1. Hướng dẫn thủ tục thay đổi họ cho con?
Chị gái có thể làm thủ tục thay đổi họ cho con từ họ của bố sang họ của mẹ được không?
Điều 28 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định:
Điều 28. Quyền thay đổi tên
1. Cá nhân có quyền yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền công nhận việc thay đổi tên trong trường hợp sau đây:
a) Theo yêu cầu của người có tên mà việc sử dụng tên đó gây nhầm lẫn, ảnh hưởng đến tình cảm gia đình, đến danh dự, quyền, lợi ích hợp pháp của người đó;
b) Theo yêu cầu của cha nuôi, mẹ nuôi về việc thay đổi tên cho con nuôi hoặc khi người con nuôi thôi làm con nuôi và người này hoặc cha đẻ, mẹ đẻ yêu cầu lấy lại tên mà cha đẻ, mẹ đẻ đã đặt;
c) Theo yêu cầu của cha đẻ, mẹ đẻ hoặc người con khi xác định cha, mẹ cho con;
d) Thay đổi tên của người bị lưu lạc đã tìm ra nguồn gốc huyết thống của mình;
đ) Thay đổi tên của vợ, chồng trong quan hệ hôn nhân và gia đình có yếu tố nước ngoài để phù hợp với pháp luật của nước mà vợ, chồng người nước ngoài là công dân hoặc lấy lại tên trước khi thay đổi;
e) Thay đổi tên của người đã xác định lại giới tính, người đã chuyển đổi giới tính;
g) Trường hợp khác do pháp luật về hộ tịch quy định.
2. Việc thay đổi tên cho người từ đủ chín tuổi trở lên phải có sự đồng ý của người đó.
3. Việc thay đổi tên của cá nhân không làm thay đổi, chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự được xác lập theo tên cũ.
Căn cứ quy định trên, chị gái của bạn có thể yêu cầu thay đổi họ cho con từ họ của cha sang họ của mẹ.
Theo quy định tại Điều 88 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014: “Con sinh ra trong thời kỳ hôn nhân hoặc do người vợ có thai trong thời kỳ đó là con chung của vợ chồng”; mặt khác, cháu bé hiện vẫn đang mang họ của người cha nên nếu muốn thay đổi họ cho con từ họ của cha sang họ của mẹ thì về nguyên tắc phải có được sự đồng ý của cả cha và mẹ. Mặc dù chị gái bạn đã ly hôn với chồng và người chồng không muốn nuôi, cấp dưỡng cho con nhưng việc này không làm ảnh hưởng đến quyền của người cha đối với đứa con chung. Do đó, nếu người chồng không đồng ý với việc thay đối họ cho con thì không thể thay đổi họ cho con của chị gái bạn từ họ cha sang họ mẹ.
Trong trường hợp người chồng có văn bản đồng ý với việc thay đối họ cho con thì chị gái của bạn có thể yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền thay đổi họ cho con từ họ của cha sang họ của mẹ. Theo quy định tại Nghị định 123/2015/NĐ-CP thì Ủy ban nhân dân cấp xã, nơi đã đăng ký khai sinh trước đây có thẩm quyền giải quyết việc thay đổi, cải chính hộ tịch cho người dưới 14 tuổi và bổ sung hộ tịch cho mọi trường hợp, không phân biệt độ tuổi. Vì con của chị gái bạn đã được 11 tuổi nên theo quy định tại khoản 2 Điều 27 Bộ luật dân sự, việc thay đổi họ cho cháu phải có được sự đồng ý của cháu bé này.
2. Nhận con của chị gái bạn làm con nuôi để đổi họ cho cháu được không?
Theo quy định tại khoản 1 Điều 14 Luật Nuôi con nuôi thì một trong các điều kiện đối với người nhận nuôi con nuôi là phải hơn con nuôi từ 20 tuổi trở lên. Tuy nhiên, theo quy định tại khoản 3 Điều 14 Luật Nuôi con nuôi thì điều kiện này không áp dụng đối với trường hợp cha dượng nhận con riêng của vợ, mẹ kế nhận con riêng của chồng làm con nuôi hoặc cô, cậu, dì, chú, bác ruột nhận cháu làm con nuôi. Vì bạn là cậu ruột của cháu bé nên bạn không cần phải thỏa mãn điều kiện hơn cháu từ 20 tuổi trở lên, chỉ cần bạn đáp ứng các điều kiện khác theo quy định của Luật Nuôi con nuôi thì bạn có thể đăng ký nhận con của chị gái bạn làm con nuôi. Tuy nhiên, theo quy định tại Điều 21 Luật nuôi con nuôi thì: “Việc nhận nuôi con nuôi phải được sự đồng ý của cha mẹ đẻ của người được nhận làm con nuôi; nếu cha đẻ hoặc mẹ đẻ đã chết, mất tích, mất năng lực hành vi dân sự hoặc không xác định được thì phải được sự đồng ý của người còn lại; nếu cả cha mẹ đẻ đều đã chết, mất tích, mất năng lực hành vi dân sự hoặc không xác định được thì phải được sự đồng ý của người giám hộ; trường hợp nhận trẻ em từ đủ 09 tuổi trở lên làm con nuôi thì còn phải được sự đồng ý của trẻ em đó”. Con của chị gái bạn đã 11 tuổi nên nếu muốn nhận cháu làm con nuôi, bạn phải được sự đồng ý của cả cha, mẹ cháu và sự đồng ý của cháu.
Sau khi bạn nhận con gái của chị gái bạn làm con nuôi thì theo quy định tại khoản 1 Điều 28 Bộ luật dân sự và khoản 2 Điều 24 Luật Nuôi con nuôi, bạn có thể yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền thay đổi họ, tên của con nuôi. Việc thay đổi họ tên cho con nuôi trên 9 tuổi cũng phải được sự đồng ý của cháu bé.
3. Muốn thay đổi họ cho con sau khi ly hôn thì thủ tục thực hiện như thế nào?
Thưa luật sư, Sắp tới vợ chồng ly hôn em không muốn con em mang tên bố vì em đã tách sổ hộ khẩu chỉ 2 mẹ con em rồi. Giờ em muốn đổi họ cho con thì thủ tục thực hiện như thế nào ?
Mong luật sư tư vấn giúp. Cảm ơn!
Luật sư tư vấn:
Theo quy định tại Điều 27 Bộ Luật dân sự 2015 về việc thay đổi họ
Quyền thay đổi họ
1. Cá nhân có quyền yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền công nhận việc thay đổi họ trong trường hợp sau đây:
a) Thay đổi họ cho con đẻ từ họ của cha đẻ sang họ của mẹ đẻ hoặc ngược lại;
b) Thay đổi họ cho con nuôi từ họ của cha đẻ hoặc mẹ đẻ sang họ của cha nuôi hoặc họ của mẹ nuôi theo yêu cầu của cha nuôi, mẹ nuôi;
c) Khi người con nuôi thôi làm con nuôi và người này hoặc cha đẻ, mẹ đẻ yêu cầu lấy lại họ cho người đó theo họ của cha đẻ hoặc mẹ đẻ;
d) Thay đổi họ cho con theo yêu cầu của cha đẻ, mẹ đẻ hoặc của con khi xác định cha, mẹ cho con;
đ) Thay đổi họ của người bị lưu lạc đã tìm ra nguồn gốc huyết thống của mình;
e) Thay đổi họ theo họ của vợ, họ của chồng trong quan hệ hôn nhân và gia đình có yếu tố nước ngoài để phù hợp với pháp luật của nước mà vợ, chồng người nước ngoài là công dân hoặc lấy lại họ trước khi thay đổi;
g) Thay đổi họ của con khi cha, mẹ thay đổi họ;
h) Trường hợp khác do pháp luật về hộ tịch quy định.
2. Việc thay đổi họ cho người từ đủ chín tuổi trở lên phải có sự đồng ý của người đó.
3. Việc thay đổi họ của cá nhân không làm thay đổi, chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự được xác lập theo họ cũ.
Theo quy định của pháp luật hôn nhân và gia đình năm 2014 thì con sinh ra do người vợ có thai trong thời kỳ hôn nhân là con chung của vợ chồng. Do đó cả vợ và chồng đều là người có quyền và nghĩa vụ với con kể cả khi vợ chồng đã ly hôn, chấm dứt quan hệ hôn nhân.
Bên cạnh đó, căn cứ khoản 1 Điều 7 Nghị định 123/2015/NĐ-CP nghị định hướng dẫn luật hộ tịch 2014 quy định:
“Điều 7. Điều kiện thay đổi, cải chính hộ tịch
1. Việc thay đổi họ, chữ đệm, tên cho người dưới 18 tuổi theo quy định tại Khoản 1 Điều 26 của Luật Hộ tịch phải có sự đồng ý của cha, mẹ người đó và được thể hiện rõ trong Tờ khai; đối với người từ đủ 9 tuổi trở lên thi còn phải có sự đồng ý của người đó".
Như vậy , mặc dù hai vợ chồng chi đã ly hôn và chị đã tách khẩu và muốn thay đổi họ cho con. Căn cứ vào những quy định trên thì ta vẫn phải đảm bảo quyền và nghĩa vụ của người cha dành cho con mình. Vì vậy việc thay đổi họ của 2 con của bạn buộc phải thể hiện rõ sự đồng ý của người cha trong tờ khai xin thay đổi, đó là yêu cầu bắt buộc.
4. Thay đổi họ cho con sau khi ly hôn?
Thưa luật sư, Em có một vấn đề muốn được anh chị giải đáp giúp em về việc em muốn thay đổi tên con gái em trong giấy khai sinh. Vì em đã ly dị nên không muốn con mình dùng họ của cha mà thay họ mẹ, Em đi ra phường chỗ làm hộ tịch họ nói không đổi được trừ phi em xác định đứa bé không phải của cha, còn một khi làm giấy khai sinh rồi thì không thay đổi được, mong anh/ chị tư vấn hướng dẫn để em có thể thay đổi được ?
Em xin chân thành cảm ơn !
Luật sư tư vấn:
Theo Điều 27 bộ luật dân sự 2015 i quy định:
Điều 27. Quyền thay đổi họ
1. Cá nhân có quyền yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền công nhận việc thay đổi họ trong trường hợp sau đây:
a) Thay đổi họ cho con đẻ từ họ của cha đẻ sang họ của mẹ đẻ hoặc ngược lại;
b) Thay đổi họ cho con nuôi từ họ của cha đẻ hoặc mẹ đẻ sang họ của cha nuôi hoặc họ của mẹ nuôi theo yêu cầu của cha nuôi, mẹ nuôi;
...
Do vậy, chị hoàn toàn có thể thay đổi họ tên cho con theo như quy định trên.
Tuy nhiên, theo quy định tại khoản 1 Điều 88 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 thì “Con sinh ra trong thời kỳ hôn nhân hoặc do người vợ có thai trong thời kỳ đó là con chung của vợ chồng”. Mặt khác, cháu bé hiện vẫn đang mang họ của người cha nên nếu muốn thay đổi họ cho con từ họ của cha sang họ của mẹ thì về nguyên tắc phải có được sự đồng ý của cả cha và mẹ.
Trường hợp của chị, mặc dù chị đã ly hôn và chồng cũ của chị không nuôi con nhưng việc này không làm ảnh hưởng đến quyền của người cha đối với đứa con chung. Do đó, nếu chồng cũ chị không đồng ý với việc thay đổi họ cho con thì chị không thể thay đổi họ tên của con chị.
Như vậy, chị muốn thay đổi tên con cần phải có văn bản đồng ý của chồng.
5. Làm sao để đổi họ cho con sau khi ly hôn?
Thưa luật sư, Xin phép cho tôi hỏi con cái sau khi ly hôn về sống với mẹ, nay mẹ có quyền đổi họ con mình có vấn đề gì không khi gia đình chồng cũ không đồng ý ?
Rất mong luật sư cho lời giải đáp. Cảm ơn luật sư rất nhiều.
Luật sư tư vấn:
Điều kiện thay đổi họ tên
Căn cứ khoản 1 Điều 26 Luật hộ tịch năm 2014:
"Điều 26. Phạm vi thay đổi hộ tịch
1. Thay đổi họ, chữ đệm và tên của cá nhân trong nội dung khai sinh đã đăng ký khi có căn cứ theo quy định của pháp luật dân sự."
Căn cứ khoản 1 Điều 7 Nghị định 123/2015/NĐ-CP:
"Điều 7. Điều kiện thay đổi, cải chính hộ tịch
1. Việc thay đổi họ, chữ đệm, tên cho người dưới 18 tuổi theo quy định tại Khoản 1 Điều 26 của Luật Hộ tịch phải có sự đồng ý của cha, mẹ người đó và được thể hiện rõ trong Tờ khai; đối với người từ đủ 9 tuổi trở lên thi còn phải có sự đồng ý của người đó."
Điều 27 bộ luật dân sự 2015 quy định quyền thay đổi họ :
Vì Cha mẹ đã ly hôn, việc này chỉ chấm dứt mối quan hệ vợ chồng theo pháp luật còn mối quan hệ giữa cha mẹ và con cái thì vẫn tồn tại. Vì vậy bạn bạn có thể yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền thay đổi họ cho con mình. Tuy nhiên con ở đây là con chung, cả bố và mẹ đều có quyền và nghĩa vụ đối với con nên việc thay đổi này phải có sự đồng ý của cả hai vợ chồng. Trong trường hợp phía bên gia đình chồng bạn không đồng ý về vấn đề này thì bạn không thể thực hiện thủ tục đổi họ tên cho con mình.
Điều 27, 28 Luật Hộ tịch 2014 quy định về thẩm quyền và thủ tục
Điều 27. Thẩm quyền đăng ký thay đổi, cải chính, bổ sung hộ tịch
Ủy ban nhân dân cấp xã nơi đã đăng ký hộ tịch trước đây hoặc nơi cư trú của cá nhân có thẩm quyền giải quyết việc thay đổi, cải chính hộ tịch cho người chưa đủ 14 tuổi; bổ sung hộ tịch cho công dân Việt Nam cư trú ở trong nước.
Điều 28. Thủ tục đăng ký thay đổi, cải chính hộ tịch
1. Người yêu cầu đăng ký thay đổi, cải chính hộ tịch nộp tờ khai theo mẫu quy định và giấy tờ liên quan cho cơ quan đăng ký hộ tịch.
2. Trong thời hạn 03 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ giấy tờ theo quy định tại khoản 1 Điều này, nếu thấy việc thay đổi, cải chính hộ tịch là có cơ sở, phù hợp với quy định của pháp luật dân sự và pháp luật có liên quan, công chức tư pháp - hộ tịch ghi vào Sổ hộ tịch, cùng người yêu cầu đăng ký thay đổi, cải chính hộ tịch ký vào Sổ hộ tịch và báo cáo Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã cấp trích lục cho người yêu cầu.
Trường hợp thay đổi, cải chính hộ tịch liên quan đến Giấy khai sinh, Giấy chứng nhận kết hôn thì công chức tư pháp - hộ tịch ghi nội dung thay đổi, cải chính hộ tịch vào Giấy khai sinh, Giấy chứng nhận kết hôn.
Trường hợp cần phải xác minh thì thời hạn được kéo dài thêm không quá 03 ngày làm việc.
3. Trường hợp đăng ký thay đổi, cải chính hộ tịch không phải tại nơi đăng ký hộ tịch trước đây thì Ủy ban nhân dân cấp xã phải thông báo bằng văn bản kèm theo bản sao trích lục hộ tịch đến Ủy ban nhân dân nơi đăng ký hộ tịch trước đây để ghi vào Sổ hộ tịch.
Trường hợp nơi đăng ký hộ tịch trước đây là Cơ quan đại diện thì Ủy ban nhân dân cấp xã phải thông báo bằng văn bản kèm theo bản sao trích lục hộ tịch đến Bộ Ngoại giao để chuyển đến Cơ quan đại diện ghi vào Sổ hộ tịch.
Lưu ý: Khoản 1 Điều 7 Nghị định 123/2015/NĐ-CP quy định:
Điều 7. Điều kiện thay đổi, cải chính hộ tịch
1. Việc thay đổi họ, chữ đệm, tên cho người dưới 18 tuổi theo quy định tại Khoản 1 Điều 26 của Luật Hộ tịch phải có sự đồng ý của cha, mẹ người đó và được thể hiện rõ trong Tờ khai; đối với người từ đủ 9 tuổi trở lên thi còn phải có sự đồng ý của người đó.
Chào luật sư, vợ chồng tôi đã có con trước hôn nhân... Nhưng trong thời gian này, chồng tôi có đồng ý kết hôn theo yêu cầu( kết hôn giả) của 1 người quen, và sau 1 thời gian bảo lãnh người đó qua mỹ, chồng tôi đã làm thủ tục li dị. Hiện chồng tôi đang độc thân. Vấn đề ở đây là chúng tôi có con trước hôn nhân và khi làm khai sinh tôi đã lấy họ mẹ cho con, nay chồng tôi muốn bảo lãnh 2 mẹ con sang mỹ đoàn tụ, nên mong luật sư tư vấn là có nên : -đổi họ con từ họ mẹ sang họ cha hay không? -nên đổi họ trước hay sau khi làm thủ tục bảo lãnh. Mong được sự hồi âm và tư vấn từ luật sư, xin cảm ơn ạ.
Cha của cháu sẽ phải làm thủ tục xác nhận quan hệ cha, con tại UBND xã/phường nơi con bạn cư trú. Điều 11 Thông tư 15/2015/TT-BTP quy định:
Điều 11. Chứng cứ chứng minh quan hệ cha, mẹ, con
Chứng cứ để chứng minh quan hệ cha, mẹ, con theo quy định tại khoản 1 Điều 25 và khoản 1 Điều 44 của Luật hộ tịch gồm một trong các giấy tờ, tài liệu sau đây:
1. Văn bản của cơ quan y tế, cơ quan giám định hoặc cơ quan khác có thẩm quyền ở trong nước hoặc nước ngoài xác nhận quan hệ cha con, quan hệ mẹ con.
2. Trường hợp không có văn bản quy định tại khoản 1 Điều này thì phải có thư từ, phim ảnh, băng, đĩa, đồ dùng, vật dụng khác chứng minh mối quan hệ cha con, quan hệ mẹ con và văn bản cam đoan của cha, mẹ về việc trẻ em là con chung của hai người, có ít nhất hai người thân thích của cha, mẹ làm chứng.
Cơ quan đăng ký hộ tịch có trách nhiệm giải thích rõ trách nhiệm, hệ quả pháp lý của việc cam đoan, làm chứng không đúng sự thật.
Cơ quan đăng ký hộ tịch từ chối giải quyết theo quy định tại Điều 5 của Thông tư này hoặc hủy bỏ kết quả đăng ký hộ tịch, nếu có cơ sở xác định nội dung cam đoan, làm chứng không đúng sự thật.
Sau khi đã ghi tên cha vào Giấy khai sinh của cháu, bạn có thể làm thủ tục thay đổi họ cho cháu.
Mọi vướng mắc bạn vui lòng trao đổi trực tiếp với bộ phận luật sư tư vấn pháp luật trực tuyến qua tổng đài 24/7 gọi số: 1900.868644 hoặc địa chỉ email [email protected] hoặc liên hệ văn phòng để nhận được sự tư vấn, hỗ trợ từ Công ty Luật Hòa Nhựt. Rất mong nhận được sự hợp tác! Trân trọng./.
