1. Từ ngày 01/03/2024 thì có 09 cơ quan Thanh tra Tổng cục, Cục thuộc Bộ ?
Nghị định 03/2024/NĐ-CP, được Chính phủ ban hành vào ngày 11/01/2024, đưa ra các quy định chi tiết về tổ chức và hoạt động của cơ quan thanh tra chuyên ngành tại Việt Nam. Theo nghị định này, từ ngày 01/3/2024, sẽ có tổng cộng 09 cơ quan thanh tra chuyên ngành, bao gồm Cục An toàn bức xạ và hạt nhân, Cục Bổ trợ tư pháp và Cục Hàng hải Việt Nam.
- Thanh tra Cục An toàn bức xạ và hạt nhân
Trước hết, Điều 1 Điều lệ ban hành kèm theo Quyết định 217/QĐ-BKHCN năm 2014, Cục An toàn bức xạ và hạt nhân, thuộc Bộ Khoa học và Công nghệ, được ủy quyền thực hiện chức năng tham mưu và hỗ trợ Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ trong việc quản lý nhà nước và thực thi các nhiệm vụ liên quan đến an toàn, an ninh và thanh sát hạt nhân trên phạm vi toàn quốc. Nhiệm vụ của cục còn bao gồm quản lý và thực hiện các hoạt động dịch vụ công trong phạm vi quản lý của mình.
- Thanh tra Cục Bổ trợ tư pháp
Ngoài ra, Quyết định 759/QĐ-BTP năm 2018 thì Cục Bổ trợ tư pháp, đơn vị thuộc Bộ Tư pháp, có chức năng tham mưu và hỗ trợ Bộ trưởng Bộ Tư pháp trong việc quản lý nhà nước và tổ chức thi hành pháp luật liên quan đến lĩnh vực bổ trợ tư pháp. Cụ thể, nhiệm vụ của cục bao gồm luật sư, tư vấn pháp luật, công chứng, giám định tư pháp, bán đấu giá tài sản, trọng tài thương mại, quản tài viên, thừa phát lại và hòa giải thương mại theo quy định của pháp luật, cũng như các vấn đề phân cấp và ủy quyền từ Bộ trưởng Bộ Tư pháp.
- Thanh tra Cục Hàng hải Việt Nam
Cục Hàng hải Việt Nam với điều khoản là khoản 1 Điều 1 Quyết định 319/QĐ-BGTVT năm 2023, tổ chức trực thuộc Bộ Giao thông vận tải, đảm nhận chức năng tham mưu và hỗ trợ Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải trong việc quản lý nhà nước và tổ chức thực thi pháp luật chuyên ngành hàng hải trên toàn quốc.
- Thanh tra Cục Hàng không Việt Nam
Cục Hàng không Việt Nam, theo quy định tại khoản 1 Điều 1 Quyết định 651/QĐ-BGTVT năm 2023, là một đơn vị trực thuộc Bộ Giao thông vận tải, đóng vai trò quan trọng trong việc tham mưu và hỗ trợ Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải quản lý nhà nước về hàng không dân dụng trên toàn quốc. Cục này trực tiếp thực thi nhiệm vụ và quyền hạn của Nhà chức trách hàng không, tuân thủ các quy định của pháp luật và các Điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên.
- Thanh tra Ủy ban Chứng khoán nhà nước
Thêm vào đó, từ khoản 1 Điều 9 Luật Chứng khoán 2019 thì Thanh tra Ủy ban Chứng khoán Nhà nước có tầm quan trọng không kém. Thuộc Bộ Tài chính, Ủy ban này đảm nhận vai trò tham mưu và hỗ trợ Bộ trưởng Bộ Tài chính trong việc quản lý nhà nước về chứng khoán và thị trường chứng khoán. Đồng thời, Ủy ban còn tổ chức thực thi pháp luật về chứng khoán và thị trường chứng khoán theo các nguyên tắc phân cấp và ủy quyền từ Bộ trưởng Bộ Tài chính.
- Thanh tra Kho bạc Nhà nước
Ngoài ra, theo Điều 1 Quyết định 26/2015/QĐ-TTg, trong hệ thống cơ quan thanh tra chuyên ngành, có Thanh tra Kho bạc Nhà nước, một đơn vị trực thuộc Bộ Tài chính. Cơ quan này thực hiện chức năng tham mưu và hỗ trợ Bộ trưởng Bộ Tài chính trong việc quản lý nhà nước về quỹ ngân sách, các quỹ tài chính nhà nước, quản lý ngân quỹ và tổng kế toán nhà nước. Nhiệm vụ quan trọng của Kho bạc Nhà nước còn bao gồm việc huy động vốn cho ngân sách và cho đầu tư phát triển thông qua hình thức phát hành trái phiếu Chính phủ, theo quy định của pháp luật.
- Thanh tra Tổng cục Dự trữ Nhà nước
Tổng cục Dự trữ Nhà nước, là một tổ chức thuộc Bộ Tài chính, chịu trách nhiệm thực hiện chức năng tham mưu và hỗ trợ Bộ trưởng Bộ Tài chính trong quản lý nhà nước về dự trữ quốc gia. Tổng cục này còn có nhiệm vụ trực tiếp quản lý các loại hàng dự trữ quốc gia, đảm bảo tuân thủ theo quy định của pháp luật, như được quy định tại Điều 1 của Quyết định 36/2019/QĐ-TTg.
- Thanh tra Tổng cục Giáo dục nghề nghiệp
Một cơ quan thanh tra chuyên ngành khác đó là Thanh tra Tổng cục Giáo dục nghề nghiệp, thuộc sự quản lý của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội. Với chức năng tham mưu và hỗ trợ Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, Tổng cục Giáo dục nghề nghiệp đảm nhận nhiệm vụ quản lý nhà nước và tổ chức thực thi pháp luật về giáo dục nghề nghiệp (trừ sư phạm) trên phạm vi toàn quốc. Cùng lúc đó, tổ chức này còn quản lý và thực hiện các dịch vụ công về giáo dục nghề nghiệp theo thẩm quyền, như quy định tại Điều 1 của Quyết định 29/2017/QĐ-TTg.
- Thanh tra Tổng cục Thống kê
Trong khi đó, Thanh tra Tổng cục Thống kê, là một cơ quan thuộc Bộ Kế hoạch và Đầu tư, chịu trách nhiệm tham mưu và hỗ trợ Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư trong quản lý nhà nước về thống kê. Tổng cục này có nhiệm vụ điều phối hoạt động thống kê, tổ chức các hoạt động thống kê và cung cấp thông tin thống kê kinh tế - xã hội cho các cơ quan, tổ chức và cá nhân theo quy định của pháp luật. Điều này được quy định tại Điều 1 của Quyết định 10/2020/QĐ-TTg và Điều 15 của Nghị định 03/2024/NĐ-CP.
Những quy định trong nghị định này không chỉ củng cố và hiện đại hóa cơ cấu tổ chức của các cơ quan thanh tra chuyên ngành mà còn nhấn mạnh vào sự tăng cường chất lượng và hiệu quả trong quản lý nhà nước và thi hành pháp luật. Điều này thể hiện sự quan trọng của việc nâng cao khả năng giám sát và kiểm soát trong các lĩnh vực như an toàn bức xạ và hạt nhân, bổ trợ tư pháp và hàng hải, đồng thời góp phần thúc đẩy sự phát triển bền vững và an toàn của đất nước.ủy
2. Thanh tra Tổng cục, Cục thuộc Bộ tổ chức, hoạt động như thế nào?
Thanh tra Tổng cục và các Cục thuộc Bộ đóng vai trò quan trọng trong hệ thống thanh tra chuyên ngành tại Việt Nam. Với vị trí, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn được xác định rõ trong các văn bản pháp luật như Luật Thanh tra 2022, Nghị định 43/2023/NĐ-CP và Nghị định 03/2024/NĐ-CP, các tổ chức này không chỉ chịu sự quản lý của Bộ mà còn có sự tự chủ và tự trách nhiệm trong việc thực hiện nhiệm vụ được giao.
Vị trí của Thanh tra Tổng cục và Cục thuộc Bộ nằm trong hệ thống quản lý nhà nước, có nhiệm vụ chủ đạo là thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành và giám sát hoạt động của cơ quan được giao thực hiện chức năng thanh tra. Quyền hạn và nhiệm vụ của Thanh tra Tổng cục, Cục thuộc Bộ được xác định theo các quy định chi tiết của pháp luật, giúp định rõ phạm vi và trách nhiệm của họ trong quá trình thực hiện thanh tra và giám sát.
Chánh Thanh tra Tổng cục, Chánh Thanh tra Cục thuộc Bộ đóng vai trò lãnh đạo, quản lý toàn bộ hoạt động thanh tra trong phạm vi của mình. Họ chịu trách nhiệm trực tiếp trước Bộ trưởng Bộ liên quan và có thẩm quyền quyết định các vấn đề quan trọng liên quan đến thanh tra và giám sát. Quyền hạn và trách nhiệm của Chánh Thanh tra được quy định cụ thể để đảm bảo tính minh bạch và hiệu quả trong quá trình thực hiện nhiệm vụ.
Tổ chức và hoạt động của Thanh tra Tổng cục và Cục thuộc Bộ phải tuân thủ đúng các quy định của Luật Thanh tra 2022, Nghị định 43/2023/NĐ-CP, Nghị định 03/2024/NĐ-CP và các văn bản pháp luật khác có liên quan. Điều này bao gồm việc xây dựng bộ máy hợp lý, thực hiện biên chế đảm bảo đủ và đủ chất lượng để thực hiện nhiệm vụ và tuân thủ nghiêm túc các nguyên tắc quản lý ngân sách và tài chính.
Mỗi Thanh tra Tổng cục, Cục thuộc Bộ có con dấu và tài khoản riêng, điều này giúp đảm bảo tính minh bạch và ngăn chặn các rủi ro liên quan đến tài chính. Con dấu và tài khoản riêng cũng là một biện pháp để đánh giá hiệu quả của các tổ chức thanh tra, đồng thời tạo điều kiện cho việc theo dõi và đánh giá quản lý tài chính của họ.
Tổ chức và hoạt động của Thanh tra Tổng cục và Cục thuộc Bộ đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo sự minh bạch, công bằng và hiệu quả trong quản lý nhà nước. Những nỗ lực này không chỉ góp phần vào việc chống tham nhũng và lạm dụng quyền lực mà còn giúp tạo ra một hệ thống quản lý nhà nước mạnh mẽ và phát triển bền vững.
Liên hệ qua 1900.868644 hoặc qua luathoanhut.vn@gmail.com