1. Trường hợp giao đất không thông qua đấu giá, đấu thầu từ 2025?
Ngày 18/01, tại lễ bế mạc Kỳ họp bất thường lần thứ 5 của Quốc hội, dưới sự lãnh đạo của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, một bước quan trọng đã được đạt đến khi Quốc hội đã thông qua sửa đổi của Luật Đất đai. Theo những điều chỉnh chi tiết được thảo luận và quy định tại Điều 124 Dự thảo Luật Đất đai, nhiều điểm mới đã được áp dụng trong quản lý giao đất và cho thuê đất. Cụ thể, quy định các trường hợp giao đất, cho thuê đất mà không cần đấu giá quyền sử dụng đất, và không cần thực hiện đấu thầu để chọn nhà đầu tư thực hiện dự án có liên quan đến sử dụng đất.
* Giao đất mà không thu tiền sử dụng đất, được quy định tại Điều 118 Dự thảo Luật Đất đai sửa đổi. Giao đất mà có thu tiền sử dụng đất, nhưng được miễn tiền sử dụng đất theo quy định tại Điều 119. Cho thuê đất theo quy định tại Điều 120, nhưng được miễn tiền thuê đất, trừ khi có các quy định cụ thể của pháp luật quản lý ngành, lĩnh vực, yêu cầu xác định số lượng nhà đầu tư quan tâm.
* Đồng thời, sửa đổi cũng liệt kê các trường hợp giao đất và cho thuê đất để thực hiện các dự án liên quan đến việc Nhà nước thu hồi đất theo quy định tại Điều 79 Dự thảo Luật Đất đai sửa đổi. Cụ thể, những trường hợp này bao gồm việc sử dụng vốn đầu tư công và thực hiện dự án theo phương thức đối tác công tư, theo quy định của pháp luật về đầu tư công và đối tác công tư. Điều này mở ra những khả năng mới và tạo động lực cho sự phát triển bền vững của ngành đất đai trong nước.
* Trong bối cảnh nền kinh tế và xã hội ngày càng phát triển, việc quản lý và phân phối đất đai đang trở thành một vấn đề quan trọng, đặc biệt là trong việc đảm bảo nhà ở và điều kiện sống cho những đối tượng có đặc điểm đặc biệt khó khăn. Dưới đây là những trường hợp cụ thể được quy định trong việc giao đất và cho thuê đất:
- Giao đất ở cho nhóm đối tượng cần đặc biệt chú ý: Cán bộ, công chức, viên chức, sỹ quan tại ngũ, quân nhân chuyên nghiệp, công chức quốc phòng, công nhân và viên chức quốc phòng; sỹ quan, hạ sỹ quan, công nhân công an; người làm công tác cơ yếu và người làm công tác khác trong tổ chức cơ yếu, hưởng lương từ ngân sách nhà nước mà chưa được giao đất ở, nhà ở.
- Giao đất ở cho cá nhân có vai trò quan trọng trong xã hội: Giáo viên, nhân viên y tế đang công tác tại các xã biên giới, hải đảo thuộc vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn. Vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn nhưng chưa có đất ở, nhà ở tại nơi công tác hoặc chưa được hưởng chính sách hỗ trợ về nhà ở theo quy định của pháp luật về nhà ở.
- Giao đất ở cho cá nhân thường trú cần hỗ trợ: Tại xã mà không có đất ở và chưa được Nhà nước giao đất ở hoặc chưa được hưởng chính sách hỗ trợ về nhà ở theo quy định của pháp luật về nhà ở.
- Giao đất ở cho cá nhân thường trú tại thị trấn đặc biệt khó khăn: Tại vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn mà không có đất ở và chưa được Nhà nước giao đất ở.
- Cho thuê đất với mục đích sản xuất và kinh doanh: Người được Nhà nước cho thuê đất thu tiền hằng năm nhưng cần di dời ra khỏi vị trí cũ do ô nhiễm môi trường theo quy định của pháp luật. Hỗ trợ cho thuê đất để tiếp tục sản xuất kinh doanh đối với trường hợp thu hồi đất cơ sở sản xuất phi nông nghiệp của người đang sử dụng.
- Cho thuê đất cho cá nhân: Cá nhân có nhu cầu sử dụng diện tích đất nông nghiệp vượt hạn mức được giao, theo Điều 176 Dự thảo Luật Đất đai sửa đổi, sẽ có cơ hội thuê đất để phục vụ nhu cầu sản xuất của mình. Đặc biệt, những người dân tộc thiểu số, theo quy định tại điểm d khoản 2 và điểm b khoản 3 Điều 16 Dự thảo, cũng được đặc quyền thuê đất để đảm bảo quyền lợi và phát triển của cộng đồng.
- Cho thuê đất cho đơn vị sự nghiệp công lập: Các đơn vị sự nghiệp công lập có thể lựa chọn hình thức thuê đất, mở ra cơ hội đối với họ để linh hoạt quản lý và sử dụng đất theo nhu cầu và mục tiêu của mình.
- Cho thuê đất cho tổ chức nước ngoài với mục đích ngoại giao: Tổ chức nước ngoài có chức năng ngoại giao sẽ được phép thuê đất để xây dựng trụ sở làm việc, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho việc thực hiện các nhiệm vụ ngoại giao của họ.
- Cho thuê đất cho đơn vị vũ trang nhân dân: Đơn vị vũ trang nhân dân có thể thuê đất để sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, nuôi trồng thủy sản, làm muối, kết hợp với nhiệm vụ quốc phòng, an ninh. Điều này không chỉ giúp đảm bảo an sinh xã hội mà còn góp phần vào sự đồng thuận và hỗ trợ quốc phòng.
- Cho thuê đất cho mục đích hoạt động khoáng sản: Trong trường hợp có phép cấp phép từ cơ quan nhà nước có thẩm quyền, đất có thể được cho thuê để phục vụ mục đích hoạt động khoáng sản. Điều này làm tăng cơ hội và khả năng phát triển bền vững trong lĩnh vực này.
- Giao đất và cho thuê đất cho cộng đồng đa dạng: Cơ hội giao đất và cho thuê đất không chỉ dành cho tổ chức, hộ gia đình, cá nhân mà còn mở rộng đến người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài. Điều này có thể thực hiện thông qua bồi thường bằng đất theo quy định của Luật và các quy định khác liên quan.
- Hỗ trợ người sử dụng đất bị thu hồi: Điều 78 và Điều 79 Dự thảo Luật Đất đai sửa đổi quy định về việc giao đất và cho thuê đất cho những người sử dụng đất bị thu hồi vì mục đích sản xuất kinh doanh. Điều này đặc biệt quan trọng khi người sử dụng đất có nhu cầu sử dụng đất ở vị trí khác để tiếp tục hoạt động sản xuất, kinh doanh của mình.
- Đối tượng đất nhỏ hẹp nằm xen kẹt: Việc giao đất và cho thuê đất áp dụng cho các thửa đất nhỏ hẹp, nằm xen kẹt, theo quy định của Chính phủ. Điều này giúp tối ưu hóa sử dụng đất và giải quyết tình trạng đất đai có hạn chế về diện tích.
- Giải quyết tranh chấp đất đai: Việc giao đất và cho thuê đất có thể được thực hiện theo quyết định của cơ quan có thẩm quyền để giải quyết tranh chấp, khiếu nại về đất đai đã có hiệu lực thi hành. Điều này tạo ra một cơ chế linh hoạt để giải quyết các vấn đề liên quan đến đất đai một cách hiệu quả.
- Quyết định của Thủ tướng Chính phủ: Đặc biệt, những trường hợp khác có thể được quyết định bởi Thủ tướng Chính phủ, tạo ra sự linh hoạt và sự thích ứng với các tình huống đặc biệt và đa dạng.
* Chuyển mục đích sử dụng đất: Người sử dụng đất có thể chuyển mục đích sử dụng đất theo quy định tại Điều 121 Dự thảo Luật đất đai sửa đổi. Điều này không chỉ tăng cường quyền lợi của người sử dụng đất mà còn đồng thời giúp quản lý và phân phối đất một cách hiệu quả.
* Giao đất, cho thuê đất cho các dự án quan trọng: Trong trường hợp Nhà nước thu hồi đất theo Điều 79 Dự thảo, nếu không sử dụng vốn quy định tại Điều 79, thì quy trình chỉ đặc thù cho trường hợp có một nhà đầu tư đáp ứng điều kiện mời quan tâm đối với dự án. Điều này giúp tối ưu hóa sự quan tâm và tham gia của các nhà đầu tư, đồng thời đảm bảo tính minh bạch và công bằng trong quy trình đấu thầu.
* Đấu giá quyền sử dụng đất và thời hạn giao đất: Trong trường hợp đất đưa ra đấu giá không thành, theo Điều 125 Dự thảo, quy định cụ thể về thời hạn giao đất chỉ được thực hiện trong vòng 12 tháng kể từ ngày đấu giá không thành lần 2. Điều này đảm bảo rằng quá trình quản lý đất đai được thực hiện một cách linh hoạt và hiệu quả.
* Chuyển nhượng dự án bất động sản cho tổ chức kinh tế nước ngoài: Tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài có quyền nhận chuyển nhượng dự án bất động sản theo quy định của pháp luật về kinh doanh bất động sản. Điều này tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động kinh doanh và đầu tư của các tổ chức kinh tế quốc tế trong lĩnh vực bất động sản tại Việt Nam.
2. Chính thức áp dụng Luật Đất đai mới từ ngày nào?
Sau phiên bản Dự thảo Luật Đất đai sửa đổi được Quốc hội thông qua trong kỳ họp bất thường ngày 15/01/2024, dự kiến Luật Đất đai sửa đổi sẽ chính thức có hiệu lực từ ngày 01/01/2025, trừ những trường hợp được quy định cụ thể tại khoản 2 và khoản 3 của Điều 252 trong Dự thảo Luật. Luật Đất đai sửa đổi mới nhất sẽ áp dụng cho các đối tượng quan trọng trong lĩnh vực quản lý và sử dụng đất đai, bao gồm:
- Cơ quan nhà nước: Cơ quan nhà nước sẽ tiếp tục thực hiện quyền hạn và trách nhiệm đại diện chủ sở hữu toàn dân về đất đai. Nhiệm vụ của họ không chỉ giữ vai trò quản lý mà còn bao gồm thực hiện nhiệm vụ thống nhất quản lý nhà nước về đất đai.
- Người sử dụng đất: Đối với người sử dụng đất, Luật mới sẽ đưa ra những quy định, hỗ trợ và định rõ quyền lợi của họ trong quá trình sử dụng đất. Điều này giúp tạo ra một hệ thống quản lý đất đai mà người dân có thể hiểu rõ và tham gia tích cực.
- Đối tượng liên quan: Các đối tượng khác có liên quan đến quản lý và sử dụng đất cũng sẽ được áp dụng theo Luật mới. Điều này có thể bao gồm các tổ chức, doanh nghiệp và cộng đồng có ảnh hưởng đến việc quản lý và phân phối đất đai.
3. Trường hợp giao đất không thông qua đấu giá theo quy định hiện hành?
Những trường hợp mà quy định về đấu giá quyền sử dụng đất không được áp dụng khi Nhà nước thực hiện việc giao đất hoặc cho thuê đất, đồng thời mở rộng phạm vi áp dụng, bao gồm các điều sau đây:
- Trong trường hợp này, đất được giao mà không có chi phí sử dụng đất, tạo điều kiện thuận lợi cho các cá nhân hoặc tổ chức nhận đất mà không cần tham gia vào quá trình đấu giá.
- Đối với việc sử dụng đất và được miễn phí cả tiền sử dụng đất và tiền thuê đất theo quy định tại Điều 110 của Luật này, tạo điều kiện đặc biệt thuận lợi cho những người sử dụng đất mà không phải chịu các chi phí phụ thuộc.
- Trong trường hợp sử dụng đất theo quy định tại các điểm b, g khoản 1 và khoản 2 Điều 56 của Luật này, đặt ra các điều kiện cụ thể để quyết định việc giao đất một cách minh bạch và công bằng, không thông qua quá trình đấu giá.
- Mục đích sử dụng đất vào hoạt động khoáng sản cũng là một trường hợp được xem xét và quyết định không thông qua đấu giá, giúp đảm bảo tính hiệu quả và linh hoạt trong việc phân phối đất cho mục đích quan trọng này.
- Sử dụng đất để triển khai dự án đầu tư xây dựng nhà ở tái định cư, nhà ở xã hội và nhà ở công vụ, giúp tạo ra không gian sống mới, hiện đại và đồng thời thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội.
- Tạo điều kiện thuận lợi cho cán bộ, công chức, và viên chức khi phải chuyển nơi công tác, giúp họ có nơi ổn định để sinh sống và làm việc theo quyết định điều động của cơ quan có thẩm quyền.
- Giao đất ở cho hộ gia đình và cá nhân có hộ khẩu thường trú tại xã mà không có đất ở và chưa được Nhà nước giao đất ở, nhằm giải quyết nhu cầu nhà ở của cộng đồng địa phương.
- Tạo điều kiện cho hộ gia đình và cá nhân thường trú tại thị trấn thuộc vùng khó khăn kinh tế - xã hội, không có đất ở, để có nơi an cư ổn định.
- Thủ tướng Chính phủ sẽ có quyền quyết định cho những trường hợp đặc biệt khác, tạo ra sự linh hoạt và thích ứng với những tình huống đặc biệt trong việc giao đất ở.
Còn khúc mắc, liên hệ 1900.868644 hoặc gửi email tới: [email protected] để được hỗ trợ. Xin cảm ơn.
