1. Thế nào là đường sắt cao tốc?
Đường sắt tốc độ cao, hay còn được biết đến với tên gọi đường sắt cao tốc, là một dạng tiên tiến của hệ thống đường sắt quốc gia, được quy định theo khoản 10 Điều 3 Luật Đường sắt 2017. Đây là một phương tiện giao thông công cộng có những đặc điểm và tiêu chuẩn thiết kế cụ thể:
- Đường sắt tốc độ cao được xác định với tốc độ thiết kế từ 200 km/h trở lên. Điều này cho thấy mục tiêu của nó là cung cấp phương tiện giao thông có khả năng di chuyển nhanh chóng, hiệu quả, và thuận tiện cho người dân.
- Đường sắt tốc độ cao tuân thủ khổ đường chuẩn quốc tế là 1.435 mm (hay 1 mét 435 milimet). Điều này giúp đảm bảo tính thống nhất và tích hợp với hệ thống đường sắt quốc tế khác.
- Hệ thống này được xây dựng với nguyên tắc của đường đôi, nghĩa là có hai đường ray song song nhau. Điều này không chỉ tăng khả năng chịu tải và sức chứa mà còn giảm thời gian chờ đợi tại các ga, nâng cao hiệu suất toàn bộ hệ thống.
- Một trong những đặc điểm quan trọng của đường sắt tốc độ cao là sử dụng điện năng để vận hành. Điện khí hóa giúp giảm khí thải và làm cho hệ thống trở nên thân thiện với môi trường hơn.
Điều này đồng nghĩa với việc đường sắt tốc độ cao không chỉ là một phương tiện giao thông hiện đại, mà còn là một giải pháp có lợi ích rất lớn cho việc giảm ô nhiễm môi trường và tăng cường sự kết nối giữa các thành phố và vùng lãnh thổ. Đường sắt tốc độ cao đang ngày càng trở thành một phần quan trọng trong hệ thống giao thông công cộng, đặc biệt là ở những quốc gia phát triển.
2. Yêu cầu chung đối với đường sắt cao tốc
Yêu cầu chung đối với đường sắt tốc độ cao, hay đường sắt cao tốc, theo quy định của Điều 78 Luật Đường sắt 2017 bao gồm những điều sau:
- Kết nối hiệu quả:
+ Đường sắt tốc độ cao phải hiệu quả trong việc kết nối các đô thị lớn, trung tâm kinh tế, và các vùng kinh tế trọng điểm.
+ Cần phải có khả năng kết nối và tương tác hiệu quả với các phương thức vận tải khác.
- Hiện đại, an toàn và bảo vệ môi trường:
+ Phải đảm bảo tính hiện đại, an toàn, và khả năng phòng, chống thiên tai.
+ Phải tuân thủ các tiêu chuẩn về bảo vệ môi trường, giảm thiểu ảnh hưởng xấu đối với môi trường.
- Nghiên cứu tổng thể và tổ chức xây dựng:
+ Dự án phải được nghiên cứu tổng thể toàn tuyến để đáp ứng nhu cầu vận tải và khả năng huy động vốn.
+ Tổ chức xây dựng phải đảm bảo sự hiệu quả và an toàn.
- Yêu cầu kỹ thuật:
+ Các công trình, phương tiện, và thiết bị đường sắt tốc độ cao phải đáp ứng yêu cầu kỹ thuật cao, bảo đảm đồng bộ và an toàn.
+ Phải đáp ứng các tiêu chuẩn về phòng, chống cháy, nổ, cứu hộ và cứu nạn.
- Hệ thống quản lý: Phải duy trì hệ thống quản lý có khả năng kiểm tra và giám sát khai thác chạy tàu một cách an toàn.
- Quản lý đất đai: Đất dành cho đường sắt tốc độ cao phải được quản lý bằng cách cắm mốc giới theo quy hoạch xây dựng để chuẩn bị cho đầu tư và xây dựng.
- Bảo vệ hành lang an toàn: Hành lang an toàn của đường sắt tốc độ cao phải được bảo vệ nghiêm ngặt để tránh xâm phạm trái phép.
- Tiện ích cho hành khách và người khuyết tật: Phải bảo đảm thuận tiện cho hành khách và đáp ứng đầy đủ yêu cầu về tiếp cận và sử dụng cho người khuyết tật theo quy định của pháp luật.
- Phát triển nguồn nhân lực và công nghệ:
+ Đào tạo và phát triển nguồn nhân lực để đáp ứng yêu cầu quản lý, vận hành, và khai thác.
+ Chuyển giao công nghệ phù hợp với kế hoạch xây dựng và phát triển của dự án.
3. Yêu cầu đối với kết cấu hạ tầng đường sắt cao tốc
Theo Điều 80 Luật Đường sắt 2017, có những yêu cầu chặt chẽ đối với kết cấu hạ tầng của đường sắt tốc độ cao (đường sắt cao tốc) nhằm đảm bảo tính an toàn, ổn định và hiệu quả của hệ thống. Dưới đây là các yêu cầu cụ thể:
- Kết cấu hạ tầng đường sắt tốc độ cao phải được thiết kế và xây dựng để đảm bảo ổn định và bền vững. Điều này bao gồm cả các yếu tố như độ bền của đường ray, cầu đường sắt, và các phần khác của hạ tầng.
- Phải tuân thủ các tiêu chuẩn an toàn và môi trường đặt ra cho đường sắt tốc độ cao. Điều này bao gồm cả các biện pháp chống cháy, chống nổ để đảm bảo an toàn tuyệt đối trong quá trình vận hành.
- Hệ thống cung cấp điện sức kéo phải được điều khiển và giám sát tập trung để đảm bảo ổn định và hiệu quả. Ngoài ra, cần có khả năng dự phòng để ngăn chặn mọi sự cố có thể xảy ra và không làm gián đoạn chạy tàu.
- Hệ thống quản lý điều hành chạy tàu phải theo phương thức tập trung. Điều này đảm bảo rằng mọi quyết định và điều chỉnh đều được thực hiện một cách đồng nhất và hiệu quả.
- Thông tin và chỉ dẫn cần thiết để phục vụ hành khách phải được cung cấp một cách rõ ràng và dễ hiểu. Điều này bao gồm cả việc cung cấp thông tin bằng cả tiếng Việt và tiếng Anh để đáp ứng nhu cầu của cộng đồng quốc tế.
hững yêu cầu này nhấn mạnh vào sự toàn diện và đảm bảo vận hành an toàn, hiệu quả của đường sắt tốc độ cao, đồng thời đảm bảo rằng hệ thống này đáp ứng được các tiêu chuẩn kỹ thuật và môi trường đặt ra. Theo quy định của Điều 80 Luật Đường sắt 2017, kết cấu hạ tầng của đường sắt tốc độ cao (đường sắt cao tốc) phải đáp ứng những yêu cầu chặt chẽ về ổn định, bền vững, an toàn, và môi trường. Điều này bao gồm cả việc thiết lập hệ thống điện sức kéo, quản lý điều hành, và cung cấp thông tin cho hành khách một cách minh bạch và hiệu quả. Bằng cách này, hệ thống đường sắt tốc độ cao có thể đảm bảo hoạt động mạnh mẽ và an toàn, đồng thời đáp ứng đúng các tiêu chuẩn và yêu cầu kỹ thuật quy định.
4. Các chính sách phát triển đường sắt cao tốc
Chính sách phát triển đường sắt tốc độ cao, theo quy định của Điều 79 Luật Đường sắt 2017, đặt ra những chủ trương quan trọng để nâng cao vai trò của hệ thống đường sắt trong cả nước. Những chính sách được quy định tại Điều 5 của luật này bao gồm những điểm sau:
- Tập trung nguồn lực để đầu tư phát triển, nâng cấp, bảo trì, và bảo vệ kết cấu hạ tầng đường sắt quốc gia. Mục tiêu là đảm bảo đường sắt đóng vai trò chủ đạo trong hệ thống giao thông vận tải toàn quốc.
- Khuyến khích, hỗ trợ, và tạo điều kiện thuận lợi cho tổ chức và cá nhân trong và ngoài nước đầu tư và kinh doanh đường sắt. Dành quỹ đất theo quy hoạch để phát triển hạ tầng đường sắt và các công trình công nghiệp liên quan.
- Khuyến khích và hỗ trợ phát triển công nghiệp đường sắt, nghiên cứu, và ứng dụng khoa học và công nghệ tiên tiến. Đặc biệt, quan tâm đến việc đào tạo nguồn nhân lực để phát triển hệ thống đường sắt hiện đại.
- Ưu tiên phân bổ ngân sách trung ương trong kế hoạch đầu tư công trung hạn và hằng năm với tỉ lệ thích đáng để bảo đảm phát triển kết cấu hạ tầng đường sắt quốc gia theo quy hoạch. Mỗi năm, Chính phủ báo cáo Quốc hội về thực hiện chính sách và việc sử dụng ngân sách nhà nước đầu tư cho giao thông vận tải đường sắt.
- Nhà nước đóng vai trò chủ đạo trong việc đầu tư, tổ chức quản lý, bảo trì, và khai thác, kinh doanh đường sắt tốc độ cao.
- Tập trung phát triển đường sắt tốc độ cao kết nối các vùng kinh tế trọng điểm, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế - xã hội. Đặc biệt, phát triển đường sắt tốc độ cao đồng bộ và hiện đại để đảm bảo tính hiệu quả và an toàn.
Quý khách hàng có thể liên hệ trực tiếp với Tổng đài tư vấn pháp luật qua số hotline 1900.868644 để nhận được sự hỗ trợ chuyên nghiệp và tận tâm từ đội ngũ chuyên gia của chúng tôi. Đối với những trường hợp cần sự tư vấn chi tiết hơn, chúng tôi cũng rất hoan nghênh quý khách gửi yêu cầu thông tin chi tiết qua địa chỉ email: luathoanhut.vn@gmail.com. Chúng tôi cam kết giải đáp mọi thắc mắc của quý khách hàng một cách nhanh chóng và chính xác. Xin chân thành cảm ơn sự hợp tác và sự tin tưởng của quý khách hàng!