1. Có được giao kết hợp đồng bằng miệng không?
Hiện nay, trong quá trình giao kết hợp đồng, các bên có sự linh hoạt và lựa chọn nhiều hình thức khác nhau để thể hiện giao dịch của mình. Các giao kết hợp đồng không chỉ xuất hiện trong lĩnh vực dân sự mà còn mở rộng sang thương mại, lao động và các lĩnh vực khác.
Về mặt pháp lý, trong giao dịch dân sự, theo quy định của Điều 119 Bộ luật Dân sự 2015, việc giao kết hợp đồng có thể thể hiện thông qua lời nói, văn bản hoặc hành vi cụ thể. Hiện nay, các giao dịch dân sự cũng có thể sử dụng phương tiện điện tử, thông qua việc trao đổi thông điệp dữ liệu để thống nhất quan điểm ý chí về giao dịch.
Trong trường hợp có yêu cầu ghi chép bằng văn bản, công chứng, hoặc đăng ký theo quy định, các bên cũng phải tuân theo các điều khoản và thủ tục cụ thể quy định trong pháp luật.
Ngoài ra, theo quy định của Điều 24Luật Thương mại 2005, khi cá nhân thực hiện hợp đồng mua bán hàng hóa, hình thức thể hiện có thể là bằng lời nói, văn bản, hoặc đặc biệt là bằng hành vi cụ thể. Đối với những loại hợp đồng mua bán hàng hóa mà pháp luật yêu cầu bắt buộc lập văn bản, cá nhân sẽ phải tuân thủ theo quy định này.
Trong lĩnh vực lao động, theo Điều 14 của Bộ luật Lao động 2019, hợp đồng lao động phải được lập bằng văn bản, mỗi bên giữ một bản, trừ trường hợp quy định khác. Tuy nhiên, hợp đồng lao động cũng cho phép tham gia ký kết thông qua phương tiện điện tử dưới hình thức thông điệp dữ liệu, có giá trị tương đương với bằng văn bản.
Do đó, trong quá trình giao kết hợp đồng, việc lựa chọn hình thức bằng văn bản hay miệng nói phụ thuộc vào loại hợp đồng cụ thể và yêu cầu của pháp luật. Mặc dù hợp đồng bằng miệng được phép, nhưng việc lập hợp đồng bằng văn bản vẫn được khuyến khích để bảo vệ quyền lợi và tránh tranh chấp sau này.
Hiện nay, ngoại trừ những trường hợp giao dịch dân sự bắt buộc thực hiện bằng văn bản công chứng, chứng thực, đăng ký, như hợp đồng mua bán nhà ở, hợp đồng tặng quyền sử dụng đất, quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền, hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất, thì các loại hợp đồng khác đều có sự linh hoạt trong việc lựa chọn hình thức thể hiện.
Nhiều giao dịch dân sự không yêu cầu việc thể hiện bằng văn bản, và việc lựa chọn giữa hợp đồng thể hiện bằng lời nói hoặc hành vi đôi khi được ưa chuộng. Ví dụ, những giao dịch nhỏ lẻ, như mua bán hàng hóa tại chợ, thỏa thuận mua bán thông qua trao đổi lời nói giữa người mua và người bán vẫn được coi là hợp đồng và có hiệu lực tương đương với hợp đồng thể hiện bằng văn bản. Quyết định về hình thức hợp đồng nên phụ thuộc vào sự thuận tiện và phù hợp nhất với các bên tham gia.
2. Một số rủi ro khi giao kết hợp đồng bằng miệng
Một số rủi ro khi giao kết hợp đồng bằng miệng bao gồm:
- Thiếu đầy đủ và chi tiết trong nội dung giao dịch: Nhiều trường hợp, việc thỏa thuận nhanh chóng khi giao kết hợp đồng miệng dẫn đến việc chỉ đưa ra một số thông tin chính, mà không đề cập đến các điều khoản chi tiết hoặc dự phòng cho các tình huống phức tạp có thể xảy ra trong quá trình thực hiện hợp đồng. Việc này có thể tạo ra rủi ro khi có tranh chấp hoặc thiệt hại.
- Khó xác định nội dung hợp đồng cụ thể: Hợp đồng miệng thường phụ thuộc vào niềm tin và tôn trọng giữa các bên mà ít khi có bằng chứng về nội dung chi tiết của giao dịch. Do không có sự chứng kiến hoặc tài liệu bằng văn bản, khi xảy ra tranh chấp, việc chứng minh nội dung thực tế của hợp đồng trở nên khó khăn. Các bên tham gia có thể có những quan điểm và tuyên bố khác nhau, gây khó khăn cho tòa án trong việc xác định nội dung chính xác của hợp đồng.
- Khi ra tòa không biết đưa ra chứng cứ là gì và chứng minh như thế nào
Theo Điều 6, Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015, đương sự có trách nhiệm chủ động thu thập và giao nộp chứng cứ cho Tòa án, chứng minh những yêu cầu và quan điểm của mình một cách hợp pháp. Tuy nhiên, trong trường hợp giao kết hợp đồng miệng, nếu không có văn bản cụ thể, việc thu thập chứng cứ và chứng minh trở nên khó khăn.
Rắc rối xuất phát từ việc không có văn bản ghi lại những nội dung thỏa thuận, cũng như không có giấy tờ xác nhận cho quá trình trao đổi tiền hoặc hàng hóa. Khi Tòa án yêu cầu cung cấp chứng cứ, đương sự thường không có giấy tờ để chứng minh. Trong trường hợp đưa ra kiện tụng mà không có chứng cứ, việc chứng minh trở nên khó khăn.
Thỏa thuận bằng lời nói thường có giá trị chứng minh thấp, và khi kiện ra tòa, đây cũng là thách thức trong việc chứng minh sự tồn tại và nội dung chính xác của thỏa thuận, đặc biệt khi bên bán hàng phủ nhận sự thỏa thuận đó.
3. Làm thế nào để bảo vệ quyền lợi khi giao kết hợp đồng bằng miệng
Khi thực hiện giao kết hợp đồng bằng miệng để bảo vệ quyền lợi cá nhân, cần lưu ý đến các điều sau:
- Mặc dù không được lập thành văn bản, nhưng trong quá trình thỏa thuận, cả hai bên cần phải thảo luận một cách cụ thể về các khía cạnh quan trọng của thỏa thuận. Nếu có thể, các vấn đề như mức bồi thường thiệt hại, các trường hợp có thể phát sinh, và cách giải quyết xung đột cũng như quyền và nghĩa vụ của từng bên nên được thể hiện rõ ràng.
- Bảo vệ quyền lợi cá nhân càng hiệu quả khi có bằng chứng đầy đủ. Việc ghi âm hoặc quay phim trong quá trình thảo luận và thỏa thuận là một cách tốt để có bằng chứng mạnh mẽ. Nếu có thể, nên có người làm chứng có mặt để chứng kiến và xác nhận nội dung của thỏa thuận.
Bằng cách này, nếu có tranh chấp xảy ra sau này, bằng chứng này có thể hỗ trợ việc chứng minh quyền lợi cá nhân và cung cấp cơ sở để khởi kiện ra tòa án.
- Hơn nữa, việc giữ lại các hóa đơn hoặc bất kỳ giấy tờ nào liên quan đến giao dịch là một bước quan trọng khác mà cá nhân có thể thực hiện. Ngày nay, giá trị pháp lý của các chứng cứ như ghi âm, ghi hình, hoặc các giấy tờ liên quan đến giao dịch như thư từ, email, biên bản giao nhận hàng, biên bản giao nhận tiền được xem xét tương đương khi cá nhân quyết định khởi kiện để bảo vệ quyền lợi của mình.
Thông thường, việc giữ lại các hóa đơn và giấy tờ liên quan diễn ra đặc biệt quan trọng trong quá trình giao dịch cá nhân, khi đòi hỏi bên bán cung cấp hóa đơn hoặc các giấy tờ có liên quan đến sản phẩm hoặc dịch vụ. Quy trình giữ chặt và lưu trữ những loại hóa đơn và giấy tờ này đảm bảo tính chính xác và đầy đủ trong trường hợp cần thiết.
Việc ghi âm và ghi hình, các giấy tờ liên quan đến quá trình giao dịch như thư từ, email, biên bản giao nhận hàng, và biên bản giao nhận tiền đều có giá trị như là chứng cứ quan trọng khi tiến hành khởi kiện đòi quyền lợi. Trong trường hợp giao nhận hàng hóa, việc lưu giữ biên nhận giao nhận hàng rất quan trọng, và nên ghi rõ thông tin chi tiết về loại hành hóa được giao nhận. Tương tự, khi giao nhận tiền, việc lập biên nhận cũng cần ghi rõ thông tin về số tiền và mô tả chi tiết về loại hàng hóa hoặc dịch vụ liên quan. Điều này giúp đảm bảo tính minh bạch và chính xác của thông tin trong trường hợp cần thiết.
Như vậy trên đây là toàn bộ thông tin về Cách bảo vệ quyền lợi khi giao kết hợp đồng bằng miệng mà Công ty Luật Minh Khuê muốn gửi đến quý khách mang tính tham khảo. Nếu quý khách còn vướng mắc về vấn đề trên hoặc mọi vấn đề pháp lý khác, quý khách hãy vui lòng liên hệ trực tiếp với chúng tôi qua Luật sư tư vấn pháp luật trực tuyến theo số điện thoại 1900.868644 để được Luật sư tư vấn pháp luật trực tiếp qua tổng đài kịp thời hỗ trợ và giải đáp mọi thắc mắc.
Nếu quý khách cần báo giá dịch vụ pháp lý thì quý khách có thể gửi yêu cầu báo phí dịch vụ đến địa chỉ email:[email protected] để nhận được thông tin sớm nhất! Rất mong nhận được sự hợp tác và tin tưởng của quý khách! Luật Hòa Nhựt xin trân trọng cảm ơn!
