1. Tiền lì xì có phải là tài sản riêng của con hay không?
Theo Điều 75, Khoản 1 của Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014, quy định về quyền sở hữu tài sản riêng của con như sau:
- Con được đặc quyền sở hữu tài sản riêng, bao gồm tài sản được thừa kế hay tặng cho mình, thu nhập từ lao động, hoa lợi, lợi tức sinh ra từ tài sản riêng, và các nguồn thu nhập hợp pháp khác. Tất cả các tài sản hình thành từ tài sản riêng của con cũng được coi là tài sản riêng của con.
- Con từ 15 tuổi trở lên, khi sống chung với cha mẹ, phải có nghĩa vụ chăm sóc cho cuộc sống chung của gia đình và đóng góp vào việc đáp ứng các nhu cầu cần thiết của gia đình nếu có thu nhập.
- Con đã trưởng thành có trách nhiệm đóng góp thu nhập để đáp ứng các nhu cầu của gia đình, như quy định tại Khoản 4 của Điều 70 trong Luật Hôn nhân và Gia đình này.
Do đó, theo quy định của pháp luật, tiền lì xì mà trẻ nhận được từ người khác được xem là tài sản riêng của trẻ và được bảo vệ theo quy định của pháp luật.
2. Cha mẹ có được sử dụng tiền lì xì của con cho mục đích riêng hay không?
Theo Điều 76 của Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014, quản lý tài sản riêng của con sẽ phụ thuộc vào độ tuổi của con, chi tiết như sau:
- Trẻ từ đủ 15 tuổi trở lên có quyền tự quản lý tài sản riêng hoặc có thể nhờ cha mẹ quản lý.
- Đối với tài sản riêng của trẻ dưới 15 tuổi, khi trẻ mất năng lực hành vi dân sự, cha mẹ sẽ đảm nhận quản lý. Cha mẹ cũng có thể ủy quyền cho người khác để quản lý tài sản riêng của con. Tài sản này sẽ được chuyển giao lại cho trẻ khi trẻ đủ 15 tuổi hoặc khi trẻ khôi phục năng lực hành vi dân sự đầy đủ, trừ khi có thoả thuận khác giữa cha mẹ và con.
- Cha mẹ sẽ không quản lý tài sản riêng của con nếu con đang được người khác giám hộ theo quy định của Bộ luật dân sự; nếu có người tặng hoặc để lại tài sản thừa kế cho con theo di chúc và chỉ định người khác để quản lý tài sản, hoặc trong các trường hợp khác theo quy định của pháp luật.
- Trong trường hợp cha mẹ đang quản lý tài sản riêng của con chưa thành niên, nếu con trở thành người thành niên mất năng lực hành vi dân sự và được giao cho người giám hộ, tài sản riêng của con sẽ được chuyển giao cho người giám hộ để quản lý theo quy định của Bộ luật dân sự.
Theo Điều 77 của Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014, quy định về việc định đoạt tài sản riêng của trẻ chưa thành niên và trẻ đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự như sau:
- Trong trường hợp cha mẹ hoặc người giám hộ quản lý tài sản riêng của trẻ dưới 15 tuổi, họ có quyền định đoạt tài sản đó vì lợi ích của trẻ, đặc biệt là khi trẻ từ đủ 9 tuổi trở lên, phải xem xét nguyện vọng của trẻ.
- Trẻ từ đủ 15 tuổi đến dưới 18 tuổi được quyền định đoạt tài sản riêng, trừ khi tài sản đó là bất động sản, động sản có đăng ký quyền sở hữu, quyền sử dụng hoặc dùng để kinh doanh. Trong những trường hợp này, cần có sự đồng ý bằng văn bản từ cha mẹ hoặc người giám hộ.
- Đối với trường hợp trẻ đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự, quyền định đoạt tài sản riêng của trẻ sẽ do người giám hộ thực hiện.
Dựa trên những quy định trên, trẻ từ đủ 15 tuổi trở lên được quyền quản lý tài sản riêng của mình, bao gồm cả tiền lì xì. Trong trường hợp trẻ dưới 15 tuổi, tài sản riêng do cha mẹ hoặc người giám hộ quản lý, nhưng chỉ có thể định đoạt tài sản đó vì lợi ích của trẻ. Điều này đồng nghĩa với việc cha mẹ không thể tự ý sử dụng tiền lì xì của trẻ cho mục đích khác mà không phục vụ lợi ích của trẻ.
3. Cha mẹ giữ tiền lì xì của con có thể bị xử phạt như thế nào?
Theo Nghị định 144/2021/NĐ-CP, hành vi bạo lực về kinh tế được quy định như sau:
Khi vi phạm các quy định về hành vi bạo lực về kinh tế, sẽ bị phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng đối với một trong những hành vi sau đây:
- Chiếm đoạt tài sản riêng của thành viên trong gia đình.
- Ép buộc thành viên gia đình thực hiện lao động quá sức, hoặc thực hiện công việc nặng nhọc, nguy hiểm, tiếp xúc với chất độc hại, hoặc thực hiện những công việc khác trái với quy định của pháp luật về lao động.
- Ép buộc thành viên gia đình thực hiện hành vi ăn xin hoặc lang thang kiếm sống.
Do đó, hành vi cha mẹ tự ý lấy tiền lì xì của con mà không có sự đồng ý của con, và sử dụng nó cho mục đích không phục vụ lợi ích của con, có thể bị xem xét và bị phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng theo lỗi chiếm đoạt tài sản riêng của thành viên gia đình.
Trong thực tế, cha mẹ thường là những người chịu trách nhiệm chăm sóc, giáo dục và đảm bảo đầy đủ cơm ăn, áo mặc cho con cái, dù là con chưa thành niên hay đã trưởng thành. Thường thì, việc phân chia rõ ràng tiền riêng cho con không phải là điều phổ biến.
Vì lẽ đó, nhiều cha mẹ giữ lại tiền lì xì của con và không trao trả lại cho con khi con đã đủ 15 tuổi. Có nhiều lý do được đưa ra để giải thích việc này, như:
- Cha mẹ cảm thấy khi con nhận tiền lì xì thì cũng đồng thời phải lì xì lại cho người khác.
- Khi con đã đủ 15 tuổi và có tiền riêng, cha mẹ cho rằng con cần phải đóng góp vào nhu cầu thiết yếu của gia đình.
Vì những lý do này, có thể khẳng định rằng, mặc dù quy định của luật là rõ ràng, nhưng việc áp dụng nó trong thực tế là vô cùng khó khăn. Thậm chí, việc cha mẹ bị phạt trong trường hợp này hầu như không xảy ra.
4. Có nên giữ tiền lì xì cho con hay không?
Nhiều bậc cha mẹ thường nói với con rằng: "Để mẹ giữ tiền lì xì cho con!", tuy nhiên, thực tế là tiền này thường khó lòng trở lại với chủ nhân. Nhiều người cho rằng đây có thể là một trong những lời nói dối lớn nhất của cha mẹ.
Nếu cố ép trẻ để lấy tiền, trẻ có thể phản kháng và phản đối, gây ra tâm lý nổi loạn. Việc này có thể khiến trẻ cảm thấy không công bằng khi tiền mà họ nhận được lại bị lấy đi. Trẻ sẽ cảm thấy không hài lòng và buồn bực khi mất đi khoản tiền đã thu được.
Tuy nhiên, để trẻ cầm số tiền khá lớn trong tay cũng không phải là lựa chọn lý tưởng. Trong trường hợp tiền lì xì của trẻ, việc cha mẹ lấy đi có thể là cách trực tiếp nhất, nhưng cũng sẽ làm tổn thương tâm lý của trẻ. Trẻ có thể trở nên quá khao khát tiền và cảm thấy bất mãn, có thể dẫn đến hậu quả như sử dụng tiền một cách không hợp lý sau này, do đã bỏ lỡ thời kỳ quan trọng trong việc học được quan điểm đúng đắn về tiền bạc từ nhỏ.
Theo thời gian, nhiều trẻ có thể phát hiện ra sự không nhất quán và sự nghi ngờ khi tiền lì xì mỗi năm lại "đi đâu mất" khi mà họ không nhận thấy sự tận tâm từ cha mẹ. Điều này có thể dẫn đến sự phản cảm và thiếu niềm tin vào bố mẹ.
Thực tế, quản lý tiền lì xì có thể là một cơ hội giáo dục tốt, giúp trẻ hiểu rõ hơn về ý nghĩa văn hóa đằng sau việc nhận tiền trong phong bì mừng tuổi, và nuôi dưỡng cách nhìn đúng đắn của trẻ về tiền và tiêu dùng.
Để "giữ tiền lì xì cho con" một cách thuyết phục, cha mẹ có thể tận dụng niềm vui của trẻ khi nhận tiền lì xì để kể câu chuyện về ý nghĩa truyền thống của nó. Giải thích rằng lì xì là một phong tục truyền thống, được cho là có thể trấn áp tà ma và mang lại vận may trong năm mới.
Tuy nhiên, cha mẹ cũng nên giải thích rằng tiền lì xì không phải là "đếm không xuể". Tiền này có thể là sự đóng góp của bố mẹ để chia sẻ niềm vui với gia đình, và nó là kết quả của sự cố gắng và làm việc chăm chỉ của họ. Bằng cách này, trẻ có thể hiểu được ý nghĩa thực sự của tiền và cách sử dụng nó một cách có ý thức.
Luật Hòa Nhựt xin tiếp nhận yêu cầu tư vấn của quý khách hàng qua số hotline: 1900.868644 hoặc email: [email protected]. Xin trân trọng cảm ơn sự quan tâm và theo dõi!
