1. Dùng dao đe dọa người khác có thể bị xử lý thế nào?
Hiện nay, việc sử dụng vũ khí để thực hiện các hành vi vi phạm pháp luật đang trở nên phổ biến. Trong số đó, việc sử dụng dao để đe dọa người khác đã được ghi nhận trong nhiều tình huống, gây ra những ảnh hưởng không nhỏ đến tinh thần và thậm chí là sức khỏe, tính mạng của người bị đe dọa.
Hành vi đe dọa là hành động đe dọa tinh thần người khác thông qua việc thông báo trước, đe dọa sẽ gây ra hậu quả tiêu cực hoặc không mong muốn đối với họ hoặc người thân của họ nếu không tuân thủ các yêu cầu nhất định. Cách thức thực hiện hành vi đe dọa có thể đa dạng, từ sử dụng bạo lực, đe dọa tố giác, tàn phá tài sản và cả những hình thức trực tiếp hoặc gián tiếp như qua thư từ, điện thoại. Các yêu cầu của người đe dọa có thể là đòi tiền, yêu cầu quan hệ tình dục hoặc những điều kiện khác.
1.1. Xử phạt hành chính
Mức xử phạt hành chính đối với hành vi sử dụng dao đe dọa người khác được áp dụng theo quy định tại điểm b khoản 5 của Điều 7 Nghị định 144/2021/NĐ-CP như sau:
Phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 8.000.000 đồng đối với một trong những hành vi sau đây:
- Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác một cách cố ý nhưng không bị truy cứu trách nhiệm hình sự;
- Gây rối trật tự công cộng và mang theo các loại vũ khí thô sơ, công cụ hỗ trợ hoặc các phương tiện khác có khả năng gây tổn thương;
- Quay phim, chụp ảnh hoặc vẽ sơ đồ địa điểm cấm, khu vực cấm liên quan đến quốc phòng, an ninh;
- Dâm ô đối với người dưới 16 tuổi mà không bị truy cứu trách nhiệm hình sự;
- Sàm sỡ hoặc quấy rối tình dục;
- Khiêu dâm hoặc kích dục ở nơi công cộng;
- Thực hiện các hoạt động liên quan đến thiết kế, sản xuất, sửa chữa, bảo dưỡng, thử nghiệm tàu bay, động cơ tàu bay, cánh quạt tàu bay và trang bị, thiết bị của tàu bay không người lái, phương tiện bay siêu nhẹ không phù hợp với loại sản phẩm đã được đăng ký theo giấy phép của cơ quan có thẩm quyền;
- Sử dụng tàu bay không người lái và các phương tiện bay siêu nhẹ để phóng, bắn, thả từ trên không các loại vật, chất gây hại hoặc chứa đựng nguy cơ gây hại mà không được phép.
Theo quy định, việc cá nhân sử dụng dao để đe dọa người khác tương đương với việc gây rối trật tự công cộng và mang theo các loại vũ khí thô sơ, công cụ hỗ trợ hoặc các phương tiện khác có khả năng gây tổn thương, sẽ bị phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 8.000.000 đồng. Đối với tổ chức vi phạm cùng hành vi này, hình phạt tiền sẽ được gấp đôi, theo quy định tại khoản 2 Điều 4 của Nghị định này. Hơn nữa, cũng sẽ áp dụng hình phạt bổ sung bằng việc tịch thu các tang vật, phương tiện vi phạm theo quy định tại điểm a khoản 13 của Điều 7 trong Nghị định 144/2021/NĐ-CP.
1.2. Truy cứu trách nhiệm hình sự
Đầu tiên, để xác định liệu hành vi cầm dao đe dọa người khác có vi phạm pháp luật và nếu có, vi phạm loại tội nào, cần phải dựa vào mục đích và cấu thành tội phạm của hành vi đó.
Thứ nhất, nếu hành vi này đạt mức độ cầm dao đe dọa giết người, có thể được xem xét là vi phạm Tội đe dọa giết người theo quy định của Điều 133 Bộ luật hình sự 2015, sửa đổi và bổ sung năm 2017 khi các điều kiện sau được thỏa mãn:
- Chủ thể: Bất kỳ cá nhân nào có đủ năng lực trách nhiệm hình sự và đủ tuổi trách nhiệm hình sự (từ 16 tuổi trở lên), tức là khi thực hiện hành vi gây nguy hiểm cho người khác, họ có khả năng nhận thức được tính nguy hiểm của hành vi.
- Khách thể: Quyền được bảo vệ là tính mạng của con người.
- Mặt chủ quan: Lỗi của cá nhân khi thực hiện hành vi này phải là lỗi cố ý. Họ phải biết rằng hành vi của mình là nguy hiểm và có thể hình dung được hậu quả sẽ xảy ra, nhưng vẫn mong muốn thực hiện để hậu quả đó xảy ra.
- Mặt khách quan: Hành vi đe dọa phải khiến cho người bị đe dọa hoang mang, lo lắng rằng hành vi này không chỉ là đe dọa đơn thuần mà còn có thể được thực hiện thực sự. Đây là dấu hiệu đặc trưng của loại tội phạm này. Do đó, cần lưu ý rằng hành vi cầm dao đe dọa này phải gây ra tâm lý mất lòng tin cho người bị đe dọa rằng việc giết người có thể sẽ xảy ra mới được coi là cơ sở để kết án tội đe dọa giết người.
Thứ hai, nếu việc sử dụng dao để đe dọa người khác chỉ mang tính chất dọa nạt thông thường, không đe dọa giết người, thì chỉ được xem là vi phạm quy định về trật tự công cộng, dựa trên Điểm b Khoản 5 của Điều 7 trong Nghị định 144/2021/NĐ-CP.
Do đó, khi xảy ra hành vi sử dụng dao đe dọa người khác và đáp ứng các điều kiện nêu trên, nếu có yếu tố dọa giết người, sẽ cấu thành Tội đe dọa giết người. Tuy nhiên, nếu chỉ là hành vi dọa nạt mà không có yếu tố dọa giết, thì không được coi là tội phạm mà chỉ là vi phạm quy định về trật tự công cộng.
Nếu hành vi cầm dao đe dọa nhằm tước đoạt tính mạng của người bị đe dọa đáp ứng đủ các điều kiện cấu thành Tội đe dọa giết người, sẽ bị xử lý theo quy định của Điều 133 trong Bộ luật hình sự 2015, đã được sửa đổi và bổ sung vào năm 2017. Theo đó:
- Đối với khoản 1, người thực hiện tội phạm này đối với một người sẽ bị phạt cải tạo không giam giữ từ 06 tháng đến 03 năm.
- Trong trường hợp rơi vào khoản 2 của Điều này, tức là tội phạm đối với hai người trở lên hoặc trong các trường hợp khác như lợi dụng chức vụ, quyền hạn của mình; phạm tội với người dưới 16 tuổi; phạm tội đối với người thi hành công vụ hoặc vì lý do công vụ của nạn nhân; hoặc nhằm trốn tránh một việc sẽ bị xử lý về một tội phạm khác, sẽ bị phạt tù từ 02 đến 07 năm.
2. Quy định về quyền sống, quyền được bảo vệ tính mạng, sức khỏe, thân thể của người dân
Theo quy định tại Điều 33 của Bộ luật Dân sự 2015 về quyền sống và quyền được bảo đảm an toàn về tính mạng, sức khỏe, thân thể của người dân Việt Nam như sau:
- Mỗi cá nhân đều có quyền sống và quyền bất khả xâm phạm về tính mạng, thân thể, cũng như quyền được pháp luật bảo vệ về sức khỏe. Không ai được tước đoạt tính mạng một cách trái phép.
- Khi phát hiện một người bị tai nạn hoặc bệnh tật đe dọa tính mạng, người phát hiện hoặc yêu cầu cá nhân, tổ chức hoặc cơ quan khác có điều kiện cần thiết phải đưa người đó ngay đến cơ sở y tế gần nhất để tiến hành khám bệnh, chữa bệnh. Cơ sở y tế đó phải thực hiện các quy định của pháp luật về khám bệnh, chữa bệnh.
- Mọi thủ tục như gây mê, phẫu thuật, cắt bỏ, cấy ghép mô hoặc bộ phận cơ thể, cũng như việc thực hiện các phương pháp mới trong y học, dược học hoặc thử nghiệm y khoa trên cơ thể con người đều phải được sự đồng ý của người đó và phải được thực hiện bởi tổ chức có thẩm quyền.
- Trong trường hợp người được thử nghiệm là người chưa thành niên, mất năng lực hành vi dân sự, hoặc gặp khó khăn trong việc nhận thức và điều khiển hành vi của mình, hoặc là bệnh nhân bất tỉnh, phải có sự đồng ý từ cha, mẹ, vợ, chồng, con thành niên hoặc người giám hộ của họ. Nếu có nguy cơ đe dọa tính mạng mà không kịp nhận được ý kiến từ những người nêu trên, thì cần có quyết định từ người có thẩm quyền của cơ sở y tế.
- Việc khám nghiệm tử thi chỉ được tiến hành khi:
+ Người đó đã đồng ý trước khi qua đời;
+ Có sự đồng ý từ cha, mẹ, vợ, chồng, con thành niên hoặc người giám hộ nếu không có ý kiến của người đó trước khi qua đời;
+ Theo quyết định của người đứng đầu cơ sở y tế hoặc cơ quan nhà nước có thẩm quyền theo quy định của pháp luật.
3. Tình tiết giảm nhẹ khi cầm dao đe dọa người khác
Nếu hành vi cầm dao đe dọa giết người xảy ra, sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Tuy nhiên, trong trường hợp thuộc các điều kiện quy định tại Điều 51 của Bộ luật hình sự 2015, đã được sửa đổi và bổ sung vào năm 2017, như là lần đầu phạm tội và tội danh không quá nghiêm trọng, hoặc nếu người phạm tội tự nguyện sửa chữa và bồi thường thiệt hại về cả vật chất và tinh thần cho người bị ảnh hưởng, thì tùy thuộc vào sự thiện chí và tự nguyện đó mà có thể được xem xét làm tình tiết giảm nhẹ hình phạt.
Trên đây là toàn bộ nội dung bài viết của Luật Hòa Nhựt về vấn đề: Dùng dao đe dọa người khác có thể bị xử lý như thế nào? Luật Hòa Nhựt xin tiếp nhận yêu cầu tư vấn của quý khách hàng qua số hotline: 1900.868644 hoặc email: [email protected], Xin trân trọng cảm ơn quý bạn đọc đã quan tâm theo dõi!
