1. Cổ đông phổ thông có những quyền gì?
Cổ đông phổ thông là tên gọi của các cổ đông nắm giữ cổ phần phổ thông trong công ty cổ phần. Cổ đông phổ thông có các quyền theo quy định tại khoản 1 Điều 115 của Luật Doanh nghiệp năm 2020, cụ thể như sau:
- Tham dự, phát biểu trong cuộc họp Đại hội đồng cổ đông và thực hiện quyền biểu quyết trực tiếp hoặc thông qua người đại diện theo ủy quyền hoặc hình thức khác do Điều lệ công ty, pháp luật quy định. Mỗi cổ phần phổ thông sẽ tương ứng với một phiếu biểu quyết.
- Nhận cổ tức với mức theo quyết định của Đại hội đồng cổ đông.
- Ưu tiên mua cổ phần mới tương ứng với tỷ lệ sở hữu cổ phần phổ thông của từng cổ đông trong công ty.
- Tự do chuyển nhượng cổ phần của mình cho người khác, trừ các các hợp không được chuyển nhượng và quy định khác của pháp luật có liên quan.
- Xem xét, tra cứu và trích lục thông tin về tên và địa chỉ liên lạc trong danh sách cổ đông có quyền biểu quyết; yêu cầu sửa đổi thông tin không chính xác của minh.
- Xem xét, tra cứu, trích lục hoặc sao chụp Điều lệ công ty, biên bản họp Đại hội đồng cổ đông và nghị quyết Đại hội đồng cổ đông.
- Khi công ty giải thể hoặc phá sản, được nhận một phần tài sản còn lại tương ứng với tỷ lệ sở hữu cổ phần tại công ty.
Ngoài ra nếu cổ đông hoặc nhóm cổ đông sở hữu từ 05% tổng số cổ phần phổ thông trở lên hoặc một tỷ lệ khác nhỏ hơn theo quy định tại Điều lệ công ty thì sẽ có thêm các quyền sau đây:
- Xem xét, tra cứu, trích lục sổ biên bản và nghị quyết, quyết định của Hội đồng quản trị, báo cáo tài chính giữa năm và hằng năm, báo cáo của Ban kiểm soát, hợp đồng, giao dịch phải thông qua Hội đồng quản trị và tài liệu khác, trừ tài liệu liên quan đến bí mật thương mại, bí mật kinh doanh của công ty.
- Yêu cầu triệu tập họp Đại hội đồng cổ đông theo quy định của pháp luật.
- Yêu cầu Ban kiểm soát kiểm tra từng vấn đề cụ thể liên quan đến quản lý, điều hành hoạt động của công ty khi xét thấy cần thiết.
- Quyền khác theo quy định của pháp luật và điều lệ công ty.
Nhóm cổ đông sở hữu cổ phần từ 05% tổng số cổ phần phổ thông hoặc một tỷ lệ khác nhỏ hơn theo điều lệ công ty thì có quyền yêu cầu triệu tập Đại hội đồng cổ đông trong trường hợp Hội đồng quản trị vi phạm nghiêm trọng quyền của cổ đông, nghĩa vụ của người quản lý hoặc ra quyết định vượt quá thẩm quyền được giao hoặc trong các trường hợp khác theo quy định tại Điều lệ công ty.
Cổ đông hoặc nhóm cổ đông sở hữu từ 10% tổng số cổ phần phổ thông trở lên hoặc một tỷ lệ khác nhỏ hơn theo quy định tại điều lệ công ty thì có quyền đề cử người vào Hội đồng quản trị, Ban kiểm soát.
Ngoài ra cổ đông phổ thông còn có một số các quyền khác theo quy định của pháp luật và điều lệ công ty (nếu có).
2. Cổ đông phổ thông của công ty đang là phạm nhân thì quyền của cổ đông có được thực hiện không?
Đối với phạm nhân thì theo quy định tại Điều 27 của Luật Thi hành án hình sự năm 2019 thì phạm nhân có các quyền sau đây:
- Được bảo hộ tính mạng, sức khỏe, tài sản, tôn trọng danh dự, nhân phẩm; được phổ biến quyền và nghĩa vụ của mình, nội quy cơ sở giam giữ phạm nhân.
- Được bảo đảm chế độ, ở, mặc, đồ dùng sinh hoạt cá nhân, chăm sóc y tế theo quy đinh; gửi, nhận thư, nhận quà, tiền; đọc sách, báo, nghe đài, xem truyền hình phù hợp với điều kiện của nơi chấp hành án.
- Được tham gia hoạt động thể dục, thể thao, sinh hoạt văn hóa, văn nghệ.
- Được lao động, học tập, học nghề.
- Được gặp, liên lạc với thân nhân, đại diện cơ quan, tổ chức hoặc cá nhân; đối với phạm nhân là người nước ngoài được thăm gặp, tiếp xúc lãnh sự.
- Được tự mình hoặc thông qua người đại diện để thực hiện giao dịch dân sự theo quy định của pháp luật.
- Được bảo đảm quyền khiếu nại, tố cáo; được đề nghị xét đặc xá, bồi thường thiệt hại theo quy định của pháp luật.
- Được tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện, hưởng chế độ, chính sách về bảo hiểm xã hội theo quy định của pháp luật.
- Được sử dụng kinh sách, bày tỏ niềm tin tín ngưỡng, tôn giáo theo quy định của pháp luật.
- Được khen thưởng khi có thành tích trong chấp hành án.
Như vậy theo quy định của pháp luật doanh nghiệp và pháp luật thi hành án hình sự đều cho thấy không có quy định nào không cho phép cổ đông nói chung (hoặc cổ đông phổ thông nói riêng) đang là phạm nhân thì không được thực hiện các quyền của cổ đông.
Cổ đông phổ thông có thể thực hiện các quyền của cổ đông phổ thông bằng cách tự mình thực hiện, tuy nhiên bị hạn chế vì cổ đông phổ thông đang có nghĩa vụ chấp hành bản án của cơ quan có thẩm quyền nên sẽ phải thông qua một người đại diện vào để lấy ý chí, mong muốn của cổ đông để xác nhận giao dịch hoặc thực hiện các quyền của cổ đông phổ thông của mình. Một cách khác mà cổ đông phổ thông đang chấp hành án có thể thực hiện được các quyền của mình trong công ty cổ phần là có thể lập văn bản ủy quyền cho người đại diện theo ủy quyền thay mặt mình thực hiện các quyền của cổ đông phổ thông trong công ty cổ phần mà mình đang là cổ đông.
3. Việc thực hiện quyền của cổ đông phổ thông được quy định như thế nào?
Đối với các quyền của cổ đông phổ thông như chúng tôi đã trao đổi ở trên thì có thể thấy việc thực hiện các quyền này về bản chất là quyền của chính các cổ đông phổ thông dựa trên các quy định pháp luật hoặc trong điều lệ của công ty cổ phần (nếu có).
Các quyền của cổ đông phổ thông về bản chất có thể tách ra thành hai dạng, một là các quyền liên quan đến quản lý doanh nghiệp và hai là các quyền liên quan đến mang tính chất kinh tế.
- Đối với nhóm quyền liên quan đến quản lý trong doanh nghiệp điển hình là việc cổ đông tham gia vào ban lãnh đạo của doanh nghiệp giữ các chức danh là người quản lý trong công ty cổ phần như chủ tịch hội đồng quản trị, tổng giám đốc hoặc giám đốc, ...
Với dạng quyền này cổ đông có thể thực hiện tham gia vào tổ chức lãnh đạo của công ty từ đó chính là những người quản lý, thực hiện chính sách của công ty theo nghị quyết, quyết định của đại hội đồng cổ đông và của cơ quan, người có thẩm quyền cấp trên.
- Dạng nhóm quyền thứ hai tức là cổ đông phổ thông chỉ thực hiện các quyền theo đúng bản chất tên gọi của mình đó là cổ đông năm giữ cổ phần phổ thông trong công ty cổ phần. Với địa vị là người sở hữu một lượng cổ phần nhất định trong công ty cổ phần thì cổ đông sẽ thực hiện các quyền của chủ sở hữu công ty một cách gián tiếp đó chính là thông qua bộ máy điều hành, giúp việc (hội đồng quản trị). Các quyền cơ bản của họ thể hiện rõ trong các quyết định về đường lối, định hướng phát triển của công ty cổ phần hoặc các dự án, hợp đồng có giá trị lớn ảnh hưởng lớn đến hoạt động của công ty. Một trong những quyền điển hình ở nhóm này là việc thực hiện quyền biểu quyết trong cuộc họp đại hội đồng cổ đông (có thể thường niên hoặc bất thường). Đối với việc này cũng sẽ bị hạn chế, hạn chế chính bởi tỷ lệ sở hữu cổ phần của cổ đông, tức là cổ đông hoặc nhóm cổ đông nắm giữ tỷ lệ cổ phần càng cao, tỷ lệ chi phối nhất định sẽ có vai trò quyết định đối với những chính sách, định hướng phát triển của công ty cổ phần.
Trên đây là bài viết của chúng tôi, mọi thắc mắc mời quý khách hàng liên hệ số Hotline 1900.868644
hoặc địa chỉ email [email protected] để được giải đáp./.
