1. Đề xuất tăng tiền lương tính đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc
Đề xuất tăng tiền lương tính đóng Bảo hiểm xã hội (BHXH) bắt buộc là một bước quan trọng trong việc nâng cao phúc lợi và an sinh xã hội cho người lao động. Dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi) đưa ra hai phương án để cải thiện cơ sở tính đóng BHXH theo tiền lương hàng tháng. Dưới đây là mô tả chi tiết về các phương án và lý do đằng sau đề xuất này:
Phương Án 01: (Giữ nguyên như hiện hành) Trong phương án này, người lao động vẫn đóng BHXH theo chế độ tiền lương do người sử dụng lao động quyết định. Cơ sở đóng BHXH sẽ bao gồm:
+ Mức lương.
+ Phụ cấp lương.
+ Các khoản bổ sung khác, được xác định cùng với mức lương thỏa thuận trong hợp đồng lao động theo quy định của pháp luật lao động.
Phương Án 02: Trong phương án này, cơ sở đóng BHXH không bao gồm tiền thưởng, các khoản hỗ trợ và trợ cấp không liên quan đến thực hiện công việc hoặc chức danh trong hợp đồng lao động. Cụ thể:
+ Mức lương.
+ Phụ cấp lương.
+ Các khoản bổ sung khác theo quy định của pháp luật lao động.
Nói rõ hơn, tiền lương làm căn cứ đóng BHXH trong phương án này sẽ không tính đến các khoản thưởng và hỗ trợ không liên quan trực tiếp đến thực hiện công việc hoặc chức danh trong hợp đồng lao động.
Hiện trạng đối với tiền lương đóng BHXH theo Điều 89 Luật Bảo hiểm xã hội 2014: Hiện nay, Điều 89 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 xác định cách tính tiền lương tháng đóng BHXH bắt buộc như sau:
+ Đối với người lao động thuộc chế độ tiền lương do Nhà nước quy định, tiền lương tháng đóng BHXH sẽ là tiền lương theo ngạch, bậc, cấp bậc quân hàm và các khoản phụ cấp chức vụ, phụ cấp thâm niên vượt khung, phụ cấp thâm niên nghề (nếu có).
+ Đối với người hoạt động không chuyên trách ở xã, phường, thị trấn, tiền lương tháng đóng BHXH sẽ là mức lương cơ sở.
+ Trường hợp tiền lương tháng vượt quá 20 lần mức lương cơ sở, tiền lương tháng đóng BHXH sẽ bằng 20 lần mức lương cơ sở.
Xác định mức lương và các khoản bổ sung khác: Theo đề xuất, mức lương, phụ cấp lương, và các khoản bổ sung khác theo quy định của pháp luật về lao động sẽ được xác định theo quy định tại Thông tư 59/2015/TT-BLĐTBXH (sửa đổi tại Thông tư 06/2021/TT-BLĐTBXH). Điều này bao gồm:
+ Mức lương: Dựa trên công việc hoặc chức danh, tính theo thời gian của công việc hoặc chức danh theo thang lương, bảng lương do người sử dụng lao động xây dựng theo quy định tại Điều 93 Bộ luật Lao động 2019.
+ Phụ cấp lương: Đối với các yếu tố như điều kiện lao động, tính chất phức tạp công việc, điều kiện sinh hoạt, mức độ thu hút lao động mà mức lương thỏa thuận trong hợp đồng lao động chưa tính đến hoặc tính chưa đầy đủ.
+ Các khoản bổ sung khác theo quy định của pháp luật về lao động: Bao gồm các khoản bổ sung được xác định cụ thể cùng với mức lương thỏa thuận trong hợp đồng lao động và trả thường xuyên trong mỗi kỳ trả lương.
Phương án 2 đề xuất sự minh bạch hơn về cơ sở tính đóng BHXH và loại bỏ các khoản không liên quan đến công việc. Tăng cường chi tiết trong việc xác định mức lương và các khoản bổ sung sẽ giúp người lao động và người sử dụng lao động hiểu rõ hơn về quy trình đóng BHXH và đồng thời đảm bảo tính công bằng trong hệ thống bảo hiểm xã hội.
2. Đề xuất tăng tiền lương tính đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc có ý nghĩa gì?
Đề xuất tăng tiền lương tính đóng Bảo hiểm xã hội (BHXH) bắt buộc mang theo nhiều ý nghĩa quan trọng trong lĩnh vực an sinh xã hội và phúc lợi cho người lao động. Dưới đây là một số ý nghĩa chính của việc này:
- Nâng cao mức bảo hiểm và phúc lợi xã hội: Việc tăng tiền lương làm cơ sở tính đóng BHXH sẽ dẫn đến mức bảo hiểm xã hội cao hơn, từ đó nâng cao mức đền bù và hỗ trợ cho người lao động trong trường hợp ốm đau, tai nạn lao động, thai sản, và các tình huống khẩn cấp khác.
- Đảm bảo an sinh và tài chính cho người lao động: Tăng tiền lương tính đóng BHXH giúp đảm bảo rằng người lao động sẽ nhận được một mức bảo hiểm xã hội ổn định khi gặp phải những thách thức sức khỏe hoặc tình huống khẩn cấp, giúp duy trì an sinh tài chính cá nhân và gia đình.
- Tăng cường ổn định cho hệ thống bảo hiểm xã hội: Việc tăng tiền lương đóng BHXH giúp tăng cường nguồn thu nhập cho hệ thống Bảo hiểm xã hội, đồng thời giảm áp lực tài chính đối với tổ chức quản lý BHXH. Điều này có thể giúp duy trì và củng cố sự ổn định của hệ thống bảo hiểm xã hội.
- Khuyến khích sự công bằng và bền vững: Tăng tiền lương làm cơ sở tính BHXH có thể tăng cường sự công bằng trong việc phân phối nguồn lực xã hội. Những người có thu nhập cao hơn sẽ đóng mức BHXH lớn hơn, giúp hỗ trợ những người có thu nhập thấp hơn và tạo ra một hệ thống bảo hiểm xã hội bền vững hơn.
- Hỗ trợ người lao động trong thời kỳ khó khăn: Trong những thời kỳ khó khăn như đại dịch, suy thoái kinh tế, việc tăng tiền lương tính đóng BHXH có thể tạo cơ hội để tăng cường hỗ trợ cho người lao động mà không cần thay đổi quá nhiều trong chính sách xã hội.
- Khuyến khích người sử dụng lao động chú ý đến phúc lợi xã hội: Tăng tiền lương tính đóng BHXH cũng có thể khuyến khích doanh nghiệp chú ý hơn đến phúc lợi xã hội của nhân viên. Điều này có thể tạo ra môi trường làm việc tích cực hơn và giúp duy trì sự hài lòng của nhân viên.
Nhìn chung thì việc đề xuất tăng tiền lương tính đóng BHXH bắt buộc mang lại nhiều lợi ích cho cả người lao động và cộng đồng xã hội, từ việc cung cấp bảo hiểm xã hội ổn định cho người lao động đến việc đảm bảo tính bền vững của hệ thống bảo hiểm xã hội.
3. Nguyên tắc bảo hiểm xã hội theo Luật Bảo hiểm xã hội dự thảo
Về nguyên tắc bảo hiểm xã hội theo được quy định tại Điều 6 Luật Bảo hiểm xã hội dự thảo, cụ thể như sau:
Bảo hiểm xã hội, như một phần quan trọng của hệ thống an sinh xã hội, dựa trên một số nguyên tắc quan trọng để đảm bảo rằng người lao động và cộng đồng xã hội đều hưởng được lợi ích toàn diện và bền vững. Dưới đây là một số nguyên tắc chủ đạo của hệ thống bảo hiểm xã hội:
- Nguyên tắc cơ bản về mức hưởng: Mức hưởng bảo hiểm xã hội, bao gồm cả bảo hiểm xã hội bắt buộc và tự nguyện, phải được xác định dựa trên mức đóng và thời gian đóng bảo hiểm xã hội. Nguyên tắc chia sẻ giữa những người tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc và tự nguyện là quan trọng để đảm bảo sự công bằng trong hệ thống.
- Nguyên tắc đóng bảo hiểm: Mức đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc nên được xác định dựa trên tiền lương tháng của người lao động. Điều này giúp đảm bảo tính công bằng và đồng đều, khiến mức đóng phản ánh đúng khả năng chi trả của từng người lao động. Mức đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện cần phản ánh mức thu nhập tháng do người lao động tự chọn. Điều này tạo ra sự linh hoạt cho người lao động để chọn mức đóng phù hợp với tình hình tài chính cá nhân của họ.
- Nguyên tắc hưởng quyền lợi: Người lao động, khi vừa có thời gian đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc và tự nguyện, sẽ được hưởng chế độ trợ cấp hằng tháng, chế độ hưu trí và chế độ tử tuất. Điều này tạo ra một hệ thống liên kết giữa hai loại đóng bảo hiểm, giúp đảm bảo an sinh xã hội toàn diện và liên tục.
- Nguyên tắc quản lý quỹ: Quỹ bảo hiểm xã hội cần được quản lý tập trung, thống nhất, công khai và minh bạch. Sự công khai và minh bạch giúp tạo lòng tin từ cộng đồng và người tham gia bảo hiểm xã hội, đồng thời đảm bảo rằng quỹ được sử dụng đúng mục đích và được hạch toán độc lập theo các quỹ thành phần.
- Nguyên tắc thực hiện bảo hiểm xã hội: Việc thực hiện bảo hiểm xã hội cần đơn giản, dễ dàng, thuận tiện và phải bảo đảm kịp thời đầy đủ quyền lợi của người tham gia. Quy trình đóng và nhận quyền lợi phải minh bạch và dễ hiểu, giúp tối ưu hóa sự tham gia và tuân thủ của cộng đồng.
Nhìn chung những nguyên tắc nêu trên tạo nên một hệ thống bảo hiểm xã hội toàn diện, công bằng và bền vững, đảm bảo an sinh xã hội cho người lao động và đóng góp vào sự phồn thịnh của xã hội.
Trên đây là toàn bộ nội dung tư vấn của Luật Minh Khuê về vấn đề trên. Nếu có thông tin thắc mắc quý khách hàng có thể liên hệ với chúng tôi thông qua số điện thoại 1900.868644 hoặc [email protected] để được hỗ trợ. Xin trân trọng cảm ơn!
