Đề cao việc giải ngân vốn đầu tư công và đảm bảo chất lượng công trình xây dựng, điều này cần sự phối hợp chặt chẽ giữa các bên liên quan, áp dụng quy trình quản lý chất lượng tiên tiến và nâng cao trình độ chuyên môn của các nhân viên tham gia dự án.
Văn phòng Chính phủ vừa phát động Thông báo số 184/TB-VPCP vào ngày 17/5/2023, mà trong đó chứa những khẳng định sâu sắc từ Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái, người là Tổ trưởng của tổ công tác số 1 chuyên về việc kiểm tra, đôn đốc, tháo gỡ rào cản và khó khăn, nhằm thúc đẩy quá trình giải ngân vốn đầu tư công năm 2023, qua cuộc họp trực tuyến với 05 địa phương khác nhau.
Thông báo đặc biệt kể về việc Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái đã chủ trì cuộc họp trực tuyến này, chứng kiến sự hiện diện của Thành phố Hồ Chí Minh, Sóc Trăng, Trà Vinh, An Giang và Vĩnh Long. Cuộc họp đã đánh dấu một bước quan trọng trong việc thúc đẩy việc giải ngân vốn đầu tư công trong năm 2023, khi mà Tổng số vốn từ ngân sách nhà nước dành cho 05 địa phương này lên đến con số ấn tượng (hơn 92 nghìn tỷ đồng), chiếm hơn 10% tổng số vốn đầu tư công của cả nước trong năm nay. Tuy nhiên, việc giải ngân này vẫn đang gặp nhiều thách thức, khi tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công cho tới cuối Quý I năm 2023 vẫn còn ở mức thấp dưới trung bình toàn quốc.
Nguyên nhân đằng sau sự chậm trễ trong việc giải ngân đã được các cơ quan cấp trên và các địa phương đưa ra thông báo, chủ yếu tập trung vào các vấn đề như: công việc chuẩn bị đầu tư, khảo sát dự án chưa hoàn thiện, dẫn đến việc dự án vẫn chưa đủ điều kiện để nhận vốn; quá trình phê duyệt kế hoạch đầu tư, phê duyệt dự án mất nhiều thời gian, đặc biệt là trong việc phê duyệt thiết kế, đấu thầu và giải phóng mặt bằng; sự thiếu sót trong việc cập nhật và công bố giá vật liệu xây dựng cũng như chỉ số giá xây dựng, không phản ánh kịp thời sự biến đổi của thị trường, dẫn đến việc giá nhiên liệu và vật liệu xây dựng tăng cao, gây áp lực cho các doanh nghiệp và tác động tiêu cực đến quá trình đầu tư xây dựng; khó khăn trong việc thực hiện bồi thường, giải phóng mặt bằng chậm chủ yếu do việc xác định giá đất, phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư gặp rào cản, phức tạp do sự xung đột giữa quy hoạch sử dụng đất và các quy hoạch xây dựng, quy hoạch ngành và nhiều yếu tố khác. Ngoài ra, các dự án do vốn nước ngoài hỗ trợ cũng bị chậm trễ trong việc giải ngân do thời gian từ khi đề xuất dự án đến khi triển khai thực hiện kéo dài, và việc điều chỉnh và gia hạn các thỏa thuận cũng đòi hỏi nhiều thời gian. Một số nhà tư vấn cũng gặp khó khăn trong việc thực hiện công việc của họ, dẫn đến chất lượng tư vấn còn yếu kém, và hồ sơ tư vấn còn hạn chế.
Để giúp đẩy nhanh quá trình giải ngân vốn đầu tư công từ nay đến cuối năm 2023, góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế trong bối cảnh nhiều khó khăn và thách thức đang đeo bám, đồng thời tạo thêm cơ hội việc làm và tăng thu nhập cho người lao động, Phó Thủ tướng Chính phủ đã đề nghị rằng các Bộ, ngành và địa phương cần phải tập trung thực hiện hiệu quả các Nghị quyết của Chính phủ, cùng với các chỉ đạo từ Thủ tướng Chính phủ liên quan đến việc tăng cường giải ngân vốn đầu tư công. Điển hình như Chỉ thị số 08/CT-TTg ngày 23/3/2023, Công điện số 71/CĐ-TTg ngày 23/2/2023, Công điện số 123/CĐ-TTg ngày 10/3/2023, mục tiêu là phấn đấu đạt mức giải ngân từ 95% đến 100% của kế hoạch vốn đầu tư năm 2023.
Trong tình hình này, Chủ tịch Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố đã tập trung vào việc thể hiện trách nhiệm cao cả của người đứng đầu trong việc phân bổ và giải ngân vốn đầu tư công. Họ đã khuyến khích việc phát huy tối đa vai trò của các cán bộ cấp cao và đảm bảo rằng công việc được phân công cụ thể, rõ ràng, và theo đúng tiến độ và chất lượng công việc. Đồng thời, họ đã giao nhiệm vụ trực tiếp cho lãnh đạo Ủy ban nhân dân tỉnh để giám sát từng nhóm dự án cụ thể, để đảm bảo việc tháo gỡ khó khăn và đẩy mạnh quá trình giải ngân vốn đầu tư công được tiến hành một cách hiệu quả.
1. Siết chặt kỷ luật, kỷ cương trong giải ngân vốn đầu tư công
Phó Thủ tướng đã lên tiếng và khẳng định rằng việc thúc đẩy quá trình giải ngân vốn đầu tư công sẽ trở thành một nhiệm vụ chính trị vô cùng quan trọng, đặc biệt trong năm 2023 này. Ông nhấn mạnh sự cần thiết của việc tập trung toàn lực để loại bỏ hoàn toàn những nguyên nhân chủ quan đã gây trở ngại cho tiến độ triển khai dự án. Mục tiêu cuối cùng của việc giải ngân vốn đầu tư công không chỉ là mục tiêu tài chính mà còn là căn cứ quan trọng để tiến hành đánh giá, thưởng nói cao, đào tạo và thăng chức các cán bộ, đồng thời cũng phải đối mặt với việc xử lý các tình huống về tổ chức hoặc cá nhân không thực hiện nhiệm vụ giải ngân trong năm 2023 do lý do chủ quan.
Việc đẩy mạnh quá trình giải ngân cần phải được kết hợp với việc đảm bảo chất lượng của các dự án và hiệu quả trong việc sử dụng vốn đầu tư công. Trong bối cảnh này, việc kiểm soát kỷ luật và tuân thủ nguyên tắc cấp bách trong việc giải ngân vốn đầu tư công là vô cùng quan trọng. Hơn nữa, việc rà soát và đánh giá khả năng giải ngân của từng dự án cần được thực hiện ngay lập tức và theo cách chủ động. Điều này cho phép có phương án điều chỉnh kế hoạch vốn từ các dự án có tiến độ giải ngân chậm sang những dự án có tiềm năng giải ngân tốt hơn, đúng quy định, nội bộ tại địa phương. Mục tiêu cuối cùng của việc này là để đảm bảo việc giải ngân được thực hiện đầy đủ và hết mức vốn đã được giao phó.
2. Xử lý nghiêm chủ đầu tư thiếu trách nhiệm làm chậm tiến độ
Phó Thủ tướng đã đưa ra một dòng chủ yếu về việc yêu cầu cải thiện mọi khía cạnh liên quan đến quá trình chuẩn bị và thực hiện đầu tư dự án, với mục tiêu là đảm bảo sự triển khai sớm, đúng kế hoạch. Cụ thể, việc giải phóng mặt bằng, dịch chuyển cơ sở hạ tầng kỹ thuật liên quan, tổ chức đấu thầu, lựa chọn nhà thầu, giao thầu, cũng như năng lực của các Ban quản lý dự án sẽ được đặt trọng tâm trong quá trình này.
Hơn thế nữa, một phần quan trọng không thể thiếu là sự thiết lập các biện pháp trừng phạt mạnh mẽ đối với các cá nhân, tổ chức, chủ đầu tư, Ban quản lý dự án mà có ý định cố tình gây khó khăn, làm chậm tiến độ giao vốn, điều chỉnh vốn, thực hiện dự án và giải ngân vốn đầu tư công. Đồng thời, việc thay thế kịp thời những cán bộ, công chức, viên chức có năng lực yếu, thờ ơ và có thể tạo ra những rào cản, tình trạng tiêu cực, làm chậm tiến trình quản lý đầu tư công cũng được đặt lên hàng đầu. Sự quyết liệt trong việc xử lý những hành vi tiêu cực trong quản lý đầu tư công được thể hiện một cách rõ ràng.
Đối với các Bộ và cơ quan trung ương, Phó Thủ tướng đã gợi ý việc tiếp tục kiểm tra, sàng lọc mọi quy định pháp luật liên quan đến các thủ tục về đầu tư công và việc giải ngân vốn đầu tư công, nhằm nhận biết những khó khăn và điểm yếu còn tồn tại. Đồng thời, ông cũng nhấn mạnh việc rà soát lại các quy định liên quan đến việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất, xây dựng, định giá đất, khai thác tài nguyên, khoáng sản (như đất san lấp, cát, sỏi), hải quan, y tế và nhiều khía cạnh khác, để kịp thời điều chỉnh và áp dụng những biện pháp phù hợp nhằm tăng cường hiệu quả quá trình thực hiện và giải ngân các dự án.
Bộ Kế hoạch và Đầu tư, là cơ quan có vai trò thường trực của Tổ công tác rà soát, sẽ tiếp tục thực hiện nhiệm vụ quan trọng là tổng hợp, phân tích các số liệu từ các địa phương, điều này giúp tạo ra cái nhìn tổng quan về tình hình thực tế, đặc biệt là số liệu về giải ngân và phân bổ vốn đầu tư công. Đồng thời, sự thu thập ý kiến và ý kiến đóng góp về những nguyên nhân khách quan và chủ quan, khó khăn và vướng mắc, cùng với những đề xuất và kiến nghị từ các địa phương, sẽ là nguồn thông tin quý báu để đề xuất những giải pháp tháo gỡ hiệu quả trong thời gian tới. Tổng cộng với các Tổ công tác khác, Bộ Kế hoạch và Đầu tư sẽ cùng nhau tổng hợp và trình báo tới Chính phủ kết quả của Tổ công tác số 1.
Mọi thắc mắc quý khách hàng xin vui lòng gửi về số Hotline 1900.868644 hoặc địa chỉ email [email protected] để được giải đáp. Trân trọng!
