1. Tìm hiểu về địa giới hành chính và thẩm quyền xác định địa giới
Địa giới hành chính
- Địa giới hành chính là thuật ngữ chỉ ranh giới phân chia các đơn vị hành chính, đó là cơ sở pháp lý để xác định phạm vi trách nhiệm của bộ máy hành chính nhà nước trong việc quản lý dân cư, đất đai, kinh tế, chính trị, văn hóa và xã hội ở địa phương. Địa giới hành chính được xác định dựa trên các mốc giới cụ thể, thể hiện tọa độ vị trí của các mốc đó. Trong hệ thống hành chính, có 4 cấp địa giới hành chính chính: cấp trung ương, cấp tỉnh, cấp huyện và cấp xã. Đơn vị hành chính chỉ được xác lập ở 3 cấp tỉnh - huyện - xã, và địa giới hành chính là căn cứ để phân định ranh giới theo mặt địa lý và tự nhiên, được thể hiện bằng các mốc địa giới có tọa độ vị trí.
- Mỗi đơn vị hành chính là một thực thể trong hệ thống hành chính Nhà nước và có đặc điểm riêng về mặt địa lý và dân số. Trong quản lý nhà nước, việc xác định không gian tác động của quản lý là rất quan trọng. Nói cách khác, mỗi đơn vị hành chính cần phải có giới hạn rõ ràng về không gian và địa bàn cụ thể.
- Vì vậy, việc xác định địa giới hành chính là cực kỳ quan trọng. Đó chính là quá trình phân định ranh giới giữa các đơn vị hành chính, trong đó có đơn vị hành chính cấp huyện. Việc này được thực hiện thông qua việc đánh dấu các mốc giới theo quy định của pháp luật, nhằm phân định phạm vi trách nhiệm của bộ máy hành chính nhà nước các cấp trong việc quản lý dân cư, đất đai, kinh tế, chính trị, văn hóa và xã hội ở địa phương.
Thẩm quyền xác định địa giới hành chính:
- Về thẩm quyền xác định địa giới hành chính, nhiệm vụ chỉ đạo việc xác định địa giới hành chính, quản lý mốc địa giới hành chính và hồ sơ địa giới hành chính trên toàn quốc (không phân biệt cấp) thuộc về Chính phủ. Chính phủ trực tiếp tổ chức thực hiện việc xác định các mốc địa giới hành chính trên thực địa, lập hồ sơ địa giới hành chính của các tỉnh, thành phố thuộc trung ương. Bộ Nội vụ là cơ quan giúp Chính phủ quản lý địa giới hành chính, hỗ trợ trong công tác xác định địa giới hành chính và quản lý mốc địa giới hành chính.
- Tuy nhiên, việc xác định địa giới hành chính cũng được thực hiện ở cấp tỉnh, huyện và xã. Các cơ quan chức năng tại các cấp địa phương có thẩm quyền xác định địa giới hành chính trong phạm vi đơn vị hành chính của mình. Thông thường, Ủy ban nhân dân tỉnh, huyện, xã có trách nhiệm thực hiện công tác xác định địa giới hành chính tại địa phương.
- Các cơ quan trên thực hiện việc xác định địa giới hành chính thông qua việc xem xét, đánh giá, nghiên cứu các tài liệu, bản đồ, sổ địa chính, sổ hộ khẩu và thông tin dân cư để xác định các đơn vị hành chính và quy hoạch địa giới hành chính. Đồng thời, các cơ quan này cũng tiến hành thảo luận với các đơn vị hành chính lân cận để đảm bảo tính nhất quán và công bằng trong việc xác định địa giới hành chính.
Trong quá trình xác định địa giới hành chính, cần tuân thủ các quy định pháp luật và các tiêu chí như dân số, diện tích, cơ cấu kinh tế, đặc điểm dân tộc, văn hóa và địa lý của khu vực. Các quyết định xác định địa giới hành chính cần được công bố và ghi chép đầy đủ để đảm bảo tính minh bạch và pháp lý.
2. Thẩm quyền giải quyết tranh chấp về địa giới hành chính:
Thẩm quyền giải quyết tranh chấp về địa giới hành chính là một vấn đề quan trọng trong pháp luật hiện nay. Để đảm bảo sự công bằng và minh bạch trong việc giải quyết tranh chấp đất đai liên quan đến địa giới hành chính, pháp luật đã đưa ra những quy định cụ thể.
- Theo Điều 29 của Luật đất đai năm 2013, quy định về thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất đai về địa giới hành chính được xác định rõ ràng. Tranh chấp đất đai liên quan đến địa giới hành chính giữa các đơn vị hành chính sẽ được giải quyết và phối hợp bởi Ủy ban nhân dân của các đơn vị hành chính có thẩm quyền. Tuy nhiên, trong trường hợp không đạt được hiệu quả và sự nhất trí về phân định địa giới hành chính theo quy định của pháp luật, hoặc khi việc giải quyết tranh chấp có thể thay đổi địa giới hành chính, thì thẩm quyền giải quyết tranh chấp về địa giới hành chính sẽ được xử lý theo các quy định sau đây:
- Trường hợp tranh chấp liên quan đến địa giới hành chính của các đơn vị hành chính cấp tỉnh hoặc các đơn vị hành chính cấp thành phố thuộc trực thuộc trung ương, thì Chính phủ sẽ trình lên Quốc hội để giải quyết theo quy định của pháp luật.
- Trường hợp tranh chấp liên quan đến địa giới hành chính của các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp quận hoặc đơn vị hành chính cấp thị xã, thành phố thuộc tỉnh, xã phường hoặc thị trấn, thì Chính phủ sẽ trình lên Ủy ban thường vụ Quốc hội để xem xét và giải quyết theo quy định của pháp luật.
- Đồng thời, các cơ quan nhà nước có thẩm quyền như Bộ Tài nguyên và Môi trường, cùng với các cơ quan quản lý đất đai thuộc các cấp huyện, cấp quận, thị xã và thành phố thuộc tỉnh, phải chịu trách nhiệm cung cấp toàn bộ tài liệu và chứng cứ cần thiết liên quan đến tranh chấp địa giới hành chính. Họ cần phối hợp chặt chẽ với các cơ quan nhà nước có thẩm quyền để giải quyết tranh chấp theo quy định của pháp luật.
Việc thực hiện quy định trên giúp đảm bảo tính chính xác và công bằng trong việc giải quyết tranh chấp đất đai về địa giới hành chính.
3. Nguyên nhân dẫn đến hiện tượng tranh chấp về địa giới hành chính
Tranh chấp về địa giới hành chính là một hiện tượng phức tạp và đa dạng, có thể phát sinh từ nhiều nguyên nhân khác nhau.
- Đầu tiên, tình trạng xâm canh và xâm cư của cư dân hai phía địa giới hành chính là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến tranh chấp. Khi có sự di chuyển không kiểm soát của dân cư qua các biên giới hành chính, việc xác định và thực hiện quyền quản lý đất đai, mặt nước, đảo và hải đảo trở nên phức tạp và gây ra tranh cãi.
- Thứ hai, sai sót trong quá trình chia tách hoặc sáp nhập đơn vị hành chính cũng có thể dẫn đến tranh chấp về địa giới hành chính. Khi thực hiện quá trình chia tách hoặc sáp nhập, việc phân định địa giới và xác định ranh giới giữa các đơn vị hành chính không thực hiện chính xác và công bằng có thể tạo ra sự bất đồng và tranh chấp giữa các bên liên quan.
- Thứ ba, việc phân định địa giới không đúng với thực tế cũng là một nguyên nhân quan trọng gây ra tranh chấp về địa giới hành chính. Đôi khi, trong quá trình xác định ranh giới, các yếu tố tự nhiên như sông, núi, rừng, hoặc biên giới tự nhiên không được xem xét đầy đủ và chính xác. Điều này dẫn đến việc địa giới được thiết lập không phù hợp với các yếu tố tự nhiên thực tế, tạo ra căng thẳng và tranh chấp giữa các đơn vị hành chính.
- Cuối cùng, việc cắm mốc địa giới không đúng với hồ sơ phân định địa giới cũng là một nguyên nhân gây ra tranh chấp về địa giới hành chính. Trong quá trình xác định và cắm mốc địa giới, nếu không tuân thủ đúng các quy định, quy trình và hồ sơ phân định đã được thiết lập, có thể xảy ra sự chênh lệch và không đồng nhất giữa thực tế và hồ sơ, gây ra tranh cãi và tranh chấp.
Trong tổng thể, việc tranh chấp về địa giới hành chính là một vấn đề phức tạp và cần sự chính xác, công bằng và cân nhắc trong việc xác định và thực hiện quyền quản lý đất đai, mặt nước, đảo và hải đảo của các đơn vị hành chính. Để giải quyết tranh chấp này, cần có sự hợp tác, thương lượng và áp dụng các phương pháp giải quyết tranh chấp hiệu quả nhằm tìm ra những giải pháp hợp lý và bền vững cho tất cả các bên liên quan.
Chúng tôi luôn sẵn lòng giúp đỡ và hỗ trợ quý khách trong việc giải quyết những khúc mắc. Để đảm bảo rằng mọi thắc mắc của quý khách được giải đáp một cách kịp thời và chính xác, chúng tôi đã thiết lập một tổng đài tư vấn pháp luật có số điện thoại là 1900.868644. Ngoài ra, nếu quý khách muốn gửi thắc mắc hoặc yêu cầu hỗ trợ thông qua email, quý khách có thể gửi tin nhắn đến địa chỉ email của chúng tôi: luathoanhut.vn@gmail.com. Chúng tôi sẽ nhanh chóng phản hồi và đáp ứng mọi yêu cầu của quý khách.