1. Quỹ đất để phát triển nhà ở xã hội đối với dự án xây dựng nhà ở thương mại, khu đô thị
Quỹ đất để phát triển nhà ở xã hội đối với các dự án đầu tư xây dựng nhà ở thương mại, khu đô thị được quy định tại Khoản 4 Điều 1 Nghị định 49/2021/NĐ-CP như sau:
- Trong trường hợp dự án đầu tư xây dựng nhà ở thương mại, khu đô thị có diện tích sử dụng đất từ 2 ha trở lên ở các đô thị loại đặc biệt và loại I, hoặc từ 5 ha trở lên ở các đô thị loại II và loại III, chủ đầu tư phải dành 20% tổng diện tích đất ở cho việc xây dựng nhà ở xã hội. Điều này được quy định trong các đồ án quy hoạch chi tiết được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt, đã đầu tư xây dựng hệ thống hạ tầng kỹ thuật để xây dựng nhà ở xã hội.
- Trong trường hợp dự án có diện tích sử dụng đất dưới 2 ha ở các đô thị loại đặc biệt và loại I, hoặc dưới 5 ha ở các đô thị loại II và loại III, chủ đầu tư không cần phải dành quỹ đất 20%. Thay vào đó, họ có trách nhiệm nộp tiền sử dụng đất cho toàn bộ diện tích đất của dự án, theo quy định của pháp luật về đất đai.
- Trong trường hợp cần phải bố trí quỹ đất 20%, nhưng do có sự thay đổi quy hoạch chung, quy hoạch phân khu, quy hoạch chi tiết địa phương dẫn đến việc bố trí quỹ đất 20% không còn phù hợp, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh phải báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét, chấp thuận. Nếu được chấp thuận, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có trách nhiệm:
+ Xác định rõ vị trí và diện tích đất bố trí thay thế tại địa điểm khác trên phạm vi địa bàn;
+ Điều chỉnh quy hoạch đối với quỹ đất 20% dành để xây dựng nhà ở xã hội theo quy định của pháp luật quy hoạch, pháp luật đất đai và pháp luật có liên quan (nếu cần);
+ Thực hiện việc giao đất, cho thuê đất và xác định giá trị tiền sử dụng đất phải nộp đối với quỹ đất 20% tại dự án theo quy định của pháp luật về đất đai và pháp luật có liên quan; số tiền thu được phải bổ sung vào ngân sách địa phương để đầu tư xây dựng nhà ở xã hội trên phạm vi địa bàn.
- Trong trường hợp dự án đầu tư xây dựng nhà ở thương mại, khu đô thị đã chọn chủ đầu tư trước thời điểm Nghị định này có hiệu lực, nhưng chưa bố trí quỹ đất 20% để xây dựng nhà ở xã hội, và sau thời điểm Nghị định này có hiệu lực, dự án bị thu hồi theo quy định của pháp luật để giao cho chủ đầu tư khác, chủ đầu tư dự án đó phải tổ chức lập, điều chỉnh quy hoạch để bổ sung quỹ đất 20% cho việc xây dựng nhà ở xã hội, theo quy định tại khoản 1 Điều 1 Nghị định 49/2021/NĐ-CP
- Nếu Nhà nước sử dụng quỹ đất 20% để xây dựng nhà ở xã hội bằng vốn đầu tư công hoặc vốn nhà nước ngoài đầu tư công, chủ đầu tư dự án nhà ở thương mại, khu đô thị có trách nhiệm đầu tư xây dựng hệ thống hạ tầng kỹ thuật đồng bộ, theo quy hoạch đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt trước khi giao quỹ đất này cho Nhà nước.
- Khi chủ đầu tư chuyển giao quỹ đất 20% để xây dựng nhà ở xã hội cho Nhà nước, số tiền đền bù giải phóng mặt bằng, theo phương án được cấp có thẩm quyền phê duyệt đối với quỹ đất 20% này (nếu có) sẽ được trừ vào nghĩa vụ tài chính (tiền sử dụng đất, tiền thuê đất) mà chủ đầu tư phải nộp của dự án nhà ở thương mại, khu đô thị đó.
- Chi phí đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật và các chi phí khác, theo quy định của pháp luật, mà chủ đầu tư đã thực hiện đối với quỹ đất 20% cần giao sẽ được ngân sách nhà nước hoàn trả theo quy định của pháp luật về ngân sách nhà nước.
- Nếu Nhà nước đầu tư trực tiếp xây dựng nhà ở xã hội bằng nguồn vốn ngân sách trung ương, quy trình bố trí quỹ đất được thực hiện như sau:
+ Đối với dự án đầu tư xây dựng nhà ở xã hội có bố trí nguồn vốn ngân sách trung ương từ 50% trở lên của tổng mức đầu tư, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh nơi có dự án chịu trách nhiệm chủ trì, phối hợp với Bộ Xây dựng để xem xét, quyết định về việc lựa chọn quỹ đất để triển khai dự án.
+ Đối với dự án đầu tư xây dựng nhà ở xã hội có bố trí nguồn vốn ngân sách trung ương dưới 50% tổng mức đầu tư, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh nơi có dự án sẽ xem xét và quyết định về việc chọn lựa quỹ đất để triển khai dự án.
2. Cần bố trí xây dựng nhà ở xã hội ở các địa phương
Các địa phương cần bố trí quỹ đất xây dựng nhà ở xã hội là nội dung tại Nghị quyết 82/2019/QH14 về tiếp tục hoàn thiện, nâng cao hiệu lực, hiệu quả thực hiện chính sách, pháp luật về quy hoạch, quản lý, sử dụng đất đai tại đô thị.
Theo đó, Quốc hội giao Chính phủ chỉ đạo thực hiện một số nội dung sau:
- Thực hiện nghiêm việc giao đất, cho thuê đất để thực hiện các dự án phát triển kinh tế - xã hội thông qua phương thức đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu dự án có sử dụng đất; làm rõ các trường hợp không đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu dự án có sử dụng đất.
- Các địa phương cần bố trí quỹ đất xây dựng nhà ở xã hội, giải quyết nhu cầu nhà ở cho người có thu nhập thấp.
- Có biện pháp ngăn chặn tình trạng chuyển nhượng quyền sử dụng đất, chuyển mục đích sử dụng đất trái phép.
- Kiểm soát chặt chẽ và công khai, minh bạch trong việc thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, bảo đảm quyền lợi hợp pháp, hoạt động sản xuất và đời sống của người có đất thu hồi.
- Phát huy vai trò của Tổ chức phát triển quỹ đất và Quỹ Phát triển đất trong việc bồi thường, giải phóng mặt bằng, quản lý, khai thác và tạo quỹ đất.
- Bố trí hợp lý ngân sách địa phương và huy động các nguồn vốn hợp pháp khác cho Quỹ Phát triển đất; kiện toàn, nâng cao năng lực của Tổ chức phát triển quỹ đất.
3. Sẽ bỏ quy định trích tỷ lệ quỹ đất xây dựng nhà ở xã hội đối với từng dự án tại Luật Nhà ở sửa đổi?
Căn cứ theo nội dung tại Nghị quyết 27/NQ-CP năm 2023 phiên họp chuyên đề về xây dựng pháp luật tháng 02 năm 2023 do Chính phủ ban hành.
Tại Mục 5 Nghị quyết 27/NQ-CP năm 2023 về dự án Luật Nhà ở sửa đổi, Chính phủ yêu cầu bảo đảm các nội dung sau:
- Cần quy định linh hoạt Chương trình phát triển nhà ở cho địa phương, cắt giảm thủ tục hành chính để địa phương chủ động triển khai thực hiện. Quy định trách nhiệm của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh trong việc quy hoạch bố trí quỹ đất xây dựng nhà ở xã hội trong quỹ đất xây dựng nhà ở của tỉnh, không quy định tỷ lệ diện tích đất dành cho nhà ở xã hội đối với từng dự án;
Có cơ chế hữu hiệu để huy động nguồn lực của khu vực tư nhân cho phát triển nhà ở xã hội, gắn trách nhiệm của chủ đầu tư trong xây dựng nhà ở xã hội, góp phần thực hiện hiệu quả mục tiêu xây dựng ít nhất 01 triệu căn hộ nhà ở xã hội cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021- 2030.
- Hoàn thiện quy định chủ đầu tư được bố trí quỹ đất riêng để xây dựng công trình kinh doanh thương mại dịch vụ trong phạm vi dự án nhà ở xã hội, về bố trí quỹ đất dành để phát triển nhà ở xã hội, quy định trường hợp có 02 nhà đầu tư trở lên thì thực hiện đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư theo pháp luật về đấu thầu, bảo đảm công bằng giữa các nhà đầu tư.
- Xác định giá bán, cho thuê, cho thuê mua nhà ở xã hội không phải do Nhà nước đầu tư xây dựng trên cơ sở tính đúng, tính đủ các chi phí hợp lý, hợp lệ của doanh nghiệp, lợi nhuận định mức và không tính các khoản ưu đãi của Nhà nước; thực hiện công khai, minh bạch, hài hòa lợi ích của các bên để khuyến khích doanh nghiệp đầu tư.
- Tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện quy định cho phép nhà đầu tư có quyền sử dụng đất ở hoặc đất khác (trừ đất nông nghiệp, đất phi nông nghiệp trả tiền thuê đất hàng năm) được thực hiện dự án nhà ở thương mại, phù hợp với quy hoạch khi có đủ điều kiện làm chủ đầu tư. Có chính sách sở hữu nhà ở của tổ chức, cá nhân nước ngoài gắn với đất thuê để phù hợp với thực tế.
Như vậy, trong nội dung của Luật Nhà ở sửa đổi sẽ không còn quy định về việc trích tỷ lệ quỹ đất xây dựng nhà ở xã hội đối với từng dự án. Nội dung này nhằm mục đích linh hoạt, phù hợp với thực tiễn.
Như vậy trên đây là toàn bộ thông tin về Các địa phương cần bố trí quỹ đất để xây dựng nhà ở xã hội mà Công ty Luật Hòa Nhựt muốn gửi đến quý khách mang tính tham khảo. Nếu quý khách còn vướng mắc về vấn đề trên hoặc mọi vấn đề pháp lý khác, quý khách hãy vui lòng liên hệ trực tiếp với chúng tôi qua Luật sư tư vấn pháp luật trực tuyến theo số điện thoại 1900.868644 để được Luật sư tư vấn pháp luật trực tiếp qua tổng đài kịp thời hỗ trợ và giải đáp mọi thắc mắc.
Nếu quý khách cần báo giá dịch vụ pháp lý thì quý khách có thể gửi yêu cầu báo phí dịch vụ đến địa chỉ email:[email protected] để nhận được thông tin sớm nhất! Rất mong nhận được sự hợp tác và tin tưởng của quý khách! Luật Hòa Nhựt xin trân trọng cảm ơn!
