1. Tìm hiểu chung về sàn chứng khoán
1.1 Sàn chứng khoán là gì?
Sàn giao dịch chứng khoán là một nơi quan trọng và cần thiết trong hệ thống tài chính, nơi mà các nhà đầu tư có thể thực hiện các giao dịch mua bán chứng khoán, tặng hoặc chuyển nhượng tài sản. Trên sàn, có sự hiện diện của nhiều loại sản phẩm tài chính như cổ phiếu, trái phiếu, phái sinh, chứng chỉ quỹ, hợp đồng, và nhiều loại hình đầu tư tài sản khác.
Một cách đơn giản, sàn giao dịch chứng khoán có vai trò là một nơi trung gian quan trọng để hỗ trợ các công ty thực hiện các hoạt động như niêm yết chứng khoán, phát hành hoặc thu hồi chứng khoán, thanh toán lợi nhuận và các chi phí phát sinh khác. Nó đóng vai trò quan trọng trong việc tạo điều kiện cho các công ty tăng cường quản lý tài chính và thu hút đầu tư.
Ngoài ra, sàn chứng khoán cũng là một nơi trao đổi chứng khoán giữa người mua và người bán. Đây là nơi nhà đầu tư có thể tham gia vào hoạt động mua bán chứng khoán, dựa trên thông tin và hiểu biết về các công ty và thị trường. Sàn chứng khoán cung cấp một lượng lớn thông tin, bao gồm dữ liệu thị trường, thông tin về các công ty niêm yết, tin tức tài chính và các chỉ số kinh tế, giúp nhà đầu tư nắm bắt thông tin và cân nhắc kỹ lưỡng trước khi đưa ra quyết định đầu tư.
Với vai trò quan trọng của mình, sàn giao dịch chứng khoán đóng góp vào sự phát triển và ổn định của thị trường tài chính, tạo điều kiện thuận lợi cho việc huy động vốn, đẩy mạnh hoạt động kinh tế và tạo ra cơ hội đầu tư lâu dài cho các nhà đầu tư.
1.2 Vai trò
Sàn chứng khoán đóng vai trò quan trọng và đa diện trong hệ thống tài chính của một quốc gia. Dưới đây là một số vai trò quan trọng của sàn chứng khoán:
- Cung cấp nền tảng giao dịch: Sàn chứng khoán là nơi nhà đầu tư có thể thực hiện giao dịch mua bán chứng khoán và các sản phẩm tài chính khác. Nó tạo điều kiện cho việc hình thành giá cả công bằng và minh bạch thông qua sự gặp gỡ giữa người mua và người bán.
- Tăng cường quản lý tài chính: Sàn chứng khoán đóng vai trò quan trọng trong việc tăng cường quản lý tài chính của các công ty niêm yết. Các công ty phải tuân thủ các quy định và tiêu chuẩn niêm yết, báo cáo tài chính định kỳ và công bố thông tin quan trọng, tạo sự minh bạch và tin cậy cho các nhà đầu tư.
- Hỗ trợ huy động vốn: Sàn chứng khoán cung cấp một nền tảng cho các công ty niêm yết để huy động vốn thông qua việc phát hành cổ phiếu hoặc trái phiếu. Nhờ có sàn chứng khoán, các công ty có thể mở rộng hoạt động kinh doanh, đầu tư vào dự án mới và phát triển các cơ hội tài chính.
- Tạo điều kiện cho đầu tư và tài sản lưu thông: Sàn chứng khoán tạo ra một môi trường an toàn và minh bạch cho các nhà đầu tư đầu tư vào các công ty niêm yết. Nó cung cấp cơ hội cho các nhà đầu tư cá nhân và tổ chức tham gia vào thị trường tài chính, tăng cường tính thanh khoản và khả năng lưu thông của các tài sản.
- Cung cấp thông tin và nghiên cứu: Sàn chứng khoán cung cấp một lượng lớn thông tin về các công ty niêm yết, thông tin thị trường, tin tức kinh tế và các chỉ số tài chính. Điều này giúp nhà đầu tư có thể nắm bắt thông tin và đưa ra quyết định đầu tư dựa trên nghiên cứu và phân tích.
- Đóng góp vào phát triển kinh tế: Sàn chứng khoán đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển kinh tế. Nó tạo điều kiện thuận lợi cho việc huy động vốn, tạo ra cơ hội đầu tư, thúc đẩy hoạt động kinh doanh và tài chính, đồng thời tạo ra thu nhập và việc làm cho nhiều người.
Tóm lại, sàn chứng khoán có vai trò quan trọng trong việc tạo điều kiện giao dịch, tăng cường quản lý tài chính, hỗ trợ huy động vốn, tạo điều kiện cho đầu tư và tài sản lưu thông, cung cấp thông tin và nghiên cứu, và đóng góp vào phát triển kinh tế.
2. Cấu trúc vận hành của sản phẩm phái sinh trên sàn giao dịch
Sản phẩm chứng khoán phái sinh, đặc biệt là hợp đồng tương lai, được vận hành trên các sàn giao dịch chứng khoán phái sinh theo các bước sau:
Bước 1: Sở giao dịch tiến hành xây dựng sản phẩm chứng khoán phái sinh, chẳng hạn như hợp đồng tương lai, sau đó gửi đến cơ quan có thẩm quyền để giải quyết. Quá trình này bao gồm việc xác định các thông số quan trọng như loại tài sản cơ bản, kỳ hạn, giá thỏa thuận, đơn vị giao dịch, và các quy định liên quan khác.
Bước 2: Cơ quan có thẩm quyền sẽ tiến hành xem xét, duyệt và cấp phép cho những hợp đồng tương lai đáp ứng các tiêu chuẩn được đặt ra. Các tiêu chuẩn này có thể bao gồm tính thanh khoản, quy định về ký quỹ, quy định về quản lý rủi ro, và các yêu cầu khác nhằm đảm bảo sự an toàn và minh bạch của thị trường chứng khoán phái sinh.
Bước 3: Sở giao dịch sẽ niêm yết các hợp đồng tương lai trên sàn vào ngày T với các kỳ hạn khác nhau. Quá trình niêm yết và hủy niêm yết được thực hiện tự động cho các sản phẩm chứng khoán phái sinh khi đến ngày đáo hạn trên các sàn giao dịch chứng khoán. Việc niêm yết giúp nhà đầu tư dễ dàng tìm thấy và tham gia giao dịch các hợp đồng tương lai.
Bước 4: Khách hàng có thể dễ dàng tiến hành giao dịch mua/bán các hợp đồng tương lai trên sàn giao dịch. Họ có thể đặt lệnh mua hoặc bán với giá thỏa thuận và có thể đóng/mở vị thế tại bất kỳ thời điểm nào trong quá trình giao dịch.
Bước 5: Đến ngày T+n (ngày sau ngày đáo hạn), các vị thế và các giao dịch mua/bán hợp đồng tương lai sẽ được tất toán. Quá trình này bao gồm tính toán và thanh toán phần chênh lệch giữa giá thỏa thuận và giá thị trường tại thời điểm đó. Việc tất toán giúp xác định lợi nhuận hoặc lỗ ròng từ giao dịch chứng khoán phái sinh và hoàn thành quá trình giao dịch.
Quá trình vận hành chi tiết này của các sản phẩm chứng khoán phái sinh trên các sàn giao dịch chứng khoán phái sinh đảm bảo tính thanh khoản, tính minh bạch và an toàn cho các nhà đầu tư tham gia giao dịch.
3. Top các sàn chứng khoán phái sinh uy tín tại Việt Nam
3.1 Sàn HOSE (Sở Giao dịch Chứng khoán TP. Hồ Chí Minh)
Sàn giao dịch chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh (HoSE) là một sàn chứng khoán uy tín tại Việt Nam, được thành lập vào tháng 7 năm 2000 và là đơn vị trực thuộc Ủy ban Chứng khoán Nhà nước. HoSE có trách nhiệm tổ chức, quản lý và điều hành hệ thống giao dịch chứng khoán niêm yết của Việt Nam.
Trên sàn HoSE, có nhiều sản phẩm giao dịch bao gồm chứng chỉ quỹ ETF, chứng chỉ quỹ đóng, cổ phiếu, trái phiếu, các giao dịch thỏa thuận và chứng khoán phái sinh. Mục tiêu của HoSE là vận hành và tổ chức thị trường chứng khoán phái sinh một cách minh bạch và hiệu quả, nâng cấp hệ thống công nghệ thông tin và cơ sở hạ tầng để giúp các nhà đầu tư và doanh nghiệp kết nối và giao dịch dễ dàng hơn, tăng cường thu hút đầu tư trong và ngoài nước để huy động vốn cho nền kinh tế, và đảm bảo lợi ích tốt nhất cho các nhà đầu tư và doanh nghiệp tham gia giao dịch.
HoSE có nhiều ưu điểm. Đầu tiên, đây là sàn chứng khoán đầu tiên và lớn nhất tại Việt Nam, và hầu hết các công ty đều được niêm yết trên sàn này. Thứ hai, hợp đồng tương lai chỉ số VN30 là sản phẩm phái sinh đầu tiên niêm yết trên sàn này. VN30 là chỉ số của 30 công ty có mức tăng trưởng tốt nhất trên HoSE, và chứng khoán phái sinh sẽ phụ thuộc vào chỉ số này vì tài sản cơ sở của hợp đồng là chỉ số VN30. Thứ ba, sàn này có tính thanh khoản cao.
Tuy nhiên, cũng có một số nhược điểm. Gần đây, với sự gia nhập của nhiều nhà đầu tư, hệ thống công nghệ thông tin của sàn giao dịch vẫn còn nhiều hạn chế, dẫn đến tình trạng sập sàn xảy ra thường xuyên. Điều này gây khó chịu cho các nhà đầu tư và có thể ảnh hưởng đến giao dịch do không khớp lệnh đúng lúc.
Trên đây là một số thông tin về sàn HoSE và ưu điểm, nhược điểm của nó. Việc lựa chọn sàn giao dịch phụ thuộc vào nhiều yếu tố và rủi ro cá nhân, vì vậy hãy nghiên cứu kỹ trước khi đưa ra quyết định đầu tư.
3.2 Sàn HNX (Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội)
HNX, viết tắt của Sàn giao dịch chứng khoán Hà Nội, hoạt động dưới hình thức công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên và trực thuộc Ủy ban chứng khoán nhà nước. Vào tháng 4/2020, vốn hóa thị trường của HNX đã đạt 197,273 tỷ đồng.
HNX cung cấp ba phương thức giao dịch chính là khớp lệnh định kỳ, liên tục và thỏa thuận. Đến ngày 14/12/2018, sau một năm hoạt động, HNX đã đạt được kết quả ấn tượng trong giao dịch chứng khoán phái sinh như sau:
- Khối lượng hợp đồng giao dịch bình quân đạt hơn 76.000 hợp đồng/phiên.
- Giá trị giao dịch bình quân theo danh nghĩa hợp đồng đạt 7,200 tỷ đồng/phiên, tăng tới 7,6 lần so với bình quân năm 2017.
- Khối lượng mở (OI) đạt 19,500 hợp đồng vào tháng 12/2018, gấp 2,35 lần so với phiên giao dịch đầu năm. Thị trường chứng khoán phái sinh tháng 4/2021 trên sàn HNX đã tăng mạnh so với tháng trước, với số lượng hợp đồng tương lai chỉ số VN30 giao dịch bình quân đạt 188,470 hợp đồng/phiên, tăng 29,23% so với tháng trước. Trong đó, ngày 20/04/2021 đã ghi nhận mức khối lượng giao dịch kỷ lục đạt 281,627 hợp đồng.
Sàn giao dịch HNX có những ưu điểm sau:
- HNX là một trong hai sàn chứng khoán phái sinh được niêm yết chính thức trên thị trường, cùng với HOSE.
- Giao dịch chứng khoán phái sinh tại HNX được đảm bảo tính minh bạch và an toàn do sàn này chịu sự quản lý và kiểm soát trực tiếp của Bộ Tài chính - cơ quan đại diện của nhà nước.
- Biên độ dao động lớn của thị trường phù hợp với các nhà đầu tư.
- Nhà đầu tư và công chúng dễ dàng tiếp cận thông tin về tài chính doanh nghiệp, báo cáo, biến động thị trường và các thông tin khác thông qua cổng thông tin của HNX, giúp nhà đầu tư đưa ra quyết định chính xác hơn.
- HNX cung cấp hệ thống thông minh và mạng lưới các công ty chứng khoán thành viên, giúp dễ dàng tìm kiếm và lựa chọn đối tác để giao dịch.
Tuy nhiên, HNX cũng có một số nhược điểm như:
- Tính thanh khoản của sàn chưa cao và một số mã chứng khoán có thể không được niêm yết trên sàn do quy định.
- Hiện tại, các hợp đồng tương lai trên thị trường chủ yếu là hợp đồng tương lai chỉ số VN30. Hy vọng trong tương lai, hợp đồng chỉ số HNX30 sẽ được nhà đầu tư chấp nhậnSàn giao dịch chứng khoán Hà Nội (HNX) là một trong những sàn giao dịch chứng khoán hàng đầu tại Việt Nam. HNX hoạt động theo hình thức công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên và trực thuộc Ủy ban chứng khoán nhà nước. Vào tháng 4 năm 2020, vốn hóa thị trường của HNX đã đạt 197,273 tỷ đồng.
3.3 Sàn SSI (Công ty Cổ phần Chứng khoán Sài Gòn)
Sàn giao dịch chứng khoán SSI, thuộc Công ty Cổ phần Chứng khoán Sài Gòn, đã hoạt động từ năm 1999 và có trụ sở chính tại Thành phố Hồ Chí Minh. Sàn này hoạt động chủ yếu trong hai lĩnh vực: tư vấn đầu tư và môi giới chứng khoán, đồng thời được niêm yết trên Sở Giao dịch Chứng khoán Hồ Chí Minh (HOSE) và sàn Hà Nội (HNX).
Trong Quý I năm 2021, giao dịch hợp đồng tương lai trên sàn chứng khoán phái sinh SSI đã đạt mức 1.390 tỷ đồng. Mặc dù dịch bệnh đã gây chao đảo cho nền kinh tế, giao dịch trên sàn vẫn tăng trưởng ấn tượng, dự báo một năm hoạt động sôi nổi trên sàn này.
SSI có những ưu điểm sau:
- Kinh nghiệm lâu năm trên thị trường, được đánh giá cao và tin tưởng bởi các nhà đầu tư lớn, đặc biệt là nhà đầu tư nước ngoài và khách hàng tổ chức.
- Nguồn vốn và tiềm lực tài chính mạnh mẽ.
- Đội ngũ nhân lực dồi dào, có kinh nghiệm và hiểu biết sâu sắc về thị trường, mang lại sự tư vấn tốt cho nhà đầu tư.
- Đối tác của SSI là các tập đoàn, doanh nghiệp lớn như Vinamilk, Vietinbank, Hoàng Anh Gia Lai... Điều này đảm bảo khả năng đáp ứng yêu cầu khắt khe của khách hàng.
- SSI cung cấp nguồn thông tin xác thực và đầy đủ, có thể cung cấp cho công chúng và nhà đầu tư các báo cáo chất lượng cao.
- SSI là công ty đầu tiên tại Việt Nam được Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh chứng khoán phái sinh. Do đó, SSI có kinh nghiệm và nghiệp vụ tốt trong giao dịch các sản phẩm phái sinh.
Tuy nhiên, SSI cũng có một số nhược điểm:
- Phí giao dịch của SSI khá cao, dao động từ 0,25% đến 0,40% trên tổng giá trị giao dịch. Điều này cao hơn khoảng 0,1% so với các công ty chứng khoán khác. Do đó, SSI thích hợp hơn với nhà đầu tư lớn và tổ chức, chứ không phải nhà đầu tư cá nhân nhỏ lẻ.
- SSI không đầu tư quá nhiều cho hệ thống giao dịch, dẫn đến thường xuyên xảy ra lỗi và trục trặc trong quá trình giao dịch. Điều này ảnh hưởng đến trải nghiệm của khách hàng.
Hãy liên hệ hotline 1900.868644 hoặc gửi thư tư vấn đến email: [email protected] khi có thắc mắc về quy định pháp luật cần giải đáp
