Viên chức là gì? Khái niệm và đặc điểm

Viên chức là một khái niệm pháp lý chỉ những người được bổ nhiệm hoặc bầu chọn vào một chức vụ cụ thể trong hệ thống hành chính nhà nước, chịu sự chỉ đạo, quản lý của cơ quan nhà nước có thẩm quyền và hưởng chế độ tiền lương, phụ cấp, chế độ đãi ngộ khác theo quy định của pháp luật.

I. Khái niệm về viên chức

1. Định nghĩa viên chức

Theo Điều 3 Luật Viên chức năm 2019, viên chức là người được bổ nhiệm, bầu cử, kiện toàn vào chức vụ trong hệ thống hành chính nhà nước, trong đó bao gồm:

  1. Các chức danh nghề nghiệp tại cơ quan hành chính nhà nước;
  2. Các chức danh chuyên môn, nghiệp vụ và quản lý tại cơ sở sự nghiệp công lập;
  3. Các chức danh chuyên môn, nghiệp vụ tại đơn vị sự nghiệp công lập do cơ quan hành chính nhà nước quản lý.

2. Đặc điểm của viên chức

Viên chức có những đặc điểm sau:

  • Là lực lượng lao động làm việc trong hệ thống hành chính nhà nước.
  • Được bổ nhiệm, bầu cử, kiện toàn chứ không phải tuyển dụng.
  • Thực hiện nhiệm vụ được giao theo chức danh chức vụ.
  • Chịu sự chỉ đạo, quản lý của thủ trưởng cơ quan.
  • Hưởng chế độ tiền lương, phụ cấp, chế độ đãi ngộ khác theo quy định của pháp luật.

II. Phân loại viên chức

1. Theo phạm vi nhiệm vụ

a) Viên chức hành chính

Viên chức hành chính là những người thực hiện các nhiệm vụ quản lý, điều hành, chỉ đạo hoạt động của cơ quan hành chính nhà nước.

b) Viên chức sự nghiệp

Viên chức sự nghiệp là những người thực hiện các nhiệm vụ chuyên môn, nghiệp vụ phục vụ hoạt động của cơ quan hành chính nhà nước.

2. Theo trình độ chuyên môn

a) Viên chức bậc cao

Viên chức bậc cao là những người có trình độ chuyên môn đại học trở lên.

b) Viên chức bậc trung

Viên chức bậc trung là những người có trình độ chuyên môn cao đẳng, trung cấp.

c) Viên chức bậc thấp

Viên chức bậc thấp là những người có trình độ chuyên môn sơ cấp, phổ thông.

III. Quyền và nghĩa vụ của viên chức

1. Quyền của viên chức

Viên chức có các quyền sau:

  • Quyền được bổ nhiệm, bầu cử, kiện toàn, thôi giữ chức vụ theo quy định của pháp luật.
  • Quyền được tham gia vào quá trình quản lý, điều hành cơ quan nơi mình công tác.
  • Quyền được hưởng chế độ tiền lương, phụ cấp, chế độ đãi ngộ khác theo quy định của pháp luật.
  • Quyền được đào tạo nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ.
  • Quyền được bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình theo quy định của pháp luật.

2. Nghĩa vụ của viên chức

Viên chức có các nghĩa vụ sau:

  • Nghĩa vụ thực hiện nhiệm vụ được giao theo chức danh chức vụ.
  • Nghĩa vụ chấp hành Hiến pháp, pháp luật, các quy định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
  • Nghĩa vụ nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ.
  • Nghĩa vụ phục vụ nhân dân.
  • Nghĩa vụ giữ gìn bí mật nhà nước.

IV. Quản lý viên chức

1. Cơ sở pháp lý về quản lý viên chức

Quản lý viên chức được thực hiện theo quy định của Luật Viên chức năm 2019 và các văn bản hướng dẫn thi hành của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.

2. Nhiệm vụ quản lý viên chức

Các cơ quan hành chính nhà nước, cơ quan lãnh đạo, quản lý các cơ sở sự nghiệp công lập có trách nhiệm quản lý viên chức theo chức năng, nhiệm vụ được giao.

Nhiệm vụ quản lý viên chức bao gồm:

  • Quản lý biên chế viên chức.
  • Quản lý bổ nhiệm, bầu cử, kiện toàn, miễn nhiệm, thôi giữ chức vụ viên chức.
  • Quản lý tiền lương, phụ cấp, chế độ đãi ngộ khác cho viên chức.
  • Quản lý đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ cho viên chức.
  • Quản lý kỷ luật viên chức.

V. Phúc lợi và chế độ đãi ngộ của viên chức

1. Phúc lợi của viên chức

Viên chức được hưởng các phúc lợi sau:

  • Chế độ tiền lương, phụ cấp, chế độ đãi ngộ khác theo quy định của pháp luật.
  • Chế độ bảo hiểm xã hội.
  • Chế độ bảo hiểm y tế.
  • Chế độ nghỉ phép hàng năm.
  • Chế độ nghỉ lễ, nghỉ tết.

2. Chế độ đãi ngộ của viên chức

Viên chức được hưởng chế độ đãi ngộ sau:

  • Được đào tạo nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ.
  • Được tham gia vào quá trình quản lý, điều hành cơ quan nơi mình công tác.
  • Được bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình theo quy định của pháp luật.

VI. Nghề viên chức

1. Đặc điểm của nghề viên chức

Nghề viên chức có những đặc điểm sau:

  • Là nghề có tính ổn định cao.
  • Là nghề có chế độ phúc lợi, đãi ngộ tốt.
  • Là nghề đòi hỏi sự trung thành, sự phục vụ tận tụy.

2. Phẩm chất của người viên chức

Người viên chức cần có những phẩm chất sau:

  • Trình độ chuyên môn, nghiệp vụ vững vàng.
  • Đạo đức nghề nghiệp tốt.
  • Trách nhiệm cao.
  • Trung thành với đất nước.
  • Phục vụ nhân dân tận tụy.

Kết luận

Viên chức là lực lượng nòng cốt trong bộ máy hành chính nhà nước, thực hiện các nhiệm vụ quan trọng trong việc quản lý, điều hành đất nước. Phát triển đội ngũ viên chức có chất lượng, có năng lực và phẩm chất đạo đức tốt là nhiệm vụ quan trọng góp phần xây dựng một Nhà nước pháp quyền, thực sự của dân, do dân, vì dân.

Mọi thắc mắc quý khách hàng xin vui lòng gửi về số Hotline 1900.868644 hoặc địa chỉ email luathoanhut.vn@gmail.com để được giải đáp. Trân trọng!