1. VSDC được hiểu là như thế nào?
Dưới tác động tích cực của Luật Chứng khoán 2019, mô hình tổ chức của Trung tâm Lưu ký chứng khoán tại Việt Nam đã trải qua nhiều thay đổi quan trọng, góp phần tạo ra một hệ thống tài chính thị trường chứng khoán vững mạnh và hiệu quả. Trong số những điểm đáng chú ý, có sự xuất hiện của Vietnam Securities Depository and Clearing Corporation (VSDC) - Tổng công ty lưu ký và bù trừ chứng khoán Việt Nam.
Với trụ sở chính tại thủ đô Hà Nội và chi nhánh tại TP.Hồ Chí Minh, VSDC đã nhanh chóng trở thành một trung tâm trung gian quan trọng, đóng vai trò chủ đạo trong việc thực hiện các nhiệm vụ quan trọng ngoài giao dịch chứng khoán. Tổng công ty này không chỉ đơn thuần là một đơn vị thực hiện thanh toán, bù trừ, và lưu ký chứng khoán, mà còn là địa điểm hỗ trợ xử lý các hoạt động liên quan đến giao dịch chứng khoán.
Với tên giao dịch quốc tế là Vietnam Securities Depository and Clearing Corporation và tên viết tắt là VSDC, đây là một tổ chức hoạt động dưới hình thức pháp nhân, tuân thủ mô hình của công ty trách nhiệm hữu hạn hoặc công ty cổ phần theo quy định của luật chứng khoán. Như vậy, VSDC không chỉ đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì tính minh bạch và an toàn của thị trường chứng khoán, mà còn đóng góp tích cực vào sự phát triển bền vững của hệ thống tài chính Việt Nam.
2. Bên cho vay và bên vay tại VSDC gồm những ai?
Theo quy định chi tiết trong Điều 2 của Quy chế tổ chức hoạt động vay và cho vay chứng khoán tại Tổng công ty Lưu ký và Bù trừ chứng khoán Việt Nam, được ban hành theo Quyết định 22/QĐ-HĐTV năm 2023, việc quản lý bên cho vay và bên vay tại VSDC đã được định rõ như sau:
Bên cho vay được xác định là các tổ chức và cá nhân sở hữu chứng khoán đã lưu ký tại VSDC và có nhu cầu thực hiện giao dịch cho vay chứng khoán. Để thực hiện giao dịch này, bên cho vay phải tiến hành thông qua Trung tâm Văn bản lưu ký (TVLK) tại nơi mà tổ chức hoặc cá nhân đó mở tài khoản lưu ký chứng khoán.
Trong quá trình thực hiện các giao dịch chứng khoán, Trung tâm Văn bản lưu ký (TVLK) đóng vai trò quan trọng như một đại diện đáng tin cậy cho bên cho vay, được ủy quyền bởi tổ chức hoặc cá nhân đó để tham gia vào Hệ thống Thỏa thuận Vay và Cho vay Chứng khoán, thường được viết tắt là hệ thống SBL. Trong bối cảnh này, TVLK không chỉ đơn thuần là một bên đại diện mà còn là người chịu trách nhiệm thiết lập và thực hiện các quy trình liên quan đến vay chứng khoán trong hệ thống SBL.
Với vai trò là đại diện của bên cho vay, TVLK chịu trách nhiệm đảm bảo tính minh bạch và hiệu quả của các giao dịch vay chứng khoán. Đồng thời, TVLK được ủy quyền để thực hiện các bước quy trình cần thiết, từ xác nhận giao dịch đến việc đảm bảo tuân thủ các quy định và quy trình liên quan đến vay chứng khoán.
Với sự xuất hiện của TVLK trong hệ thống SBL, quá trình giao dịch chứng khoán trở nên linh hoạt và đáng tin cậy hơn, giúp tăng cường khả năng quản lý rủi ro và đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho các bên tham gia thị trường chứng khoán Việt Nam.
Bên vay, theo quy định, bao gồm TVLK, các tổ chức được công nhận là thành viên lập quỹ ETF, cũng như các nhà tạo lập thị trường có nhu cầu vay chứng khoán để thực hiện các hoạt động liên quan đến quy định pháp luật hiện hành. Điều này nhấn mạnh sự đa dạng và linh hoạt trong việc sử dụng dịch vụ vay chứng khoán tại VSDC, tạo điều kiện thuận lợi cho các thực thể tham gia thị trường chứng khoán Việt Nam.
3. Thời hạn cho vay theo thỏa thuận của bên cho vay là bao lâu?
Theo quy định cụ thể trong Điều 6 Quy chế tổ chức hoạt động vay và cho vay chứng khoán tại Tổng công ty Lưu ký và Bù trừ chứng khoán Việt Nam, theo Quyết định 22/QĐ-HĐTV năm 2023, thời hạn cho vay được chi tiết như sau:
- Thời hạn vay/cho vay theo thỏa thuận của bên cho vay và bên đi vay được giới hạn tối đa như sau:
+ 05 ngày làm việc đối với thỏa thuận vay/cho vay nhằm hỗ trợ thanh toán;
+ 90 ngày đối với thỏa thuận vay/cho vay nhằm góp vốn hoặc hoán đổi danh mục quỹ ETF;
+ 30 ngày đối với thỏa thuận vay/cho vay TPCP nhằm thanh toán chuyển giao tài sản cơ sở, nhưng không vượt quá thời hạn còn lại tới khi đáo hạn của TPCP;
+ Trong trường hợp nhà tạo lập thị trường vay công cụ nợ, thời hạn vay không vượt quá thời hạn còn lại tới khi đáo hạn của công cụ nợ.
Điều này nhấn mạnh sự cụ thể và linh hoạt trong quản lý thời gian của giao dịch vay chứng khoán, giúp đảm bảo tính an toàn và hiệu quả của thị trường chứng khoán Việt Nam.
Nhờ quy định này, việc vay công cụ nợ từ nhà tạo lập thị trường sẽ diễn ra một cách hiệu quả và linh hoạt, giúp tối ưu hóa sử dụng nguồn cấp vốn và tạo điều kiện thuận lợi cho các thực thể tham gia thị trường. Đồng thời, việc ràng buộc thời hạn vay không vượt quá thời hạn còn lại tới khi công cụ nợ đáo hạn cũng giúp bảo vệ lợi ích của cả bên cho vay và bên vay, đảm bảo tính ổn định và minh bạch của thị trường chứng khoán Việt Nam.
- Đối với trường hợp ngày đến hạn khoản vay trùng với ngày nghỉ, ngày lễ, tết theo quy định của pháp luật, thì ngày đến hạn khoản vay là ngày làm việc liền ngay sau ngày nghỉ, ngày lễ, tết đó.
- Gia hạn khoản vay chỉ có thể thực hiện khi bên vay có yêu cầu và được bên cho vay chấp thuận, nhưng tối đa không quá 03 lần với thời gian của từng lần gia hạn theo mục đích cụ thể:
+ Mỗi lần gia hạn không quá 05 ngày làm việc đối với khoản vay nhằm hỗ trợ thanh toán;
+ Mỗi lần gia hạn không quá 30 ngày đối với khoản vay nhằm góp vốn hoặc hoán đổi danh mục quỹ ETF, và vay TPCP nhằm thanh toán chuyển giao tài sản cơ sở. Trong trường hợp vay TPCP, thời hạn gia hạn khoản vay không vượt quá thời hạn còn lại tới khi đáo hạn của TPCP;
+ Trong trường hợp nhà tạo lập thị trường vay công cụ nợ, thời hạn gia hạn khoản vay không vượt quá thời hạn còn lại tới khi đáo hạn của công cụ nợ.
Điều này giúp đặt ra các hạn mức thời gian cụ thể cho các giao dịch vay chứng khoán, đảm bảo tính linh hoạt và hiệu quả trong quản lý thời gian cho cả bên cho vay và bên vay.
4. Bên cho vay VSDC có được yêu cầu hoàn trả khoản cho vay trong thời gian cho vay không?
Theo Điều 7 của Quy chế tổ chức hoạt động vay và cho vay chứng khoán tại Tổng công ty Lưu ký và Bù trừ chứng khoán Việt Nam, được quy định cụ thể trong Quyết định 22/QĐ-HĐTV năm 2023, bên cho vay có các quy định chặt chẽ về hoàn trả khoản cho vay. Dưới đây là nội dung chi tiết:
- Không Yêu Cầu Hoàn Trả Trong Thời Gian Cho Vay: Bên cho vay không được yêu cầu hoàn trả khoản cho vay trong suốt thời gian cho vay, trừ khi có thoả thuận khác giữa các bên.
- Quyền Hoàn Trả của Bên Vay: Trừ trường hợp có thoả thuận khác, bên vay có quyền hoàn trả toàn bộ hoặc một phần chứng khoán vay bất cứ khi nào trong thời hạn vay. Việc hoàn trả này phải được thực hiện bằng chứng khoán đã vay, trừ trường hợp được quy định tại khoản 3 của Điều 7 này.
- Hoàn Trả Bằng Tiền: Trong trường hợp hoàn trả bằng tiền (một phần hoặc toàn bộ), bên vay phải có sự chấp thuận bằng văn bản từ bên cho vay. Điều này không áp dụng đối với giao dịch vay và cho vay công cụ nợ của nhà tạo lập thị trường.
- Quy định Đối với Việc Hoàn Trả Bằng Chứng Khoán Vượt Tỷ Lệ Sở Hữu Tối Đa: Trong trường hợp bên cho vay nhận hoàn trả khoản vay bằng chứng khoán dẫn tới việc vượt quá tỷ lệ sở hữu tối đa theo quy định của nhà đầu tư nước ngoài, phần vượt quá này sẽ được thoả thuận và hoàn trả bằng tiền theo giá trị được đồng ý giữa hai bên, theo quy định tại điểm b của khoản 4 Điều 7.
Điều này giúp đảm bảo tính minh bạch và sự linh hoạt trong quá trình hoàn trả khoản cho vay, đồng thời tạo ra cơ chế kiểm soát chặt chẽ để bảo vệ lợi ích của cả bên cho vay và bên vay trong các giao dịch chứng khoán.
Liên hệ đến hotline 1900.868644 hoặc gửi thư tư vấn đến địa chỉ email: [email protected] để được tư vấn pháp luật
