1. Quỹ đầu tư chứng khoán là gì? Công ty đầu tư chứng khoán là gì?
Chứng khoán có ý nghĩa như một chứng chỉ xác thực quyền lợi hợp pháp của người sở hữu liên quan đến tài sản hoặc phần vốn của một tổ chức phát hành. Hình thức thể hiện của chứng khoán có thể là chứng chỉ giấy, bút toán ghi sổ hoặc thông qua dữ liệu điện tử. Phạm vi của chứng khoán rất đa dạng, bao gồm nhiều loại như cổ phiếu, trái phiếu, chứng chỉ quỹ, quyền mua cổ phần, chứng quyền, quyền chọn mua, quyền chọn bán, hợp đồng tương lai, nhóm chứng khoán hoặc chỉ số chứng khoán, hợp đồng góp vốn đầu tư, và nhiều loại chứng khoán khác mà Bộ Tài chính đã quy định.
Đầu tư chứng khoán đề cập đến việc các tổ chức và cá nhân sẵn sàng đầu tư vốn của mình để mua các loại chứng khoán được lưu hành trên thị trường, với mục tiêu mục đích chính là đạt được lợi ích vật chất từ việc đầu tư này. Mục đích cụ thể của đầu tư chứng khoán có thể là kiếm lời từ số vốn đã đầu tư, hoặc thậm chí tham gia vào quản trị và kiểm soát của công ty mình đầu tư.
Luật chứng khoán năm 2019, trong khoản 37 Điều 4, đã đề ra định nghĩa về quỹ đầu tư chứng khoán:
"Quỹ đầu tư chứng khoán là sự kết hợp của vốn đầu tư từ nhiều nhà đầu tư, với mục tiêu tạo ra lợi nhuận thông qua việc đầu tư vào chứng khoán hoặc tài sản khác, bao gồm cả bất động sản. Trong quỹ đầu tư chứng khoán, những người đầu tư không tham gia kiểm soát hàng ngày trong việc quyết định đầu tư của quỹ."
Từ định nghĩa trên, quỹ đầu tư chứng khoán có thể được mô tả là một hình thức tập hợp vốn từ nhiều nguồn đầu tư, với mục tiêu tạo ra lợi nhuận thông qua việc đầu tư vào chứng khoán hoặc tài sản khác, bao gồm cả bất động sản. Trong ngữ cảnh của quỹ đầu tư chứng khoán, người đầu tư không tham gia vào việc kiểm soát hàng ngày và quyết định đầu tư của quỹ.
Tóm lại, chứng khoán không chỉ là một giấy tờ mà còn thể hiện quyền lợi và sở hữu, trong khi đầu tư chứng khoán mang ý nghĩa rộng hơn về việc các tổ chức và cá nhân tham gia đầu tư vốn vào các chứng khoán có sẵn trên thị trường với mục tiêu tạo lợi nhuận. Quỹ đầu tư chứng khoán, theo quy định luật, là một sự kết hợp vốn đầu tư từ nhiều nguồn với mục tiêu sinh lời thông qua việc đầu tư vào chứng khoán và các tài sản khác, và trong đó, người đầu tư không tham gia vào quyết định hàng ngày của quỹ.
Theo quy định tại Điều 114 của Luật chứng khoán năm 2019, hệ thống về Công ty đầu tư chứng khoán được định nghĩa như sau: Công ty đầu tư chứng khoán là một hình thức quỹ đầu tư chứng khoán được tổ chức theo hình thức công ty cổ phần, với mục đích chính là thực hiện hoạt động đầu tư chứng khoán. Công ty đầu tư chứng khoán được phân thành hai loại: Công ty đầu tư chứng khoán riêng lẻ và Công ty đầu tư chứng khoán đại chúng.
Quyền cấp Giấy phép thành lập và hoạt động của các công ty đầu tư chứng khoán thuộc thẩm quyền của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước. Sau khi đã được cấp Giấy phép thành lập và hoạt động bởi Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, các công ty đầu tư chứng khoán phải thực hiện việc đăng ký kinh doanh theo quy định của Luật Doanh nghiệp.
Tuy theo quy định của Điều 114 Luật chứng khoán năm 2019, hệ thống Công ty đầu tư chứng khoán đã được xác định như một cơ cấu tổ chức mang tính chất đáp ứng nhu cầu đầu tư chứng khoán với cách tổ chức là công ty cổ phần. Mục tiêu chính của họ là thực hiện các hoạt động đầu tư chứng khoán. Các công ty đầu tư chứng khoán được chia thành hai loại, bao gồm công ty đầu tư chứng khoán riêng lẻ và công ty đầu tư chứng khoán đại chúng.
Tương ứng với cấp phép hoạt động của mình, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước chịu trách nhiệm cấp Giấy phép thành lập và hoạt động cho các công ty đầu tư chứng khoán. Khi đã nhận được sự chấp thuận này từ Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, các công ty đầu tư chứng khoán phải tiến hành thủ tục đăng ký kinh doanh theo quy định của Luật Doanh nghiệp.
Như vậy, theo Luật chứng khoán năm 2019, hệ thống Công ty đầu tư chứng khoán được quy định cụ thể với mục tiêu chính là thúc đẩy hoạt động đầu tư chứng khoán thông qua việc tổ chức các công ty cổ phần đặc biệt. Quyền quyết định và cấp phép hoạt động của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đóng vai trò quan trọng trong quá trình hình thành và vận hành của các công ty đầu tư chứng khoán, đồng thời, các công ty này cũng phải tuân thủ quy trình đăng ký kinh doanh theo quy định tại Luật Doanh nghiệp.
2. Quỹ đầu tư chứng khoán, công ty đầu tư chứng khoán có vai trò gì đối với thị trường chứng khoán nói riêng và nền kinh tế nói chung?
Quỹ đầu tư chứng khoán cùng với công ty đầu tư chứng khoán, gọi tắt là đầu tư tập thể, đã thể hiện một loạt tác động tích cực tới các nhà đầu tư trên thị trường chứng khoán.
Trước hết, việc tham gia đầu tư tập thể cho phép nhà đầu tư tham gia vào nhiều thị trường với các loại tài sản khác nhau. Từ việc này, có thể đa dạng hóa danh mục đầu tư và giảm thiểu rủi ro đối với nhà đầu tư. Do giới hạn nguồn vốn, những nhà đầu tư riêng lẻ thường khó có khả năng tham gia cùng một lúc vào thị trường chứng khoán, thị trường tiền tệ và thị trường bất động sản. Nhưng thông qua việc tập hợp vốn vào quỹ đầu tư hoặc công ty đầu tư, thậm chí những nhà đầu tư vốn ít cũng có thể tham gia vào nhiều thị trường khác nhau.
Điều này cũng đồng nghĩa với việc họ có thể tận dụng các công cụ đầu tư tập thể, phân tán nguồn vốn đầu tư và giảm thiểu rủi ro. Sự phân tán nguồn vốn đầu tư đó mang ý nghĩa quan trọng vì khi một loại tài sản gặp rủi ro, nhà đầu tư chỉ mất một phần vốn đầu tư chứ không phải mất toàn bộ vốn, như khi đầu tư vào một loại tài sản duy nhất. Như vậy, hình thức đầu tư tập thể giúp phân tán rủi ro, một khả năng mà những nhà đầu tư riêng lẻ khó lòng thực hiện.
Mặt thứ hai, đầu tư tập thể giúp nhà đầu tư ra quyết định đầu tư hiệu quả. Việc này thể hiện tính chuyên nghiệp của các đối tượng đầu tư tập thể, bất kể là quỹ đầu tư hay công ty đầu tư. Những tổ chức này thường thực hiện hoạt động đầu tư theo cách chuyên nghiệp, dựa trên kiến thức và kinh nghiệm của mình. Điều này rõ ràng hơn khi tất cả quá trình đầu tư của họ được thực hiện bởi những chuyên gia trong lĩnh vực đầu tư chứng khoán hoặc trên cơ sở hướng dẫn của các công ty tư vấn đầu tư.
Đối với những nhà đầu tư riêng lẻ, việc này khá khó khăn, đặc biệt khi đầu tư vào thị trường chứng khoán quốc tế. Mọi kiến thức và kinh nghiệm của họ có thể bị hạn chế hoặc không đủ để thực hiện một quyết định đầu tư sáng suốt. Trong khi đó, các phương tiện đầu tư tập thể có sẵn đội ngũ chuyên gia riêng biệt để theo dõi và phân tích tình hình thị trường, đảm bảo quyết định đầu tư dựa trên thông tin có cơ sở.
Khả năng này không thể áp dụng cho những nhà đầu tư riêng lẻ, ngay cả khi họ sử dụng dịch vụ tư vấn đầu tư. Những phân tích từ bên ngoài thường không thể tạo ra độ tin cậy và hiệu quả như việc thực hiện tự mình các phân tích đánh giá riêng về dự án đầu tư. Điều này bởi các công ty tư vấn đầu tư có thể bị ảnh hưởng bởi xung đột lợi ích khi tư vấn cho nhà đầu tư đặt vốn vào một loại chứng khoán nào đó.
Thứ ba, hoạt động đầu tư của quỹ đầu tư chứng khoán và công ty đầu tư chứng khoán định hướng toàn bộ thị trường. Những tổ chức này, với tư cách nhà đầu tư chuyên nghiệp, có khả năng tìm kiếm các cơ hội đầu tư tiềm năng. Điều này càng quan trọng khi họ có khả năng hướng dẫn những nhà đầu tư cá nhân không có kiến thức và kinh nghiệm.
Trong môi trường đầy biến động, những người đầu tư riêng lẻ thường thiếu thông tin và kiến thức để tự tin đưa ra quyết định đầu tư. Ngay cả khi họ đã nắm bắt được một ít kiến thức, họ vẫn khó có thời gian và tài nguyên để nghiên cứu đầy đủ về tình hình kinh doanh và tài chính của các công ty niêm yết. Ngược lại, các phương tiện đầu tư tập thể có nguồn lực tài chính đủ mạnh mẽ, cho phép họ tiến hành những phân tích sâu rộng và đánh giá chi tiết về các công ty, thị trường và xu hướng.
Nhờ có sự hiện diện của các quỹ đầu tư chứng khoán và công ty đầu tư chứng khoán, ngay cả những nhà đầu tư riêng lẻ không sử dụng dịch vụ của họ cũng có thể cảm nhận được tác động định hướng đầu tư của những tổ chức này. Bằng cách này, hoạt động đầu tư của quỹ đầu tư và công ty đầu tư đóng góp vào việc xác định xu hướng trên thị trường chứng khoán.
Cuối cùng, đầu tư thông qua các phương tiện đầu tư tập thể giúp giảm thiểu chi phí giao dịch. Bởi vì các tổ chức này thường đặt mua hoặc bán tài sản với số lượng lớn, phí giao dịch trên mỗi người tham gia sẽ giảm xuống đáng kể so với việc mỗi nhà đầu tư riêng lẻ thực hiện giao dịch riêng lẻ.
Thêm vào đó, việc sử dụng dịch vụ tư vấn đầu tư của nhà đầu tư riêng lẻ thường đi kèm với phí dịch vụ, trong khi đối với các tổ chức đầu tư tập thể, những khoản phí này được phân chia và do đó giảm thiểu. Mặc dù quỹ đầu tư và công ty đầu tư cũng phải chi trả phí cho công ty quản lý quỹ, nhưng đây được coi là chi phí vận hành tổ chức, chứ không phải chi phí giao dịch.
Tổng kết lại, đầu tư tập thể đã mang lại một loạt lợi ích đối với nhà đầu tư trên thị trường chứng khoán. Từ việc đa dạng hóa danh mục đầu tư, đảm bảo sự chuyên nghiệp trong quyết định đầu tư, định hướng toàn bộ thị trường cho đến việc giảm thiểu chi phí giao dịch, các phương tiện đầu tư tập thể đang góp phần thúc đẩy sự phát triển bền vững của thị trường chứng khoán
Mọi thắc mắc quý khách hàng xin vui lòng gửi về số Hotline 1900.868644 hoặc địa chỉ email [email protected] để được giải đáp. Trân trọng!
