1. Thế nào là biển báo giao thông?
Hiện nay vẫn chưa có quy định cụ thể về định nghĩa của biển báo giao thông trong các văn bản pháp luật. Tuy nhiên, chúng ta có thể hiểu rằng biển báo giao thông là các biển hiệu được đặt trên đường để cảnh báo, hướng dẫn hoặc nhắc nhở người tham gia giao thông về các điều khoản, quy định, và tình huống giao thông cụ thể. Trong hầu hết các quốc gia, vai trò của biển báo giao thông là cung cấp thông tin quan trọng và đảm bảo an toàn cho các phương tiện và người tham gia giao thông trên đường. Các biển báo có thể bao gồm các biểu hiện hình ảnh, ký hiệu, màu sắc, và các ký hiệu văn bản để truyền đạt thông điệp giao thông. Mặc dù không có một định nghĩa chính thức, nhưng vai trò và mục đích của biển báo giao thông được nhận biết và thừa nhận rộng rãi trong lĩnh vực quản lý giao thông và luật giao thông.
Theo quy định tại khoản 1 và khoản 4 Điều 10 của Luật Giao thông đường bộ 2008, hệ thống báo hiệu đường bộ bao gồm các thành phần sau:
- Hiệu lệnh của người điều khiển giao thông: Bao gồm các chỉ dẫn, tín hiệu do người điều khiển giao thông (cảnh sát giao thông) thực hiện để hướng dẫn và điều khiển phương tiện giao thông trên đường.
- Tín hiệu đèn giao thông: Là hệ thống tín hiệu được cài đặt trên đèn giao thông, được sử dụng để hướng dẫn và điều khiển phương tiện giao thông trên đường, bao gồm tín hiệu dừng, tín hiệu đi, và các tín hiệu khác.
- Biển báo hiệu đường bộ: Là các biển báo được đặt trên đường để cảnh báo, hướng dẫn, hoặc hạn chế các hoạt động giao thông, như đã nêu trong quy định trên.
- Vạch kẻ đường: Là các đường vạch được vẽ trên bề mặt của đường để phân chia làn đường, hướng dẫn và điều chỉnh luồng giao thông của phương tiện.
- Cọc tiêu hoặc tường bảo vệ, rào chắn: Bao gồm các cột tiêu, tường bảo vệ, hoặc rào chắn được đặt để bảo vệ và hướng dẫn phương tiện giao thông, cũng như giới hạn không gian của đường.
Dù không thể thay thế hoàn toàn vai trò của người điều khiển giao thông và đèn giao thông, nhưng biển báo giao thông đóng vai trò rất quan trọng trong việc cung cấp thông tin, hướng dẫn và cảnh báo đối với người tham gia giao thông. Biển báo giao thông cung cấp các thông điệp rõ ràng và dễ hiểu cho người lái xe, người đi bộ và người tham gia giao thông khác. Chúng giúp người tham gia giao thông nhận biết và phản ứng đúng đắn trong các tình huống giao thông khác nhau, giảm thiểu nguy cơ tai nạn và tạo ra môi trường giao thông an toàn hơn.
2. Ý nghĩa của các nhóm biển báo giao thông
Trong Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia QCVN 41:2019/BGTVT, biển báo hiệu đường bộ được phân thành năm nhóm cơ bản như sau:
- Biển báo cấm: Nhóm biển báo giao thông đường bộ thường được sử dụng để biểu thị các hành động cấm mà người tham gia giao thông không được thực hiện. Các biển báo cấm thường có hình dạng tròn, viền màu đỏ, nền màu trắng, và chứa các hình vẽ hoặc chữ số màu đen để thể hiện nội dung cấm. Các biển báo cấm có thể bao gồm các hành động như cấm đi ngược chiều, cấm quay đầu, cấm dừng đỗ, cấm đi vào, cấm vượt, và các hành động khác tùy thuộc vào quy định cụ thể
- Biển hiệu lệnh: Đây là nhóm biển báo giao thông đường bộ được sử dụng để báo hiệu các hiệu lệnh mà người tham gia giao thông phải tuân thủ. Các biển hiệu lệnh thường có hình dạng tròn trên nền màu xanh lam, với hình vẽ màu trắng đặc trưng cho hiệu lệnh cần thực hiện. Các hiệu lệnh này bao gồm các hành động như đi thẳng, rẽ phải, rẽ trái, chậm lại, ra phải, ra trái, và các hiệu lệnh khác tùy thuộc vào quy định cụ thể của từng quốc gia.
- Biển báo nguy hiểm và cảnh báo: Nhóm biển này là nhóm biển báo giao thông đường bộ cung cấp thông tin về các nguy hiểm trên đường để người tham gia giao thông có thể phòng ngừa kịp thời. Chúng thường có hình dạng tam giác đều, viền màu đỏ, nền màu vàng, và chứa các hình vẽ màu đen mô tả sự việc cần báo hiệu. Các biển báo này có thể cảnh báo về các nguy hiểm như cua đường, đường trơn, đường gập ghềnh, đường cong nguy hiểm, sự cắt ngang, đường đi dốc, và các tình huống nguy hiểm khác. Mục đích của các biển báo này là để cảnh báo và làm cho người lái xe, người đi bộ và người tham gia giao thông khác có thể chuẩn bị và phản ứng một cách an toàn.
- Biển chỉ dẫn: Nhóm biển này là nhóm biển báo giao thông đường bộ được sử dụng để cung cấp thông tin và hướng dẫn cần thiết cho người tham gia giao thông. Chúng thường có hình dạng chữ nhật, vuông hoặc mũi tên, trên nền màu xanh. Các biển báo này có thể bao gồm các hướng dẫn như hướng đi của các điểm đến, khoảng cách đến các địa điểm quan trọng, hướng dẫn đến các loại cơ sở như bệnh viện, trạm xăng, trạm kiểm tra phương tiện, hướng dẫn đến các điểm dừng chân và các hướng dẫn khác nhằm giúp người tham gia giao thông di chuyển một cách dễ dàng và an toàn.
- Biển phụ và biển viết bằng chữ: Đây là nhóm biển báo giao thông đường bộ cung cấp thông tin bổ sung hoặc được sử dụng độc lập. Thông thường, chúng được sử dụng để thuyết minh nội dung cho các nhóm biển khác. Các biển này có thể cung cấp thông tin chi tiết hơn về một vị trí cụ thể, quy định hoặc hướng dẫn mà biển chính không thể truyền đạt một cách đầy đủ. Biển phụ thường đi kèm với các biển báo chính để cung cấp thông tin bổ sung, giải thích hoặc rõ ràng hơn về các hạn chế hoặc hướng dẫn được chỉ ra bởi biển chính. Trong khi đó, biển viết bằng chữ thường được sử dụng độc lập để cung cấp thông tin cụ thể hoặc để chỉ dẫn không thể được biểu thị bằng các biển báo hình ảnh. Cả hai loại biển này đều đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp thông tin và đảm bảo sự hiểu biết và an toàn cho người tham gia giao thông.
Ngoài ra, biển báo trên đường cao tốc và đường đối ngoại cần tuân thủ các quy định của các Điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên.
3. Quy định về thứ tự hiệu lực của hệ thống biển báo giao thông
Dựa trên quy định của Điều 4 trong Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia QCVN 41:2019/BGTVT, kèm theo Thông tư 54/2019/TT-BGTVT, về thứ tự ưu tiên của các hiệu lệnh trong hệ thống báo hiệu, quy định như sau: Trong trường hợp có cùng một khu vực được trang bị nhiều hình thức báo hiệu có ý nghĩa khác nhau, người tham gia giao thông phải tuân theo thứ tự ưu tiên như sau: Hiệu lệnh của người điều khiển giao thông; Hiệu lệnh của đèn tín hiệu; Hiệu lệnh của biển báo hiệu; Hiệu lệnh của vạch kẻ đường và các dấu hiệu khác trên mặt đường.
Trong trường hợp một vị trí đã được đặt biển báo hiệu cố định cùng với một biển báo hiệu khác có tính chất tạm thời và hai biển này có ý nghĩa khác nhau, người tham gia giao thông phải tuân theo hiệu lệnh của biển báo hiệu có tính chất tạm thời. Biển báo hiệu có tính chất tạm thời thường được sử dụng để điều khiển giao thông trong các tình huống ngắn hạn như sự kiện, sự cố giao thông, hoặc trong quá trình thi công hoặc sửa chữa đường. Người tham gia giao thông cần tuân thủ hiệu lệnh của biển báo hiệu có tính chất tạm thời để đảm bảo an toàn và tránh xảy ra các tình huống nguy hiểm. Điều này là quan trọng để duy trì trật tự và an toàn trên đường.
Do đó, khi tham gia giao thông, hiệu lệnh từ biển báo hiệu sẽ được ưu tiên sau hiệu lệnh của người điều khiển giao thông và hiệu lệnh từ đèn tín hiệu. Bên cạnh đó, tất cả các hiệu lệnh đều phải được tuân theo để đảm bảo an toàn giao thông.
Nếu có bất cứ vấn đề pháp lý nào cần hỗ trợ, vui lòng liên hệ tới bộ phận tư vấn pháp luật trực tuyến qua số điện thoại: 1900.868644 hoặc gửi yêu cầu qua địa chỉ email: luathoanhut.vn@gmail.com. Trân trọng!