1. Các tội phạm áp dụng hình phạt tử hình ở Việt Nam
Hiện nay, trong khung pháp luật của Việt Nam,Bộ luật Hình sự 2015 được sửa đổi và bổ sung năm 2017 liệt kê 18 tội phạm áp dụng hình phạt tử hình. Những tội phạm này không chỉ là những hành vi vi phạm pháp luật mà còn đặt ra những nguy cơ nghiêm trọng đối với an ninh và ổn định xã hội.
Trong số các tội phạm nêu trên, có những hành động đặc biệt nghiêm trọng như phản bội Tổ quốc, hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân, gián điệp, bạo loạn và khủng bố nhằm chống chính quyền. Những hành vi này không chỉ đe dọa đến sự ổn định chính trị mà còn ảnh hưởng đến an ninh quốc gia và tình hình xã hội.
Ngoài ra, Bộ luật Hình sự còn quy định về các tội phạm liên quan đến an ninh và trật tự xã hội như phá hoại cơ sở vật chất - kỹ thuật của nước, giết người, hiếp dâm người dưới 16 tuổi, sản xuất và buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh, thuốc phòng bệnh, sản xuất, vận chuyển, mua bán trái phép chất ma túy, cũng như các hành vi liên quan đến tội tham ô tài sản và nhận hối lộ.
Những quy định nghiêm túc này phản ánh sự cam kết của Việt Nam trong việc duy trì trật tự, bảo vệ quốc gia và đảm bảo an ninh cho cộng đồng. Tuy nhiên, cũng cần đảm bảo rằng quá trình xử lý pháp lý được thực hiện một cách công bằng và minh bạch để đảm bảo quyền lợi và công bằng cho tất cả công dân.
2. Người bị thi hành án tử hình chết trước khi thi hành án thì làm sao?
Dựa trên Điều 12 của Thông tư 02/2020/TTLT-BCA-BQP-BYT-BNG-TANDTC-VKSNDTC về việc phối hợp tổ chức thi hành án tử hình bằng hình thức tiêm thuốc độc, quy định rõ các trường hợp khi người bị thi hành án tử hình chết trước khi đưa ra thi hành án tử hình.
Trong tình huống người bị thi hành án tử hình chết trước khi đưa ra thi hành án, quy trình hành động được xác định chặt chẽ. Trong thời gian giam giữ chờ thi hành án tử hình, Chánh án Tòa án hoặc Chủ tịch Hội đồng thi hành án tử hình, tùy theo tình huống cụ thể, phải thông báo ngay cho Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát có thẩm quyền để xác định nguyên nhân chết. Sau khi hoàn tất quy trình xác định nguyên nhân chết và được phép của cơ quan có thẩm quyền, quyết định thi hành án tử hình được giao cho cơ quan thi hành án hình sự, cụ thể là Công an cấp tỉnh hoặc cơ quan thi hành án hình sự cấp quân khu, để tiến hành các thủ tục cần thiết.
Trong tình huống nếu người bị thi hành án tử hình chết trên đường áp giải đến địa điểm thi hành án tử hình, Thông tư 02/2020/TTLT-BCA-BQP-BYT-BNG-TANDTC-VKSNDTC đã đề ra các biện pháp cụ thể để đảm bảo tính minh bạch và tuân thủ quy định của pháp luật.
Theo đó, Chủ tịch Hội đồng thi hành án tử hình có trách nhiệm ngay lập tức thông báo vụ việc cho cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp tỉnh hoặc cơ quan thi hành án hình sự cấp quân khu tùy theo địa điểm thi hành án tử hình. Thông báo này không chỉ giúp định rõ trách nhiệm của các cơ quan thực hiện mà còn tạo điều kiện để họ có thể triển khai các biện pháp cần thiết một cách hiệu quả.
Đồng thời, Chủ tịch Hội đồng cũng cần thông báo ngay cho Cơ quan điều tra và Viện kiểm sát có thẩm quyền nơi người bị thi hành án tử hình chết. Điều này nhằm đảm bảo rằng quy trình xác định nguyên nhân chết diễn ra đầy đủ và theo đúng quy định của pháp luật. Các cơ quan này sau đó sẽ tiến hành các thủ tục liên quan để xác định nguyên nhân chết một cách minh bạch và công bằng. Điều này đồng thời còn giúp tạo ra sự đối thoại và sự minh bạch trong quá trình xử lý pháp lý của những trường hợp nhạy cảm như vụ án tử hình.
Sau khi các thủ tục xác định nguyên nhân chết hoàn tất và có phép của cơ quan có thẩm quyền, Chánh án Tòa án hoặc Chủ tịch Hội đồng thi hành án tử hình giao cho cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp tỉnh hoặc cơ quan thi hành án hình sự cấp quân khu nơi Tòa án ra quyết định thi hành án tử hình. Cơ quan thi hành án này có nhiệm vụ quan trọng đó là thông báo cho người có đơn đề nghị, thường là thân nhân hoặc người đại diện hợp pháp, để họ có thể đến nhận tử thi của người bị thi hành án tử hình. Thông báo này là quan trọng để tạo điều kiện cho người thân có thời gian và cơ hội cuối cùng để tiếp xúc và tiễn biệt người đã khuất. Ngoài ra, người này cũng có quyền quyết định về việc đưa tử thi về mai táng hoặc tổ chức mai táng theo quy định của pháp luật. Chi phí mai táng trong trường hợp này sẽ được thực hiện theo quy định tại Điều 7 của Nghị định số 43/2020/NĐ-CP. Điều này đảm bảo rằng quá trình mai táng được thực hiện đúng theo quy định và không gây áp lực tài chính không cần thiết cho người thân và gia đình của người đã bị thi hành án tử hình
3. Việc giải quyết cho nhận tử thi, tro cốt, hài cốt và mai táng người đã bị thi hành án tử hình được tổ chức vào giờ hành chính?
Dựa trên Điều 14 của Thông tư 02/2020/TTLT-BCA-BQP-BYT-BNG-TANDTC-VKSNDTC về việc phối hợp tổ chức thi hành án tử hình bằng hình thức tiêm thuốc độc, quy định rõ các bước giải quyết việc cho nhận tử thi, tro cốt, hài cốt và mai táng người đã bị thi hành án tử hình.
Trước hết, quy định nghiêm túc về thời gian giải quyết cho nhận tử thi, tro cốt, hài cốt và mai táng người đã bị thi hành án tử hình, không tổ chức việc giao nhận vào ban đêm để đảm bảo an toàn và tránh gây xôn xao trong cộng đồng.
Tổ chức mai táng người đã bị thi hành án tử hình được đặt ra với yêu cầu cao về vệ sinh môi trường, an ninh, và trật tự địa phương. Các cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp tỉnh và cấp quân khu chịu trách nhiệm đảm bảo rằng quy trình mai táng diễn ra một cách trang trọng và tuân thủ đúng theo quy định của pháp luật.
Thông báo về địa điểm mai táng cần được chính xác và kịp thời, và các cơ quan liên quan như Ủy ban nhân dân cấp xã nơi mai táng cần được thông báo để đảm bảo sự hợp tác và tuân thủ đúng quy trình.
Đặc biệt, việc thông báo địa điểm mai táng cho thân nhân hoặc người đại diện hợp pháp của người đã bị thi hành án tử hình là rất quan trọng. Trong trường hợp người bị thi hành án tử hình là người nước ngoài, thông báo cần được chuyển đến Cục Lãnh sự Bộ Ngoại giao hoặc cơ quan khác được Bộ Ngoại giao ủy quyền biết.
Cuối cùng, việc giao nhận đầy đủ giấy tờ, đồ vật, tài sản, tiền của người đã thi hành án tử hình (nếu có) cũng được quy định rõ, và quá trình này phải được lập biên bản theo quy định của pháp luật để đảm bảo tính minh bạch và công bằng.
Do đặc điểm nhạy cảm và tâm lý của quá trình giao nhận tử thi, tro cốt, hài cốt của người đã bị thi hành án tử hình, Thông tư 02/2020/TTLT-BCA-BQP-BYT-BNG-TANDTC-VKSNDTC đã cụ thể quy định rằng việc này không được tổ chức vào ban đêm, tức là từ 22 giờ ngày hôm trước đến 06 giờ sáng ngày hôm sau.
Điều này có nghĩa là người thân của người đã bị thi hành án tử hình có thể tổ chức nhận tử thi, tro cốt, hài cốt của người đã bị thi hành án tử hình trong khoảng thời gian từ 06 giờ sáng đến trước 22 giờ đêm. Thời gian này được chọn để tối ưu hóa sự tử tế và tôn trọng đối với cả gia đình người bị thi hành án và cộng đồng xã hội.
Quy định này không chỉ là biện pháp bảo đảm tính nhân đạo mà còn hỗ trợ trong việc giảm bớt gánh nặng tâm lý và thách thức tâm lý người thân khi thực hiện quá trình này. Sự linh hoạt trong thời gian giúp đảm bảo rằng người thân có đủ thời gian và không gian để tiếp nhận và tổ chức việc mai táng một cách đúng đắn và kín đáo.
Mọi thắc mắc quý khách hàng xin vui lòng gửi về số Hotline 1900.868644 hoặc địa chỉ email luathoanhut.vn@gmail.com để được giải đáp. Trân trọng!