1. Điều kiện để giao dịch dân sự có hiệu lực là gì?
Để một giao dịch dân sự có hiệu lực thì nó cần đáp ứng được những điều kiện nhất định theo quy định của pháp luật và có thể giúp cho giao dịch đó có thể được thực hiện một cách đúng đắn và được pháp luật bảo vệ. Vậy thì để một giao dịch dân sự có hiệu lực thì cần phải đáp ứng được những điều kiện như thế nào?
Điều 117 Bộ luật Dân sự 2015 của Việt Nam quy định về điều kiện có hiệu lực của giao dịch dân sự như sau:
Chủ thể có năng lực pháp luật dân sự: Để một giao dịch dân sự có hiệu lực, các chủ thể tham gia giao dịch phải đảm bảo có đủ năng lực pháp luật dân sự. Năng lực này bao gồm cả năng lực hành vi dân sự, tức là khả năng thực hiện các hành động pháp lý theo quy định của pháp luật.
Chủ thể tham gia giao dịch dân sự hoàn toàn tự nguyện: Giao dịch dân sự chỉ có hiệu lực khi các chủ thể tham gia vào đó làm điều đó hoàn toàn tự nguyện, không bị ép buộc hay lừa dối. Nguyên tắc này đặt ra yêu cầu về sự tự ý thức và đồng thuận của các bên.
Mục đích và nội dung không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội: Mục đích và nội dung của giao dịch dân sự không được vi phạm các quy định cấm của pháp luật. Đồng thời, chúng cũng không được xâm phạm đạo đức xã hội, tức là không được thực hiện những hành vi gây hại đến lợi ích chung, gây ảnh hưởng xấu đến xã hội.
Hình thức của giao dịch dân sự: Hình thức của giao dịch dân sự có thể là một điều kiện để giao dịch có hiệu lực trong trường hợp có quy định của luật. Cụ thể, có những giao dịch yêu cầu việc thực hiện theo các hình thức cụ thể nào đó để có hiệu lực, và việc này phải tuân theo quy định của pháp luật.
Tóm lại, để một giao dịch dân sự có hiệu lực, cần phải đảm bảo sự tự nguyện của các bên, năng lực pháp luật và tuân thủ các quy định của pháp luật và đạo đức xã hội. Hơn nữa, trong một số trường hợp, việc thực hiện theo các hình thức cụ thể cũng là điều kiện quan trọng.
2. Giao dịch dân sự với người chưa thành niên có hiệu lực pháp luật không?
Đối với giao dịch dân sự đối với người chưa đủ 06 tuổi
Cha, mẹ đối với con chưa thành niên: Cha, mẹ là người đại diện theo pháp luật của con chưa thành niên. Trong các giao dịch dân sự, cha, mẹ sẽ đại diện và thực hiện các hành động pháp lý thay mặt cho con.
Người giám hộ đối với người được giám hộ: Người giám hộ là người đại diện theo pháp luật của người được giám hộ. Trong trường hợp người có khó khăn trong nhận thức và làm chủ hành vi, nếu được Tòa án chỉ định, người giám hộ có trách nhiệm đại diện cho họ.
Người do Tòa án chỉ định trong trường hợp không xác định được người đại diện quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều này: Trong trường hợp không có người đại diện theo pháp luật quy định tại khoản 1 và khoản 2 của Điều 136, Tòa án có thể chỉ định một người để đại diện theo pháp luật.
Tuy nhiên, theo quy định tại Điều 125 Bộ luật Dân sự 2015, các giao dịch dân sự của người chưa thành niên không bị vô hiệu trong một số trường hợp cụ thể:
+ Giao dịch dân sự của người chưa đủ sáu tuổi, người mất năng lực hành vi dân sự để đáp ứng nhu cầu thiết yếu hàng ngày của người đó.
+ Giao dịch dân sự chỉ làm phát sinh quyền hoặc chỉ miễn trừ nghĩa vụ cho người chưa thành niên, người mất năng lực hành vi dân sự, người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi, người bị hạn chế năng lực hành vi dân sự với người đã xác lập, thực hiện giao dịch với họ.
+ Giao dịch dân sự được người xác lập giao dịch thừa nhận hiệu lực sau khi đã thành niên hoặc sau khi khôi phục năng lực hành vi dân sự.
Những quy định này nhằm bảo vệ quyền lợi và đối tượng chưa thành niên khỏi các hậu quả không mong muốn trong quá trình thực hiện giao dịch dân sự.
Người từ đủ 6 tuổi đến chưa đủ 15 tuổi: Theo khoản 3 Điều 21 Bộ luật Dân sự 2015, người từ đủ 6 tuổi đến chưa đủ 15 tuổi khi xác lập, thực hiện giao dịch dân sự phải được người đại diện theo pháp luật đồng ý. Tuy nhiên, trừ giao dịch dân sự phục vụ nhu cầu sinh hoạt hàng ngày phù hợp với lứa tuổi, trong trường hợp này không cần sự đồng ý của người đại diện.
Người từ đủ 15 tuổi đến chưa đủ 18 tuổi: Theo khoản 4 Điều 21 Bộ luật Dân sự 2015, người từ đủ 15 tuổi đến chưa đủ 18 tuổi có thể tự mình xác lập và thực hiện giao dịch dân sự. Tuy nhiên, trong trường hợp giao dịch dân sự liên quan đến bất động sản, động sản phải đăng ký và giao dịch dân sự khác theo quy định của luật phải được người đại diện theo pháp luật đồng ý.
Những quy định này nhằm bảo vệ quyền lợi và đảm bảo an toàn cho nhóm người chưa thành niên trong quá trình thực hiện các giao dịch dân sự, đồng thời cũng tôn trọng và áp dụng nguyên tắc tự quyết và tự trách nhiệm của nhóm người từ 15 tuổi đến chưa đủ 18 tuổi.
3. Việc tự mình xác lập giao dịch dân sự của người chưa thành niên thì bị xử lý thế nào?
Theo quy định tại Điều 131 Bộ luật Dân sự 2015, giao dịch dân sự mà người chưa thành niên tự mình xác lập mà không đủ điều kiện theo quy định pháp luật có thể bị coi là vô hiệu. Hậu quả của giao dịch dân sự vô hiệu được quy định như sau:
Không làm phát sinh, thay đổi, chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự: Giao dịch dân sự vô hiệu không tác động đến quyền, nghĩa vụ dân sự của các bên kể từ thời điểm giao dịch được xác lập.
Khôi phục lại tình trạng ban đầu: Các bên phải khôi phục lại tình trạng ban đầu trước khi giao dịch được xác lập. Họ phải hoàn trả cho nhau những gì đã nhận trong giao dịch. Nếu không thể hoàn trả được bằng hiện vật, thì trị giá được tính bằng tiền để hoàn trả.
Bên ngay tình không phải hoàn trả lại lợi ích, lợi tức: Nếu có bên nào ngay tình thu được lợi ích, lợi tức từ giao dịch vô hiệu, thì bên đó không phải hoàn trả lại lợi ích, lợi tức đó.Nguyên tắc này nhấn mạnh sự công bằng và khả năng chịu trách nhiệm của bên có lỗi trong giao dịch. Bản chất là không có lý do để buộc bên ngay tình, tức là bên không có lỗi, phải trả lại những lợi ích mà họ đã thu được từ giao dịch. Tuy nhiên, đây là một nguyên tắc tổng quát và có thể có những trường hợp cụ thể ngoại lệ hoặc các quy định khác của pháp luật có thể ảnh hưởng đến cách áp dụng nguyên tắc này trong các tình huống cụ thể.
Bồi thường thiệt hại nếu có lỗi: Nếu bên nào có lỗi gây thiệt hại trong quá trình giao dịch dân sự, thì bên đó phải bồi thường thiệt hại theo quy định. Điều này bao gồm trường hợp lỗi do việc vi phạm các điều kiện và quy định của pháp luật, vi phạm cam kết trong hợp đồng, hay thực hiện các hành vi không đúng đắn trong quá trình giao dịch. Trách nhiệm bồi thường thiệt hại nhằm đảm bảo rằng bên gây thiệt hại phải chịu trách nhiệm đối với hậu quả của hành vi lỗi lạc của mình. Quy định này không chỉ giúp bảo vệ quyền lợi của bên bị thiệt hại mà còn tạo ra một hệ thống quy định và trách nhiệm trong xã hội kinh doanh và pháp lý, khuyến khích các bên thực hiện giao dịch một cách cẩn trọng và chính xác.
Giải quyết hậu quả liên quan đến quyền nhân thân: Việc giải quyết hậu quả của giao dịch dân sự vô hiệu liên quan đến quyền nhân thân được thực hiện theo quy định của Bộ luật Dân sự và các luật khác có liên quan.
Những quy định này nhằm đảm bảo tính công bằng và an toàn trong quá trình thực hiện giao dịch dân sự, đặc biệt là đối với nhóm người chưa thành niên không có đủ năng lực để tham gia một số giao dịch theo quy định của pháp luật.
Vui lòng liên hệ với chúng tôi qua số điện thoại của tổng đài tư vấn 1900.868644 hoặc luathoanhut.vn@gmail.com