1. Đặc điểm của thị trường chứng khoán
Thị trường chứng khoán là một phần quan trọng của tài chính hệ thống trong nền kinh tế. Một số đặc điểm của thị trường chứng khoán bao gồm :
+ Thứ nhất, thị trường chứng khoán có tính công khai: Việc kinh doanh tự do và minh bạch diễn ra trên thị trường chứng khoán dựa trên nguồn cung - cầu. Giá cả cổ phiếu và trái phiếu thị trường chứng khoán được công bố công khai và hiển thị trên các sàn giao dịch. Những thông tin này có sẵn cho tất cả những người quan tâm và thường được cập nhật trong suốt phiên giao dịch. Các công ty niêm yết thị trường chứng khoán phải tuân thủ các quy định về công bố thông tin. Họ phải đưa ra các báo cáo tài chính và báo cáo hàng năm cho công chúng, cung cấp thông tin về tình hình tài chính, hoạt động kinh doanh và các sự kiện quan trọng khác. Điều này giúp nhà đầu tư có thông tin cần thiết để đánh giá giá trị cổ phiếu hoặc trái phiếu mà họ đang quan tâm.
+ Thứ hai, thị trường chứng khoán có tính thanh khoản cao: Tính thanh khoản tức là khả năng chuyển đổi từ chứng khoán sang tiền mặt và ngược lại. Điều này là một đặc điểm cơ bản tạo nên sự hấp dẫn của thị trường chứng khoán đối với các nhà đầu tư. Bằng cách này thì các nhà đầu tư có thể chuyển đổi những cổ phần họ sở hữu thành tiền mặt cũng như các loại chứng khoán khác khi họ muốn thông qua cơ chế định giá đang được hoạt động. Thị trường càng phát triển thì tính thanh khoản càng cao.
+ Thứ ba, thị trường chứng khoán có khả năng sinh lời tốt: Tính sinh lời là tiền đề mà bất kì ai cũng hướng tới và là động lực thúc đẩy người đầu tư mua chứng khoán. Thị trường chứng khoán là một kênh đầu tư có tính sinh lời cao. Giá cả trên thị trường chứng khoán không hề có sự áp đặt mà chỉ hình thành trên quan hệ cung cầu giữa người bán, người mua. Khả năng sinh lời tốt hay không đều do biến động tăng giá trên thị trường hoặc quy định tỷ lệ chia cổ tức của các doanh nghiệp.
+ Thứ tư, thị trường chứng khoán có tính rủi ro cao: Giá cả cổ phiếu trên thị trường chứng khoán thay đổi hàng ngày và thậm chí là hàng giờ. Các yếu tố như sự thay đổi trong lợi nhuận của công ty, tin tức kinh tế và chính trị hoặc tâm lý thị trường có thể gây ra biến động đáng kể trong giá cả. Thị trường chứng khoán còn có thể bị ảnh hưởng bởi rủi ro thị trường, bao gồm rủi ro hệ thống, rủi ro liên quan đến các tình hình tài chính toàn cầu và rủi ro liên quan đến tâm lý thị trường. Sự phục hồi thị trường sau khủng hoảng cũng có thể mất thời gian và làm giảm giá trị tài sản của nhà đầu tư. Ngoài ra, người đầu tư phải đưa ra quyết định đầu tư dựa trên sự đánh giá của họ về giá trị tài sản và tiềm năng sinh lời. Tuy nhiên có thể thấy quyết định này có thể dựa trên thông tin không chính xác hoặc ảnh hưởng theo số đông gây ra rủi ro cao.
2. Chức năng của thị trường chứng khoán
Chức năng của thị trường chứng khoán bao gồm 05 nội dung sau đây:
+ Huy động nguồn vốn đầu tư: Thị trường chứng khoán cho phép các công ty, doanh nghiệp và tổ chức huy đông vốn bằng cách phát hành cổ phiếu và trái phiếu. Cổ phiếu đại diện cho sở hữu của công ty và được bán cho các nhà đầu tư cá nhân và tổ chức. Trái phiếu là hình thức vay vốn từ công chúng, trong đó công ty cam kết trả lãi suất và trả vốn sau một khoản thời gian nhất định. Thông qua đó, doanh nghiệp phát hành sẽ thu về nguồn tiền cần thiết và phục vụ cho các hoạt động đầu tư và sản xuất kinh doanh.
+ Thị trường chứng khoán tạo môi trường đầu tư cho công chúng: Việc tạo môi trường đầu tư cho công chúng thể hiện bằng cách cho phép các nhà đầu tư các nhân và tổ chức tham gia vào đầu tư vào các tài sản chính như cổ phiếu, trái phiếu và sản phẩm tài chính khác. Công chúng có thể mua cổ phiếu của các công ty niêm yết để tham gia sở hữu và chia sẻ lợi nhuận của những công ty này. Bên cạnh đó, thị trường chứng khoán cho phép công chúng phân tán rủi ro bằng cách đầu tư vào nhiều tài sản khác nhau. Điều này giúp giảm rủi ro liên quan đến việc đầu tư và cung cấp cơ hội cho tăng trưởng tài sản.
+ Thị trường chứng khoán tạo tính thanh khoản cho các chứng khoán: Có nghĩa là nhà đầu tư có thể chuyển đổi chứng khoán thành tiền mặt hoặc loại chứng khoán khác. Thông thường thì đây chính là điểm thu hút các nhà đầu tư và là yếu tố cho thấy được tính linh hoạt, an toàn của vốn đầu tư. Thị trường chứng khoán càng năng động, có hiệu quả thì càng có khả năng nâng cao tính thanh khoản của các chứng khoán được giao dịch trên thị trường.
+ Đánh giá tình hình hoạt động doanh nghiệp: Giá cổ phiếu của một công ty trên thị trường chứng khoán thường phản ánh sự đánh giá của thị trường về tình hình hoạt động của công ty. Giá cổ phiếu tăng cho thấy sự tin tưởng của nhà đầu tư vào công ty và kỳ vọng về tương lai tích cực. Ngược lại, giá cả giảm có thể là dấu hiệu của vấn đề hoặc rủi ro trong hoạt động của công ty. Ngoài ra, các nhà phân tích thị trường chứng khoán theo dõi và phân tích sự hoạt động của công ty, bao gồm việc theo dõi các chỉ số tài chính, đánh giá dự án và chiến lược kinh doanh của công ty và so sánh hiệu suất của công ty với các đối thủ cạnh tranh.
+ Tạo môi trường để Chính phủ thực hiện các chính sách kinh tế vĩ mô: Theo đó, Chính phủ có thể sử dụng thị trường chứng khoán để huy động vốn cho các dự án quan trọng như xây dựng cơ sở hạ tầng, chương trình xã hội và các dự án phát triển khác. Đồng thời, Chính phủ có thể theo dõi hoạt động của thị trường để đánh giá tình hình kinh tế và tài chính của đất nước. Biến động trên thị trường chứng khoán có thể là dấu hiệu của tình hình kinh tế tổng thể và chính phủ có thể sử dụng thông tin này để đưa ra các quyết định chính sách hợp lý.
3. Các chủ thể tham gia thị trường chứng khoán
- Về chủ thể phát hành: tức là những tổ chức thực hiện huy động vốn thông qua thị trường chứng khoán, đó có thể là Chính phủ, chính quyền địa phương hoặc công ty.
- Về chủ thể đầu tư chứng khoán: là những người thực hiện việc mua và bán chứng khoán trên thị trường nhằm thu được lợi nhuận. Nhà đầu tư chứng khoán chia thành 2 loại bao gồm nhà đầu tư cá nhân và nhà đầu tư tổ chức. Nhà đầu tư cá nhân có thể là các cá nhân, hộ gia đình hay những người có số vốn nhàn rỗi tạm thời, tham gia mua bán trên thị trường chứng khoán nhằm tìm kiếm lợi nhuận. Nhà đầu tư có tổ chức thường là các công ty hoặc quỹ đầu tư tham gia giao dịch chứng khoán; các tổ chức này có lượng tiền vốn lớn và nắm giữ nhiều chứng khoán trong tay.
- Về chủ thể vận hành thị trường: Các chủ thể vận hành như Sở giao dịch Chứng khoán, Công ty chứng khoán sẽ đảm bảo việc mua hay bán chứng khoán trên thị trường diễn ra một cách ổn định và minh bạch dựa trên pháp luật và những quy định cụ thể.
- Một số tổ chức phụ trợ khác có liên quan đến thị trường chứng khoán như Cơ quan quản lý nhà nước, Hiệp hội các nhà kinh doanh chứng khoán, Tổ chức lưu ký và thanh toán bù trừ chứng khoán, Công ty dịch vụ máy tính chứng khoán, Các tổ chức tài trợ chứng khoán, Công ty đánh giá hệ số tín nhiệm.
Trên đây là toàn bộ bài viết liên quan đến vấn đề Đặc điểm và chức năng thị trường chứng khoán mà Luật Hòa Nhựt muốn gửi đến quý khách hàng. Nếu có bất cứ vấn đề pháp lý nào cần hỗ trợ, vui lòng liên hệ tới bộ phận tư vấn pháp luật trực tuyến qua số điện thoại: 1900.868644 hoặc gửi yêu cầu đến địa chỉ email: luathoanhut.vn@gmail.com để được giải đáp nhanh chóng. Rất mong nhận được sự hợp tác của quý khách. Trân trọng!