1. Cổ phiếu ESOP là gì?
Cổ phiếu ESOP (Employee Stock Ownership Plan) là một hình thức phát hành cổ phiếu cho người lao động của một công ty. Theo ESOP, công ty phát hành cổ phiếu cho những nhân viên có đóng góp đáng kể và lâu dài trong sự phát triển của công ty. Đây là một cách để thưởng cho nhân viên và tạo động lực cho họ tham gia vào thành công của công ty. Cổ phiếu ESOP thường được phân phối cho nhân viên theo các tiêu chí và quy định được đặt ra trong Điều lệ hoặc các quy chế của công ty. Những nhân viên đủ điều kiện sẽ nhận được cổ phiếu ESOP, giúp họ trở thành cổ đông của công ty và chia sẻ phần nào trong lợi ích và giá trị tăng của công ty theo thời gian.
Tại Việt Nam, quy định về cổ phiếu ESOP được đề cập trong Thông tư 19/2003/TT-BTC. Theo quy định này, công ty cổ phần có thể mua lại cổ phần đã phát hành (không vượt quá 30% tổng số cổ phần đã bán hoặc một phần cổ phần loại khác đã bán) để tạo thành cổ phiếu quỹ. Cổ phiếu quỹ có thể được sử dụng để bán cho người lao động (bao gồm cả ban quản lý doanh nghiệp) với giá ưu đãi hoặc để thưởng cho người lao động theo quyết định của đại hội cổ đông. Việc sử dụng cổ phiếu quỹ để thưởng cho người lao động phải đảm bảo có nguồn thanh toán từ quỹ phúc lợi, khen thưởng. Giá bán cổ phiếu quỹ cho người lao động được thực hiện dưới mức giá thị trường hiện tại, nhưng không thấp hơn giá mua vào của cổ phiếu quỹ. Công ty cũng có thể mua lại cổ phần để điều chỉnh giảm vốn điều lệ theo quyết định của Đại hội đồng cổ đông hoặc để sử dụng cho các mục đích khác, nhưng phải tuân thủ quy định của Luật Doanh nghiệp và Nghị quyết của Đại hội đồng cổ đông.
Tổ chức ESOP giúp tạo ra một cơ chế thưởng công bằng và khuyến khích người lao động đóng góp vào sự thành công của công ty. Nó cũng giúp xây dựng lòng trung thành và tăng cường sự cam kết của nhân viên đối với công ty, bởi vì họ trở thành cổ đông và có lợi ích trực tiếp trong việc nâng cao giá trị cổ phiếu của công ty.
=> Cổ phiếu ESOP (Employee Stock Ownership Plan) và việc phát hành cổ phiếu thưởng cho người lao động trong một công ty. ESOP là một cách thưởng nhân viên và tạo động lực cho họ tham gia vào sự thành công và tăng trưởng của công ty. Qua việc nhận cổ phiếu ESOP, nhân viên trở thành cổ đông và chia sẻ phần nào trong lợi ích và giá trị tăng của công ty. Công ty có thể mua lại cổ phần đã phát hành để tạo thành cổ phiếu quỹ và sử dụng nó để bán hoặc thưởng cho người lao động theo giá ưu đãi. Điều này không chỉ thể hiện sự công bằng và động viên cho nhân viên, mà còn tạo ra một cơ chế thưởng hấp dẫn và tạo động lực cho họ đóng góp vào sự phát triển của công ty. ESOP là một công cụ quan trọng để tạo dựng mối quan hệ tương tác tích cực giữa công ty và nhân viên. Nó thúc đẩy sự cam kết và sự phát triển cá nhân của nhân viên, đồng thời tạo ra một cộng đồng cổ đông trung thành và đồng lòng với mục tiêu chung của công ty.
2. Điều kiện để phát hành cổ phiếu ESOP
Điều kiện phát hành cổ phiếu ESOP được quy định như sau theo Điều 64 Nghị định 155/2020/NĐ-CP cụ thể như sau:
- Công ty đại chúng phải có phương án phát hành cổ phiếu theo chương trình lựa chọn cho người lao động và được Đại hội đồng cổ đông thông qua.
- Tổng số cổ phiếu phát hành theo chương trình không được vượt quá 5% số cổ phiếu đang lưu hành của công ty trong mỗi 12 tháng.
- Công ty cần có tiêu chuẩn và danh sách người lao động được tham gia chương trình, nguyên tắc xác định số cổ phiếu được phân phối cho từng đối tượng và thời gian thực hiện, được Đại hội đồng cổ đông thông qua hoặc ủy quyền cho Hội đồng quản trị.
- Trong trường hợp phát hành cổ phiếu thưởng cho người lao động, công ty phải có nguồn vốn chủ sở hữu đủ để tăng vốn cổ phần. Nguồn vốn này bao gồm các nguồn sau:
+ Thặng dư vốn cổ phần;
+ Quỹ đầu tư phát triển;
+ Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối;
+ Quỹ khác (nếu có) được sử dụng để bổ sung vốn điều lệ theo quy định của pháp luật.
Đối với công ty đại chúng là công ty mẹ, nguồn vốn thực hiện được căn cứ trên báo cáo tài chính của công ty mẹ. Trường hợp công ty đại chúng là công ty mẹ và phát hành cổ phiếu thưởng từ lợi nhuận sau thuế chưa phân phối, lợi nhuận quyết định sử dụng để thưởng cho người lao động không được vượt quá mức lợi nhuận sau thuế chưa phân phối trên báo cáo tài chính hợp nhất được kiểm toán. Trước khi phân phối, công ty chỉ được thực hiện việc này sau khi đã điều chuyển lợi nhuận từ các công ty con về công ty mẹ.
- Tổng giá trị các nguồn quy định tại điều 4 không thấp hơn tổng giá trị vốn cổ phần tăng thêm theo phương án được Đại hội đồng cổ đông thông qua.
- Tổ chức phát hành cần mở tài khoản phong tỏa để nhận tiền mua cổ phiếu của người lao động (trừ khi phát hành cổ phiếu thưởng).
- Việc phát hành cổ phiếu cần tuân thủ quy định về tỷ lệ sở hữu nước ngoài theo quy định của pháp luật, đặc biệt trong trường hợp phát hành cho người lao động là nhà đầu tư nước ngoài.
- Cổ phiếu phát hành sẽ bị hạn chế chuyển nhượng tối thiểu trong 01 năm kể từ ngày kết thúc đợt phát hành.
- Điều kiện khác theo quy định tại khoản 4 Điều 60 của Nghị định trên.
Vì vậy, công ty muốn phát hành cổ phiếu ESOP cần phải đáp ứng các điều kiện trên để đảm bảo tuân thủ quy định của pháp luật. Các điều kiện quy định về việc phát hành cổ phiếu ESOP theo Điều 64 Nghị định 155/2020/NĐ-CP. Các điều kiện bao gồm việc có phương án phát hành được thông qua, giới hạn tổng số cổ phiếu phát hành, định rõ tiêu chuẩn và danh sách người lao động tham gia, nguồn vốn chủ sở hữu đủ để tăng vốn cổ phần, mở tài khoản phong tỏa nhận tiền mua cổ phiếu, tuân thủ quy định về tỷ lệ sở hữu nước ngoài, hạn chế chuyển nhượng cổ phiếu, và tuân thủ các điều kiện khác quy định tại luật pháp. Điều này đảm bảo rằng công ty phát hành cổ phiếu ESOP tuân thủ quy định và bảo vệ quyền lợi của người lao động.
3. Thủ tục phát hành cổ phiếu ESOP
Trình tự và thủ tục phát hành cổ phiếu theo chương trình lựa chọn cho người lao động trong công ty được quy định dựa trên Nghị định 155/2020/NĐ-CP:
- Tổ chức phát hành cổ phiếu phải gửi tài liệu báo cáo phát hành cổ phiếu theo quy định tại Điều 61, Điều 63 và Điều 65 của Nghị định trên cho Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN).
- Trong vòng 7 ngày làm việc kể từ ngày nhận được tài liệu báo cáo phát hành đầy đủ và hợp lệ, UBCKNN sẽ thông báo bằng văn bản cho tổ chức phát hành và đăng tải thông báo này trên trang thông tin điện tử của UBCKNN, xác nhận đã nhận được tài liệu báo cáo phát hành đầy đủ. Trong trường hợp từ chối, UBCKNN sẽ phải trả lời bằng văn bản và nêu rõ lý do từ chối.
Trong vòng 7 ngày làm việc kể từ ngày UBCKNN thông báo về việc nhận được đầy đủ tài liệu báo cáo phát hành, tổ chức phát hành cổ phiếu phải công bố Bản thông báo phát hành trên trang thông tin điện tử của tổ chức phát hành và trang web của Sở giao dịch chứng khoán. Thông báo này phải được công bố ít nhất 7 ngày làm việc trước ngày kết thúc đợt phát hành.
- Ngày kết thúc đợt phát hành không được vượt quá 45 ngày kể từ ngày UBCKNN thông báo về việc nhận được đầy đủ tài liệu báo cáo.
- Trong quá trình phát hành cổ phiếu để trả cổ tức hoặc phát hành cổ phiếu để tăng vốn cổ phần từ nguồn vốn chủ sở hữu, nếu có cổ phiếu lẻ, công ty được mua lại cổ phiếu lẻ để thành cổ phiếu quỹ theo kế hoạch đã được Đại hội đồng cổ đông thông qua hoặc ủy quyền từ Hội đồng quản trị. Việc xử lý số cổ phiếu mua lại này phải tuân thủ quy định tại Khoản 7, Điều 36 Luật Chứng khoán và các quy định liên quan.
- Trong vòng 15 ngày kể từ ngày kết thúc đợt phát hành, tổ chức phát hành cổ phiếu phải gửi Báo cáo kết quả đợt phát hành cho UBCKNN và công bố thông tin này trên trang thông tin điện tử của tổ chức phát hành và trang web của Sở giao dịch chứng khoán. Đối với chương trình lựa chọn cho người lao động, Báo cáo kết quả đợt phát hành phải đi kèm với:
+ Danh sách người lao động tham gia chương trình, bao gồm thông tin chi tiết về số lượng cổ phiếu mà từng người lao động đã mua hoặc được phân phối (đối với chương trình phát hành cổ phiếu thưởng cho người lao động).
+ Thư xác nhận từ ngân hàng hoặc chi nhánh ngân hàng nước ngoài nơi mở tài khoản phong tỏa, xác nhận số tiền thu được từ đợt phát hành (trừ chương trình phát hành cổ phiếu thưởng cho người lao động).
- Trong vòng 3 ngày làm việc kể từ ngày nhận được báo cáo kết quả đợt phát hành đầy đủ và hợp lệ, UBCKNN sẽ thông báo bằng văn bản cho tổ chức phát hành về việc nhận được báo cáo kết quả đợt phát hành. UBCKNN cũng sẽ gửi thông báo này cho Sở giao dịch chứng khoán, Tổng công ty lưu ký và bù trừ chứng khoán Việt Nam, và đăng tải trên trang thông tin điện tử của UBCKNN.
- Sau khi nhận được thông báo từ UBCKNN về việc nhận được báo cáo kết quả đợt phát hành, tổ chức phát hành được yêu cầu chấm dứt việc phong tỏa số tiền thu được từ đợt phát hành, trừ khi áp dụng chương trình phát hành cổ phiếu thưởng cho người lao động.
=> Khi tiến hành phát hành cổ phiếu ESOP, các công ty cần chuẩn bị tài liệu báo cáo phát hành cổ phiếu ESOP theo quy định và phải gửi tài liệu báo cáo phát hành thêm cổ phiếu theo quy định tới Ủy ban Chứng khoán Nhà nước
Công ty Luật Hòa Nhựt mong muốn gửi đến quý khách hàng những thông tin tư vấn hữu ích. Nếu quý khách hàng đang gặp phải bất kỳ vấn đề pháp lý nào hoặc có câu hỏi cần được giải đáp, hãy liên hệ với Tổng đài tư vấn pháp luật trực tuyến qua số hotline 1900.868644. Hoặc quý khách hàng gửi yêu cầu chi tiết qua email: [email protected] để được hỗ trợ và giải đáp thắc mắc nhanh chóng. Xin trân trọng cảm ơn sự hợp tác của quý khách hàng!
