1. Hóa đơn điện tử được hiểu là gì?
Đây là loại hóa đơn được tạo và lập thông qua các phương tiện điện tử. Với nhiều ưu điểm hơn so với hóa đơn giấy và mang lại lợi ích lớn cho người sử dụng, hóa đơn điện tử đang được áp dụng rộng rãi trong hầu hết các doanh nghiệp hiện nay.
Theo quy định của Nghị định 123/2020/NĐ-CP, hóa đơn là một chứng từ kế toán được tổ chức hoặc cá nhân bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ sử dụng để lập và ghi nhận thông tin về bán hàng hóa hoặc cung cấp dịch vụ. Hóa đơn có thể được thể hiện dưới dạng hóa đơn điện tử hoặc hóa đơn in được cơ quan thuế đặt in
Hóa đơn điện tử được định nghĩa là hóa đơn có mã hoặc không có mã của cơ quan thuế, được thể hiện dưới dạng dữ liệu điện tử do tổ chức hoặc cá nhân bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ lập bằng phương tiện điện tử để ghi nhận thông tin theo quy định của pháp luật về kế toán và pháp luật về thuế. Hóa đơn điện tử có thể xuất phát từ máy tính tiền kết nối dữ liệu điện tử với cơ quan thuế.
Cụ thể, hóa đơn điện tử có mã của cơ quan thuế là hóa đơn mà cơ quan thuế đã cấp mã trước khi tổ chức hoặc cá nhân bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ gửi cho người mua. Mã này bao gồm số giao dịch là một dãy số duy nhất do hệ thống của cơ quan thuế tạo ra, kèm theo một chuỗi ký tự được mã hóa dựa trên thông tin của người bán.
Hóa đơn điện tử không có mã của cơ quan thuế là hóa đơn do tổ chức bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ gửi cho người mua mà không chứa mã của cơ quan thuế.
Ngoài ra, theo Điều 89 của Luật Quản lý thuế 2019, hóa đơn điện tử là hóa đơn có hoặc không có mã của cơ quan thuế, được thể hiện dưới dạng dữ liệu điện tử do tổ chức hoặc cá nhân bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ lập và ghi nhận thông tin theo quy định của pháp luật về kế toán và thuế bằng phương tiện điện tử. Điều này bao gồm cả trường hợp hóa đơn được khởi tạo từ máy tính tiền kết nối dữ liệu điện tử với cơ quan thuế.
2. Quản lý, giám sát việc phát hành, sử dụng hóa đơn điện tử thế nào?
Dựa trên Công điện 01/CĐ-BTC ngày 12/04/2023 về việc tăng cường quản lý và giám sát việc phát hành và sử dụng hóa đơn điện tử, triển khai hệ thống này không chỉ giúp giảm chi phí phát hành và lưu giữ hóa đơn mà còn tạo thuận lợi trong quá trình đối chiếu, rà soát, kiểm tra việc kê khai thuế và hoàn thuế, đóng góp tích cực vào việc nâng cao hiệu quả quản lý thuế.
Tuy nhiên, trong khoảng thời gian gần đây, vẫn xuất hiện một số doanh nghiệp, tổ chức và cá nhân có ý định lợi dụng việc sử dụng hóa đơn điện tử để thực hiện các hành vi xuất khống, mua bán hóa đơn với mục đích trục lợi và vi phạm các quy định pháp luật. Để gia tăng hiệu quả trong công tác quản lý và giám sát việc phát hành, sử dụng hóa đơn điện tử, Bộ trưởng Bộ Tài chính đã yêu cầu Tổng cục Thuế chỉ đạo Cục Thuế các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương thực hiện những nhiệm vụ sau đây:
(1) Tăng cường công tác tuyên truyền để nâng cao ý thức tuân thủ của doanh nghiệp và người nộp thuế về nghĩa vụ chấp hành pháp luật về thuế. Cảnh báo kịp thời về những hành vi vi phạm và tội phạm thuế, đồng thời xây dựng kế hoạch tổng thể, có tính hệ thống để phổ biến và giáo dục pháp luật về thuế, nhằm ngăn chặn các vi phạm trong quá trình phát hành và sử dụng hóa đơn điện tử.
(2) Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra và giám sát việc phát hành, sử dụng hóa đơn điện tử để phát hiện kịp thời các hành vi vi phạm pháp luật và thực hiện xử lý nghiêm túc theo quy định.
(3) Thực hiện rà soát tổng thể, đánh giá và đề xuất cải tiến hệ thống công nghệ thông tin liên quan đến hóa đơn điện tử; gấp rút hoàn thành thủ tục lấy ý kiến thẩm định từ Bộ Thông tin và Truyền thông, đồng thời trình cấp có thẩm quyền để phê duyệt hồ sơ đề xuất cấp độ an toàn của hệ thống thông tin hóa đơn điện tử. Đề xuất và triển khai giải pháp nhằm đảm bảo an ninh mạng cho hệ thống hóa đơn điện tử; tăng cường giám sát để phát hiện và xử lý kịp thời mọi hành vi bất thường trên hệ thống. Phân công và bố trí cán bộ chịu trách nhiệm thực hiện công tác phân tích, đánh giá, và cảnh báo, nhằm phát hiện sớm các hành vi giả mạo và gian lận liên quan đến hóa đơn điện tử.
(4) Tăng cường đối thoại và hợp tác chặt chẽ với cơ quan Công an, các Bộ và đơn vị liên quan nhằm xử lý nhanh chóng và một cách nghiêm túc mọi vi phạm pháp luật liên quan đến phát hành, quản lý và sử dụng hóa đơn điện tử. Bộ Tài chính cũng thực hiện việc rà soát thông tin trên các nền tảng mạng xã hội như Facebook, Zalo để phát hiện và thu thập thông tin về các tổ chức, cá nhân thực hiện bán hóa đơn điện tử không đúng quy định tại địa bàn quản lý. Những thông tin này sẽ được sử dụng để truy xuất nguồn gốc của hóa đơn điện tử được rao bán một cách trái phép, từ đó thực hiện xử lý hoặc chuyển giao cho cơ quan công an xử lý theo quy định.
Đồng thời, cơ quan thuế cũng thực hiện việc tăng cường đào tạo, bồi dưỡng và nâng cao năng lực của cán bộ thuế để chúng có khả năng phát hiện kịp thời các phương thức, thủ đoạn và hành vi gian lận mới liên quan đến hóa đơn của các tổ chức và cá nhân thực hiện mua bán hóa đơn không đúng quy định.
Tóm lại, cơ quan thuế cũng sẽ mạnh mẽ tăng cường công tác tuyên truyền để nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật về thuế đối với cả tổ chức và cá nhân, nhằm ngăn chặn hành vi mua bán và sử dụng hóa đơn trái pháp luật. Qua đó, tất cả các bên liên quan sẽ thấu hiểu hậu quả pháp lý nghiêm trọng khi tham gia vào các giao dịch không đúng quy định, góp phần ngăn chặn chiếm đoạt tiền thuế và ngân sách nhà nước. Điều này cho thấy, hóa đơn điện tử không chỉ là một bước tiến mới mang lại nhiều lợi ích, mà còn đòi hỏi sự quản lý và giám sát chặt chẽ để đảm bảo tính chính xác và tính minh bạch trong các giao dịch kinh doanh.
3. Xây dựng trung tâm cơ sở dữ liệu để quản lý hiệu quả
Thực hiện theo công điện của Bộ trưởng Bộ Tài chính, cùng ngày, Tổng cục Thuế đã phát hành Văn bản số 1293/TCT-VP, đặt yêu cầu cho thủ trưởng các vụ, đơn vị, và cục trưởng cục thuế các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, đồng thời yêu cầu họ phổ biến, quán triệt và triển khai toàn diện, hiệu quả công điện của Bộ trưởng Bộ Tài chính đến toàn bộ cán bộ và công chức trong đơn vị, để họ nắm rõ và nghiêm túc thực hiện.
Các cơ quan, đơn vị thuế sẽ tiến hành phân công và triển khai đầy đủ các nhiệm vụ được giao trong công điện, từng đơn vị và cá nhân, cũng như thiết lập chế độ báo cáo và thường xuyên kiểm tra việc thực hiện, định kỳ báo cáo kết quả về Tổng cục Thuế trước ngày 30 hàng tháng.
Đồng thời, Tổng cục Thuế đã giao nhiệm vụ cho Cục Thanh tra, kiểm tra, Cục Thuế doanh nghiệp lớn, và cục thuế các địa phương triển khai các biện pháp tăng cường công tác thanh, kiểm tra, giám sát việc phát hành, sử dụng Hóa đơn Điện tử (HĐĐT); đồng thời, có kế hoạch phân công và phân nhiệm cụ thể tới từng cán bộ, công chức để quản lý, giám sát và kiểm tra việc phát hành, sử dụng HĐĐT, nhằm kịp thời ngăn chặn, đẩy lùi và xử lý tình trạng mua bán hóa đơn, cũng như phát hiện kịp thời các hành vi vi phạm pháp luật, và xử lý nghiêm theo quy định.
Trước đó, vào ngày 11/3/2023, Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế đã ban hành Chỉ thị số 01/CT-TCT về việc tăng cường rà soát và kiểm tra hóa đơn để ngăn chặn gian lận trong việc sử dụng hóa đơn. Theo đó, cơ quan thuế các cấp sẽ thực hiện rà soát thông tin về việc rao bán HĐĐT không hợp pháp trên các nền tảng mạng xã hội (Facebook, website, Zalo, v.v.). Trên cơ sở đó, các đơn vị sẽ thu thập thông tin của các tổ chức, cá nhân thực hiện hành vi bán trái phép HĐĐT để truy xuất nguồn gốc của HĐĐT rao bán (bao gồm tên, mã số thuế, địa chỉ, số điện thoại, và các thông tin khác). Trong trường hợp phát hiện hành vi vi phạm pháp luật về thuế và hóa đơn, cơ quan thuế sẽ kịp thời xử lý hoặc củng cố hồ sơ và chuyển giao cho cơ quan công an xử lý theo quy định.
Để hỗ trợ công tác quản lý HĐĐT được chặt chẽ, ngoài hệ thống ứng dụng quản lý và Trung tâm điều hành triển khai HĐĐT, Tổng cục Thuế đã đề xuất xây dựng trung tâm cơ sở dữ liệu về HĐĐT và báo cáo Bộ Tài chính. Đồng thời, Ban Quản lý rủi ro, Cục Công nghệ thông tin và các đơn vị liên quan đang tích cực phân tích, xây dựng chức năng, và hoàn thiện hệ thống để đảm bảo kịp thời hoàn thành mục tiêu triển khai trung tâm cơ sở dữ liệu về HĐĐT từ đầu tháng 5/2023.
Trên đây là toàn bộ nội dung bài viết của Luật Hòa Nhựt về vấn đề: Quản lý, giám sát việc phát hành, sử dụng hóa đơn điện tử thế nào? Luật Hòa Nhựt xin tiếp nhận yêu cầu tư vấn của quý khách hàng qua số hotline: 1900.868644 hoặc email: luathoanhut.vn@gmail.com. Xin trân trọng cảm ơn quý bạn đọc đã quan tâm theo dõi!