1. Tài khoản tiền gửi thanh toán bù trừ giao dịch chứng khoán được hiểu như thế nào?
Tài khoản tiền gửi thanh toán bù trừ giao dịch chứng khoán đóng vai trò quan trọng trong quy trình giao dịch chứng khoán tại Tổng công ty Lưu ký và Bù trừ chứng khoán Việt Nam. Điều này được rõ ràng và cụ thể hóa trong khoản 3 Điều 2 của Quy chế hoạt động bù trừ và thanh toán giao dịch chứng khoán, một phần của Quyết định 15/QĐ-HĐTV được ban hành năm 2023.
Tài khoản tiền gửi thanh toán này là một phần quan trọng của hệ thống thanh toán trong ngữ cảnh của Sở Giao dịch Chứng khoán (SGDCK). Mọi Thành viên và Tổ chức liên quan phải mở tài khoản trực tiếp tại Ngân hàng thanh toán để thực hiện thanh toán cho các giao dịch chứng khoán tại SGDCK. Điều này đồng nghĩa với việc tài khoản tiền gửi thanh toán này sẽ được sử dụng để xác nhận và hoàn thiện quá trình thanh toán cho các giao dịch chứng khoán được thực hiện trong hệ thống.
Quan trọng là việc tài khoản tiền gửi của Thành viên được mở tách biệt theo từng loại: tài khoản của khách hàng trong nước, tài khoản của khách hàng nước ngoài, và tài khoản của chính Thành viên. Điều này nhằm mục đích bảo đảm tính minh bạch và rõ ràng trong việc quản lý và theo dõi các giao dịch. Sự tách biệt này cũng giúp ngăn chặn nguy cơ nhầm lẫn và đảm bảo rằng quá trình thanh toán được thực hiện đúng cách và theo đúng quy định.
Với vai trò quan trọng của mình, tài khoản tiền gửi thanh toán bù trừ giao dịch chứng khoán không chỉ là một yếu tố quan trọng đối với các Thành viên và Tổ chức mà còn đóng góp vào sự ổn định và minh bạch của thị trường chứng khoán. Điều này là quan trọng để tạo ra một môi trường giao dịch tích cực và thuận lợi cho tất cả các bên liên quan, từ nhà đầu tư đến các tổ chức quản lý giao dịch.
2. Xác định khả năng thanh toán thì thời điểm chốt số dư tài khoản tiền gửi thanh toán bù trù giao dịch chứng khoán của Thành viên tại Ngân hàng thanh toán là khi nào ?
Thời điểm chốt số dư tài khoản tiền gửi thanh toán bù trừ giao dịch chứng khoán của Thành viên đóng vai trò quan trọng trong quá trình xác định khả năng thanh toán theo quy định tại khoản 1 Điều 12 của Quy chế hoạt động bù trừ và thanh toán giao dịch chứng khoán, được Tổng công ty Lưu ký và Bù trừ chứng khoán Việt Nam ban hành theo Quyết định 15/QĐ-HĐTV năm 2023.
Cụ thể, nguyên tắc xác định Thành viên tạm thời mất khả năng thanh toán tiền được quy định cụ thể. Thời điểm chốt số dư tài khoản tiền gửi thanh toán này là vào 10h00 ngày thanh toán đối với các giao dịch nhất định. Trong đó, thời điểm chốt số dư này áp dụng cho các giao dịch trái phiếu doanh nghiệp và các giao dịch cổ phiếu, chứng chỉ quỹ, chứng quyền có bảo đảm. Điều này có ý nghĩa lớn trong việc xác định khả năng thanh toán của Thành viên, đặc biệt là khi tham gia vào các loại giao dịch có tính chất và quy mô tài chính cao.
Thời điểm chốt số dư này không chỉ là một biện pháp thực hiện quy trình thanh toán mà còn là cơ sở để đánh giá và quản lý rủi ro tài chính trong hệ thống giao dịch chứng khoán. Bằng cách xác định rõ ràng và cụ thể thời điểm chốt số dư, Tổng công ty Lưu ký và Bù trừ chứng khoán tạo ra một khung thời gian cụ thể để kiểm soát và giải quyết mọi vấn đề liên quan đến thanh toán, đảm bảo tính hiệu quả và minh bạch trong quá trình giao dịch. Đồng thời, quy định này còn làm nền tảng cho việc thực hiện các biện pháp khắc phục khi một Thành viên tạm thời mất khả năng thanh toán tiền sau thời điểm chốt số dư.
Nếu sau thời điểm nêu trên, Thành viên không đủ số dư để thực hiện nghĩa vụ thanh toán các giao dịch chứng khoán liên quan, thì Thành viên đó được coi là tạm thời mất khả năng thanh toán tiền. Trong trường hợp này, VSDC (Viện lưu ký, Bù trừ và Hoàn trả Chứng khoán) sẽ tự động thực hiện việc khắc phục tình trạng thiếu tiền theo cơ chế và thủ tục hỗ trợ tiền quy định tại khoản 2 của Điều 12 trong Quy chế.
Quy trình này nhằm đảm bảo tính đồng đều và an toàn của hệ thống thanh toán, đồng thời giữ cho các giao dịch chứng khoán diễn ra một cách trơn tru và hiệu quả. Việc xác định thời điểm quan trọng này không chỉ là để bảo vệ quyền lợi của Thành viên mà còn là để duy trì sự ổn định của thị trường chứng khoán trong nước.
3. Trường hợp chuyển tiền từ tài khoản Qũy hỗ trợ thanh toán sang tài khoản tiền gửi thanh toán bù trừ giao dịch chứng khoán của Thành viên tạm thời mất khả năng thanh toán
Theo quy định chi tiết tại khoản 1 Điều 14 của Quy chế hoạt động bù trừ và thanh toán giao dịch chứng khoán, được Tổng công ty Lưu ký và Bù trừ chứng khoán Việt Nam ban hành kèm theo Quyết định 15/QĐ-HĐTV năm 2023, thủ tục hỗ trợ tiền trong trường hợp sử dụng tiền vay từ Quỹ hỗ trợ thanh toán được quy định cụ thể như sau:
- Ngân hàng thanh toán sẽ thực hiện thủ tục hỗ trợ tiền căn cứ vào công văn đề nghị hỗ trợ thanh toán tiền, được thể hiện qua Mẫu 07/TTBT của Quy chế. Công văn này được đưa ra bởi Viện lưu ký, Bù trừ và Hoàn trả Chứng khoán (VSDC). Trong quá trình này, ngân hàng thanh toán chuyển tiền từ tài khoản Quỹ hỗ trợ thanh toán sang tài khoản tiền gửi thanh toán bù trừ giao dịch chứng khoán của Thành viên tạm thời mất khả năng thanh toán. Điều này nhằm mục đích cung cấp nguồn lực tài chính cần thiết để khắc phục tình trạng thiếu tiền và tiếp tục đảm bảo quy định thanh toán chứng khoán một cách hiệu quả.
- Sau khi Thành viên tạm thời mất khả năng thanh toán đã hoàn tất việc sử dụng tiền vay từ Quỹ hỗ trợ thanh toán, VSDC sẽ gửi thông báo về việc sử dụng Quỹ Hỗ trợ thanh toán đến Thành viên. Thông báo này được thể hiện qua Mẫu 08/TTBT của Quy chế. Điều này giúp cung cấp thông tin chính xác và minh bạch về việc sử dụng nguồn lực từ Quỹ hỗ trợ thanh toán, đồng thời thông báo rằng quá trình hỗ trợ tiền đã được hoàn tất.
Tiếp theo, quy trình thanh toán tiếp theo sẽ được thực hiện theo trình tự quy định tại Phụ lục 02 của Quy chế này. Quy định cụ thể này nhằm đảm bảo tính chặt chẽ và minh bạch trong quá trình quản lý và sử dụng nguồn lực tài chính từ Quỹ hỗ trợ thanh toán, đồng thời giữ cho hệ thống thanh toán chứng khoán hoạt động một cách linh hoạt và ổn định.
Như vậy, quá trình chuyển tiền từ tài khoản Quỹ hỗ trợ thanh toán sang tài khoản tiền gửi thanh toán bù trừ giao dịch chứng khoán của Thành viên tạm thời mất khả năng thanh toán là một quy trình quan trọng, đòi hỏi sự chặt chẽ và minh bạch để đảm bảo rằng các hoạt động tài chính diễn ra hiệu quả và có tính xác thực.
Đầu tiên, quy trình này bắt đầu khi Viện lưu ký, Bù trừ và Hoàn trả Chứng khoán (VSDC) phát đi công văn đề nghị hỗ trợ thanh toán tiền, biểu hiện thông qua Mẫu 07/TTBT của Quy chế. Trong công văn này, VSDC nêu rõ về việc cần hỗ trợ tiền và các chi tiết liên quan như số tiền cần thiết và lý do hỗ trợ. Ngân hàng thanh toán, nhưng căn cứ vào thông tin trong công văn đề nghị này, sẽ tiến hành chuyển tiền từ tài khoản Quỹ hỗ trợ thanh toán sang tài khoản tiền gửi thanh toán bù trừ giao dịch chứng khoán của Thành viên tạm thời mất khả năng thanh toán.
Quá trình chuyển tiền này không chỉ mang lại nguồn lực tài chính cần thiết để giải quyết tình trạng thiếu tiền mà còn đảm bảo rằng quy trình thanh toán chứng khoán không bị gián đoạn, giúp duy trì tính ổn định và tin cậy của hệ thống. Đồng thời, việc căn cứ vào công văn đề nghị của VSDC giúp ngân hàng thanh toán có thông tin chi tiết và chính xác, tăng khả năng hiểu rõ về nguyên nhân và phạm vi của vấn đề tài chính.
Tiếp theo, sau khi Thành viên tạm thời mất khả năng thanh toán đã sử dụng xong nguồn lực từ Quỹ hỗ trợ thanh toán, VSDC sẽ gửi thông báo sử dụng Quỹ Hỗ trợ thanh toán đến Thành viên thông qua Mẫu 08/TTBT của Quy chế. Thông báo này không chỉ là bước quan trọng để kết thúc quá trình hỗ trợ tiền mà còn là cơ hội để thông báo cho Thành viên về các bước tiếp theo trong quá trình thanh toán và giải quyết tình trạng tài chính. Điều này đồng thời tạo ra sự minh bạch và tính xác thực trong việc sử dụng Quỹ hỗ trợ thanh toán, đảm bảo rằng mọi giao dịch được thực hiện đúng theo quy định và đồng thuận giữa các bên liên quan.
Liên hệ qua 1900.868644 hoặc qua [email protected]
