1. Điều kiện tổ chức lễ động thổ, khởi công, khánh thành công trình
Vào ngày 08/11/2023, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 27/2023/QĐ-TTg, đề cập đến tổ chức các sự kiện quan trọng như lễ động thổ, lễ khởi công, và lễ khánh thành các công trình. Theo quy định tại Điều 4 của Quyết định 27/2023/QĐ-TTg, các điều kiện để tổ chức các sự kiện này được xác định như sau:
- Lễ động thổ công trình được thực hiện khi chủ đầu tư, tức người hoặc cơ quan, tổ chức được giao nhiệm vụ chuẩn bị dự án (gọi tắt là chủ đầu tư), nhận được mặt bằng từ cơ quan có thẩm quyền theo từng giai đoạn và dự án đã được phê duyệt đúng thẩm quyền và quy định.
- Lễ khởi công công trình được tiến hành khi đã đáp ứng đầy đủ yêu cầu về điều kiện khởi công theo quy định tại khoản 1 của Điều 107 Luật Xây dựng 2014 được sửa đổi, bổ sung tại khoản 39 Điều 1 của Luật số 62/2020/QH14.
- Lễ khánh thành được tổ chức sau khi công trình đã được kiểm tra nghiệm thu bởi cơ quan nhà nước có thẩm quyền và đáp ứng đầy đủ yêu cầu theo quy định.
- Mỗi dự án sẽ tổ chức một lần lễ động thổ hoặc lễ khởi công, và một lần lễ khánh thành công trình.
2. Thẩm quyền quyết định tổ chức các buổi lễ động thổ, khởi công, khánh thành công trình
Quyết định về việc tổ chức các sự kiện lễ động thổ, khởi công, và khánh thành công trình quy định về thẩm quyền cụ thể như sau:
- Đối với các công trình quan trọng quốc gia, quyết định tổ chức được đưa ra bởi Thủ tướng Chính phủ. Quyết định này dựa trên đề nghị từ cơ quan nhà nước có thẩm quyền hoặc từ chủ đầu tư.
- Đối với các công trình có giá trị lớn và mang ý nghĩa quan trọng về mặt kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội đối với địa phương, quyết định tổ chức sự kiện thuộc thẩm quyền của người đứng đầu bộ hoặc cơ quan trung ương chủ trì. Trong quá trình này, họ cần phối hợp với Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh nếu đây là công trình mà Ủy ban nhân dân cấp tỉnh đã quyết định đầu tư.
- Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có thẩm quyền quyết định tổ chức các sự kiện đối với các công trình mà chính họ quyết định đầu tư, và đây là những công trình có giá trị lớn, đồng thời mang ý nghĩa quan trọng đối với kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội của địa phương.
- Chủ đầu tư có trách nhiệm lập kế hoạch tổ chức buổi lễ, trong đó rõ ràng mô tả nội dung, thời gian, địa điểm, thành phần tham gia, chi phí, và phương án tiến hành. Kế hoạch này sau đó được trình cấp có thẩm quyền quyết định.
3. Chi phí tổ chức buổi lễ động thổ, khởi công, khánh thành công trình
Chi phí tổ chức buổi lễ được tính vào tổng mức đầu tư của dự án, theo quy định của người có thẩm quyền như được quy định tại Điều 5 của Quyết định số 27/2023/QĐ-TTg. Chủ đầu tư sẽ lập và phê duyệt dự toán chi phí cho mỗi buổi lễ dựa trên quyền hạn được cấp cho tổ chức buổi lễ. Dự toán này được thực hiện sao cho phản ánh đúng nội dung và quy mô của công trình, tuân theo các định mức, tiêu chuẩn, và chế độ hiện hành của Nhà nước. Đồng thời, quy định rằng chủ đầu tư không có quyền yêu cầu nhà thầu thanh toán chi phí liên quan đến tổ chức các buổi lễ.
4. Trách nhiệm của tổ chức, cá nhân liên quan trong tổ chức lễ động thổ, khởi công, khánh thành công trình
Người đứng đầu cơ quan trung ương, Chủ tịch Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố thuộc trực thuộc trung ương là người chịu trách nhiệm về việc tổ chức các sự kiện như lễ động thổ, khởi công và khánh thành. Chúng có trách nhiệm giám sát và đôn đốc chủ đầu tư để đảm bảo rằng các buổi lễ được thực hiện một cách đúng đắn.
Các tổ chức và cá nhân có trách nhiệm tổ chức buổi lễ, và trong trường hợp vi phạm, họ sẽ phải chịu trách nhiệm theo mức độ vi phạm, bao gồm bồi thường vật chất, xử lý kỷ luật hành chính hoặc các biện pháp khác theo quy định của pháp luật.
Chủ đầu tư cần phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương nơi xây dựng công trình để đảm bảo an ninh và an toàn cho buổi lễ. Việc tổ chức buổi lễ cũng phải phù hợp với phong tục, tập quán và điều kiện kinh tế xã hội của địa phương, đồng thời bảo đảm thực hành tiết kiệm và tránh lãng phí không cần thiết.
5. Tình hình triển khai tổ chức lễ động thổ, khởi công, khánh thành công trình trên cả nước
Hiện nay, Chính phủ đặt việc thực hiện tiết kiệm và ngăn chặn lãng phí là một trong những ưu tiên quan trọng, có tính chất đều đặn ở mọi cấp, ngành, địa phương, doanh nghiệp và cộng đồng. Trong lĩnh vực xây dựng, việc tổ chức các sự kiện như lễ động thổ, khởi công và khánh thành công trình cũng được triển khai với tinh thần tiết kiệm.
Từ năm 2006, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 226/2006/QĐ-TTg để giải quyết vấn đề của việc tổ chức lễ động thổ, khởi công và khánh thành công trình xây dựng một cách đồng đều và tránh lãng phí. Quyết định này đã đặt ra các quy định cụ thể nhằm ngăn chặn tình trạng tổ chức lễ một cách không kiểm soát, gây thiệt hại và lãng phí, cũng như ngăn chặn trường hợp khởi công không đúng quy định nhưng vẫn tổ chức lễ.
Dưới tinh thần đó, Chính phủ đã đưa ra các Chương trình tổng thể về việc thực hiện tiết kiệm và ngăn chặn lãng phí. Trong đó, có mục tiêu cụ thể là loại bỏ hoàn toàn việc tổ chức các sự kiện như lễ động thổ, khởi công và khánh thành đối với các công trình xây dựng cơ bản, trừ những công trình quan trọng quốc gia, dự án nhóm A, và những công trình có ý nghĩa quan trọng đối với kinh tế, chính trị, văn hóa - xã hội của địa phương.
Trong thời gian qua, các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương đã phát động các quy định cụ thể về lễ động thổ, khởi công, khánh thành công trình xây dựng phù hợp với điều kiện và đặc điểm của từng địa phương, giúp cho các sự kiện này diễn ra một cách hiệu quả và tiết kiệm. Sau hơn 15 năm, Thủ tướng Chính phủ đã quyết định bãi bỏ Quyết định số 226/2006/QĐ-TTg ngày 10/10/2006 thông qua Quyết định số 05/2019/QĐ-TTg ngày 24/01/2019.
Cục Quản lý Hoạt động Xây dựng (Bộ Xây dựng) thông báo rằng Luật Thực hành Tiết kiệm, Chống Lãng phí năm 2013 đã ủy thẩm quyền cho Thủ tướng Chính phủ quy định việc tổ chức các sự kiện như lễ động thổ, lễ khởi công, lễ khánh thành đối với công trình quan trọng quốc gia, công trình có giá trị lớn và có ý nghĩa quan trọng đối với kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội của địa phương (tại Khoản 2 Điều 41).
Trong Chương trình tổng kết của Chính phủ về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí năm 2020 (đi kèm với Quyết định số 166/QĐ-TTg ngày 23/01/2020 của Thủ tướng Chính phủ), có nội dung quyết liệt "Tiếp tục thực hiện cắt giảm 100% việc tổ chức lễ động thổ, lễ khởi công, khánh thành các công trình xây dựng cơ bản, trừ các công trình quan trọng quốc gia, công trình dự án nhóm A, công trình có ý nghĩa quan trọng về kinh tế, chính trị, văn hoá - xã hội của địa phương..."
Tuy Chính phủ đã đặc biệt quan tâm đến việc tổ chức lễ động thổ, lễ khởi công và khánh thành các công trình xây dựng theo Luật Thực hành, Tiết kiệm và Chống Lãng phí, nhưng trong thời gian gần đây chưa có văn bản hướng dẫn cụ thể về việc thực hiện các sự kiện này. Do đó, việc ban hành quy định mới về tổ chức lễ động thổ, lễ khởi công và khánh thành công trình xây dựng là hết sức cần thiết để tránh tình trạng hỗn loạn pháp lý trong giai đoạn từ năm 2019 đến nay và đảm bảo tuân thủ các quy định pháp luật của Nhà nước.
Bộ Xây dựng đã tiến hành soạn thảo dự thảo để Thủ tướng Chính phủ có thể ban hành quy định mới phù hợp với tình hình hiện nay. Dự thảo này chủ yếu tập trung vào việc tổ chức lễ động thổ, lễ khởi công và khánh thành công trình đối với các dự án đầu tư sử dụng vốn ngân sách nhà nước, công trình quan trọng quốc gia theo quy định tại Điều 7 Luật Đầu tư công và các công trình có giá trị lớn, có ý nghĩa quan trọng đối với kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội của địa phương.
Quyết định 27/2023/QĐ-TTg vừa được Thủ tướng Chính phủ ban hành về tổ chức lễ động thổ, lễ khởi công và lễ khánh thành công trình mang ý nghĩa quan trọng, đặt ra các hướng dẫn chi tiết để đảm bảo việc thực hiện một cách hiệu quả.
Luật Hòa Nhựt xin tiếp nhận yêu cầu tư vấn của quý khách hàng thông qua số hotline: 1900.868644 hoặc email: luathoanhut.vn@gmail.com. Xin trân trọng cảm ơn!