ ngày 01 tháng 01 của năm tiếp theo. Trong trường hợp cần điều chỉnh, sửa đổi, bổ sung Bảng giá đất trong năm, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh sẽ trình Hội đồng nhân dân cấp tỉnh quyết định. Cơ quan quản lý đất đai cấp tỉnh sẽ hỗ trợ Ủy ban nhân dân cấp tỉnh tổ chức xây dựng, điều chỉnh, sửa đổi, bổ sung Bảng giá đất. Trong quá trình thực hiện, cơ quan này có thể thuê tổ chức tư vấn để xác định giá đất.
Ngoài ra, theo Điều 114 Luật Đất đai 2013: Ủy ban nhân dân cấp tỉnh sẽ xây dựng và trình Hội đồng nhân dân cùng cấp Bảng giá đất trước khi ban hành, căn cứ vào nguyên tắc và phương pháp định giá đất, cũng như khung giá đất. Bảng giá đất được xây dựng định kỳ mỗi 05 năm một lần và công bố công khai vào ngày 01 tháng 01 của năm đầu kỳ. Trong quá trình thực hiện Bảng giá đất, khi Chính phủ điều chỉnh khung giá đất hoặc giá đất phổ biến trên thị trường có biến động, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh sẽ điều chỉnh Bảng giá đất để phản ánh thực tế.
Trước khi Hội đồng nhân dân cùng cấp thông qua Bảng giá đất ít nhất 60 ngày, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh sẽ gửi dự thảo Bảng giá đất đến cơ quan có chức năng xây dựng khung giá đất để xem xét. Trong trường hợp có chênh lệch lớn về giá đất giữa các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, báo cáo sẽ được gửi đến Thủ tướng Chính phủ để quyết định.
Do đúng quy định của Luật Đất đai 2013, bảng giá đất được xây dựng mỗi 5 năm và phải được điều chỉnh, bổ sung khi có biến động về giá đất trên thị trường. Tuy nhiên, thực tế cho thấy rất ít trường hợp thực hiện điều chỉnh bảng giá đất trong quá trình triển khai, dẫn đến việc bảng giá đất không phản ánh đúng giá thực tế trên thị trường. Có thể thấy, dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) mới nhất đưa ra quy định mới, yêu cầu ban hành bảng giá đất hàng năm để đảm bảo theo dõi chặt chẽ diễn biến thực tế trên thị trường và mở rộng phạm vi áp dụng của bảng giá đất.
Bên cạnh đó, dự thảo Luật cũng quy định Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có trách nhiệm trình Hội đồng nhân dân cấp tỉnh quyết định việc điều chỉnh, sửa đổi, bổ sung bảng giá đất để công bố và áp dụng từ ngày 01 tháng 01 của năm tiếp theo. Nếu có sự cần thiết, việc điều chỉnh, sửa đổi, bổ sung có thể thực hiện trong năm, và Chính phủ sẽ được giao nhiệm vụ quy định chi tiết để đảm bảo bảng giá đất được cập nhật phù hợp với thực tế.
2. Thời điểm Luật Đất đai sửa đổi 2024 phát sinh hiệu lực
Tại khoản 1 của Điều 252 trong dự thảo Luật đất đai sửa đổi, quy định về hiệu lực thi hành được thay đổi như sau: Luật này có hiệu lực thi hành từ ngày 01 tháng 01 năm 2025, trừ trường hợp quy định tại khoản 2 và khoản 3 của Điều này. Do đó, sau khi Dự thảo Luật đất đai sửa đổi được Quốc hội thông qua tại kỳ họp bất thường ngày 15/01/2024, Luật Đất đai sửa đổi dự kiến sẽ có hiệu lực từ ngày 01/01/2025, trừ hai trường hợp cụ thể:
- Theo Dự thảo Luật đất đai sửa đổi, Điều 190 và Điều 248 sẽ chính thức có hiệu lực thi hành từ ngày 01 tháng 4 năm 2024. Điều này đồng nghĩa với việc các quy định và điều chỉnh theo hai điều này sẽ được áp dụng và thực hiện từ thời điểm nêu trên. Điều 190 và Điều 248 có thể chứa các quy định đặc biệt về việc sử dụng và quản lý đất đai, và việc chúng có hiệu lực từ ngày cụ thể nhất định nhằm đảm bảo sự rõ ràng và nhất quán trong việc thực hiện Luật đất đai sửa đổi.
- Quá trình lập và phê duyệt quy hoạch sử dụng đất sẽ tiếp tục tuân theo các quy định được đề ra trong Nghị quyết 61/2022/QH15, được Quốc hội thông qua vào ngày 16 tháng 6 năm 2022. Nghị quyết này tập trung vào việc tăng cường hiệu lực và hiệu quả thực hiện chính sách và pháp luật về quy hoạch. Đồng thời, quy hoạch sẽ được thực hiện kèm theo một số giải pháp nhằm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ lập, và nâng cao chất lượng quy hoạch trong giai đoạn từ 2021 đến 2030.
Điều này nhằm đảm bảo rằng quá trình lập quy hoạch được thực hiện một cách hiệu quả, linh hoạt và đáp ứng đúng nhu cầu và thực tế phát triển. Khoản 9 của Điều 60 trong Dự thảo Luật đất đai sửa đổi sẽ có hiệu lực từ ngày Nghị quyết 61/2022/QH15 hết hiệu lực thi hành, tức là sau thời điểm mà Nghị quyết này không còn có hiệu lực thực hiện. Điều này thể hiện sự liên kết chặt chẽ giữa Luật đất đai và Nghị quyết của Quốc hội trong việc quản lý và thực hiện các quy hoạch sử dụng đất đai.
3. Các trường hợp áp dụng bảng giá đất hiện hành
Dựa theo quy định tại khoản 2 của Điều 114 trong Luật Đất đai 2013, bảng giá đất được áp dụng để làm căn cứ trong những trường hợp sau đây:
- Tính tiền sử dụng đất: Khi Nhà nước công nhận quyền sử dụng đất ở của hộ gia đình hoặc cá nhân đối với phần diện tích trong hạn mức. Cho phép chuyển mục đích sử dụng đất từ đất nông nghiệp, đất phi nông nghiệp không phải là đất ở sang đất ở đối với phần diện tích trong hạn mức được giao đất ở cho hộ gia đình hoặc cá nhân.
- Tính thuế sử dụng đất: Bảng giá đất là cơ sở để tính thuế sử dụng đất. Cơ sở này giúp xác định giá trị của đất, từ đó quyết định mức thuế phải nộp. Thuế sử dụng đất là một loại thuế mà chủ sử dụng đất phải đóng cho Nhà nước, dựa trên giá trị sử dụng đất theo các quy định của pháp luật.
- Tính phí và lệ phí trong quản lý, sử dụng đất đai: Sử dụng bảng giá đất để xác định các khoản phí và lệ phí liên quan đến quản lý và sử dụng đất đai. Quy định các khoản phí và lệ phí này thông qua bảng giá đất giúp tạo ra một hệ thống thuế và phí liên quan đến đất đai công bằng và dễ hiểu, đồng thời thúc đẩy sử dụng đất một cách hiệu quả và bền vững.
- Tính tiền xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai: Bảng giá đất là tiêu chí để xác định số tiền xử phạt đối với các vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai. Khi có vi phạm hành chính liên quan đến sử dụng đất, cơ quan chức năng thường áp dụng bảng giá đất để đánh giá mức độ nghiêm trọng của vi phạm và từ đó xác định số tiền xử phạt.
- Tính tiền bồi thường cho Nhà nước khi gây thiệt hại trong quản lý và sử dụng đất đai: Bảng giá đất là căn cứ để tính giá trị đền bù khi gây thiệt hại cho Nhà nước trong quản lý và sử dụng đất đai.
- Tính giá trị quyền sử dụng đất để trả cho người tự nguyện trả lại đất cho Nhà nước: Đối với trường hợp đất trả lại là đất Nhà nước đã giao đất có thu tiền sử dụng đất, công nhận quyền sử dụng đất có thu tiền sử dụng đất, đất thuê trả tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê.
Tất cả những trường hợp trên đều sử dụng bảng giá đất như một công cụ quan trọng để xác định giá trị và các khoản thanh toán liên quan đến sử dụng đất đai theo quy định của Luật Đất đai 2013.
Nếu có bất cứ vấn đề pháp lý nào cần hỗ trợ, vui lòng liên hệ tới bộ phận tư vấn pháp luật trực tuyến qua số điện thoại: 1900.868644 hoặc gửi yêu cầu tới địa chỉ email: luathoanhut.vn@gmail.com. Trân trọng!