1. Cần phải chấp hành hình phạt tối thiểu bao nhiêu năm thì sẽ được đặc xá?
Theo Điều 11 của Luật Đặc xá 2018, việc đặc xá cho người đang chấp hành án phạt tù hoặc đã bị kết án phạt tù chung thân, nhưng sau đó được giảm án xuống thành tù có thời hạn, yêu cầu một số điều kiện cụ thể.
Trong hệ thống pháp luật của một quốc gia, việc xem xét đặc xá cho những người bị kết án phạt tù là một quá trình phức tạp và cần sự cẩn trọng. Điều này không chỉ đòi hỏi sự xem xét cẩn thận về hành vi phạm tội mà còn phải xem xét đến nhiều yếu tố khác nhau như tiến bộ trong việc cải tạo, sự ảnh hưởng đến an ninh, trật tự xã hội và nhiều yếu tố khác.
Theo quy định của Luật Đặc xá 2018, những người đang chấp hành án phạt tù có thời hạn hoặc người bị kết án phạt tù chung thân nhưng được giảm xuống tù có thời hạn có thể được đề nghị đặc xá nếu họ đáp ứng đủ các điều kiện quy định. Điều này bao gồm việc có tiến bộ trong việc cải tạo, được xếp loại chấp hành án phạt tù khá hoặc tốt, và đã chấp hành án phạt tù ít nhất một phần ba thời gian đối với trường hợp bị phạt tù có thời hạn, hoặc ít nhất 14 năm đối với trường hợp bị phạt tù chung thân nhưng đã được giảm xuống tù có thời hạn.
Ngoài ra, người bị kết án phải đã chấp hành xong hình phạt bổ sung như phạt tiền và đã thi hành xong nghĩa vụ trả lại tài sản, bồi thường thiệt hại, nghĩa vụ dân sự khác. Họ cũng không được phép làm ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự và không thuộc một trong các trường hợp bị cấm đặc xá theo quy định của luật.
Việc áp dụng các quy định này đòi hỏi sự chính xác và công bằng từ các cơ quan thẩm quyền, đảm bảo rằng quyết định đặc xá được đưa ra dựa trên sự hiểu biết sâu sắc về hoàn cảnh và tiến trình phục hồi của người bị kết án. Điều này cũng đòi hỏi sự minh bạch và trách nhiệm trong quá trình đưa ra quyết định, đảm bảo rằng không có sự thiên vị hoặc lạm dụng quyền lực xảy ra.
Một phần quan trọng của quá trình đặc xá là việc đánh giá rủi ro liên quan đến việc thả tự do cho người bị kết án. Trong trường hợp của những tội phạm nghiêm trọng, như tội phạm chủ chốt đe dọa an ninh quốc gia hoặc phạm tội liên quan đến ma túy, việc thả tự do có thể mang lại nguy cơ cho cộng đồng. Do đó, quá trình đánh giá phải xem xét cả yếu tố của việc tái hòa nhập cộng đồng và bảo đảm an ninh công cộng.
Ngoài những quy định cụ thể về điều kiện và tiêu chí đặc xá, quy trình này còn đòi hỏi sự đoàn kết giữa các cơ quan thẩm quyền, hệ thống tư pháp và các tổ chức xã hội. Điều này giúp đảm bảo rằng mọi quyết định được đưa ra dựa trên thông tin đầy đủ và rõ ràng, đồng thời tạo điều kiện cho sự kiểm soát dân chủ và sự minh bạch trong quy trình pháp lý.
Trong tình thế mà việc đặc xá trở thành một phần quan trọng của hệ thống pháp luật, việc đảm bảo rằng quy trình này được thực hiện một cách công bằng và minh bạch là vô cùng quan trọng. Chỉ khi các quy định được thực thi một cách chính xác và có trách nhiệm, người ta mới có thể tin tưởng vào công lý và tính công bằng của hệ thống pháp luật
2. Theo quy định, những trường hợp nào không được đề nghị đặc xá?
Theo Điều 12 của Luật Đặc xá 2018, mặc dù có thể có những trường hợp đáp ứng điều kiện đặc xá, nhưng vẫn tồn tại một số trường hợp không được đề nghị đặc xá. Cụ thể, các trường hợp sau đây không thể được xem xét cho đặc xá:
- Bị kết án về các tội phạm nghiêm trọng liên quan đến an ninh quốc gia: Bao gồm các tội phản bội Tổ quốc, hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân, gián điệp, xâm phạm an ninh lãnh thổ, bạo loạn, khủng bố nhằm chống chính quyền, phá hoại cơ sở vật chất - kỹ thuật của quốc gia, làm, tàng trữ, phát tán hoặc tuyên truyền thông tin chống Nhà nước, phá rối an ninh, chống phá cơ sở giam giữ hoặc các tội khác như phá hoại hòa bình, chống loài người và tội phạm chiến tranh.
- Đang bị kháng nghị: Nếu người đó đang bị kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm hoặc tái thẩm với hướng tăng nặng trách nhiệm hình sự từ phía Tòa án, họ sẽ không được đề nghị đặc xá.
- Đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự về hành vi phạm tội khác: Trong trường hợp đang có các thủ tục truy cứu trách nhiệm hình sự đối với hành vi phạm tội khác, người đó cũng không thể được xem xét cho đặc xá.
- Trước đó đã được đặc xá: Nếu người đó đã từng được đặc xá trước đó, họ sẽ không được đề nghị đặc xá lần thứ hai.
- Có từ 02 tiền án trở lên: Nếu người đó có ít nhất hai tiền án trở lên, họ sẽ không được xem xét cho đặc xá.
- Các trường hợp khác do Chủ tịch nước quyết định: Ngoài các trường hợp được liệt kê cụ thể, các trường hợp khác cũng có thể bị từ chối đặc xá bởi quyết định của Chủ tịch nước.
Như vậy, dù có những tiến bộ trong việc cải thiện và thể hiện sự cải tạo, nhưng trong các trường hợp trên, người bị kết án sẽ không có cơ hội được xem xét cho đặc xá. Điều này nhấn mạnh rằng Luật Đặc xá đề cao tính công bằng và an ninh quốc gia, đồng thời xác định rõ các giới hạn và hạn chế trong việc áp dụng đặc xá
3. Thẩm quyền quyết định đặc xá thuộc về ai?
Theo khoản 1 của Điều 3 trong Luật Đặc xá 2018, để làm sáng tỏ và định nghĩa rõ ràng các khái niệm, luật đã giải thích cụ thể về ý nghĩa của "đặc xá". Điều này cho biết rằng đặc xá đại diện cho sự khoan hồng đặc biệt của Nhà nước, và quyền này thuộc về Chủ tịch nước, người có thẩm quyền cao nhất trong việc quyết định tha tù trước thời hạn cho những người bị kết án phạt tù có thời hạn hoặc tù chung thân. Quyền này được thực hiện trong các dịp đặc biệt như sự kiện trọng đại, ngày lễ lớn của đất nước hoặc trong những trường hợp đặc biệt khác.
Sự rõ ràng và cụ thể trong việc định nghĩa từ ngữ là một phần quan trọng của quy trình pháp lý, giúp làm sáng tỏ về vai trò và trách nhiệm của những người liên quan. Trong trường hợp này, khi nói về "đặc xá", luật đã làm rõ rằng quyền này không nằm trong tay bất kỳ cá nhân nào mà chỉ thuộc về Chủ tịch nước, người có thẩm quyền cao nhất trong Nhà nước.
Vai trò của Chủ tịch nước không chỉ đơn thuần là quyết định mà còn là trách nhiệm. Ông không chỉ đứng đầu nhà nước mà còn là người đại diện cho sự linh hoạt và nhân từ của hệ thống pháp luật. Quyền lực của ông phải đi đôi với trách nhiệm và sự chín chắn trong việc đảm bảo công bằng và minh bạch.
Với việc phân quyền quyết định đặc xá vào tay Chủ tịch nước, hệ thống pháp luật hy vọng sẽ đạt được sự công bằng và sự nhân từ. Tuy nhiên, điều này cũng đặt ra các yêu cầu cao đối với người đang giữ vị trí này, yêu cầu họ phải có sự sáng suốt, công bằng và cân nhắc trong mọi quyết định, đặc biệt là khi đưa ra quyết định liên quan đến việc giải thoát những người bị kết án
Nội dung trên đây chỉ mang tính chất tham khảo. Trường hợp nếu quý khách còn vướng mắc về vấn đề trên hoặc mọi vấn đề pháp lý khác, quý khách hãy vui lòng liên hệ trực tiếp với chúng tôi qua Luật sư tư vấn pháp luật trực tuyến theo số điện thoại 1900.868644 để được Luật sư tư vấn pháp luật trực tuyến qua tổng đài kịp thời hỗ trợ và giải đáp mọi thắc mắc.
Nếu quý khách cần báo giá dịch vụ pháp lý thì quý khách có thể gửi yêu cầu báo phí dịch vụ đến địa chỉ email: luathoanhut.vn@gmail.comđể nhận được thông tin sớm nhất! Rất mong nhận được sự hợp tác và tin tưởng của quý khách! Luật Minh Khuê xin trân trọng cảm ơn quý khách hàng!