1. Biên tập viên là gì?
Theo Từ điển Tiếng Việt (NXB TP. HCM), biên tập được định nghĩa là việc biên soạn, đưa ra ý kiến với tác giả, kiểm tra và sửa chữa những sai sót trong bản thảo tài liệu trước khi đưa ra xuất bản. Chính xác, biên tập viên không chỉ là một nghề mà còn là một vị trí công việc xuất hiện trong nhiều lĩnh vực như Báo chí, Truyền hình, và Xuất bản.
Mặc dù việc làm biên tập không nằm trong danh sách "nghề hot" hiện nay, nhưng vẫn thu hút sự quan tâm và tình cảm của nhiều người trẻ. Đối với những người yêu thích viết lách, biên tập là một lựa chọn hấp dẫn. Nếu ai đang tìm kiếm cơ hội làm biên tập, họ cần xem xét một điều quan trọng: đó là đam mê. Việc theo đuổi nghề biên tập phụ thuộc lớn vào sự đam mê và khả năng của bản thân.
Với yêu cầu khắt khe về kiến thức và kỹ năng, nhà biên tập phải liên tục nỗ lực học hỏi và tự hoàn thiện bản thân để đối mặt với thách thức trong nghề. Mặc dù vậy, nghề biên tập mang lại những điều vô giá. Đó là sự phát triển bản lĩnh viết lách, tích lũy kiến thức đa dạng, và những kỹ năng quan trọng để đối mặt với cuộc sống. Điều này giải thích tại sao nghề biên tập vẫn được nhiều người trẻ lựa chọn ngày nay.
Ở mỗi nơi có người viết, đều cần có người biên tập. Người biên tập đảm nhận nhiệm vụ đọc lại, suy nghĩ, và làm cho các tác phẩm trở nên dễ hiểu và gần gũi với công chúng hơn. Họ xuất hiện ở nhiều địa điểm như các tờ báo, đài truyền thanh, nhà xuất bản, đài truyền hình, công ty truyền thông và quảng cáo. Ngày nay, người biên tập còn làm công việc thông tin cho các trang web.
Tổng quát, trong thời đại hiện nay, mọi nhà lãnh đạo truyền thông đều nhận ra giá trị của những biên tập viên xuất sắc. Ở Việt Nam, các tờ báo trả lương cho người biên tập cao hơn so với phóng viên có cùng trình độ, thậm chí có thể lên đến gấp đôi. Các cơ sở truyền thông uy tín, bao gồm báo, tạp chí, đài truyền thanh, và đài truyền hình, đều chung một điểm: sự xuất sắc của những biên tập viên. Kỹ năng cao của đội ngũ biên tập viên là một trong những yếu tố quan trọng tạo nên sức mạnh cho mọi tổ chức truyền thông.
2. Phân hạng và mã số chức danh Biên tập viên như thế nào?
Theo Điều 2 của Thông tư liên tịch số 11/2016/TTLT-BTTTT-BNV, các chức danh trong lĩnh vực Thông tin và Truyền thông được phân hạng và có mã số như sau:
Chức danh Biên tập viên:
- Biên tập viên hạng I: Mã số V.11.01.01
- Biên tập viên hạng II: Mã số V.11.01.02
- Biên tập viên hạng III: Mã số V.11.01.03
Chức danh Phóng viên:
- Phóng viên hạng I: Mã số V.11.02.04
- Phóng viên hạng II: Mã số V.11.02.05
- Phóng viên hạng III: Mã số V.11.02.06
Chức danh Biên dịch viên:
- Biên dịch viên hạng I: Mã số V.11.03.07
- Biên dịch viên hạng II: Mã số V.11.03.08
- Biên dịch viên hạng III: Mã số V.11.03.09
Chức danh Đạo diễn truyền hình:
- Đạo diễn truyền hình hạng I: Mã số V.11.04.10
- Đạo diễn truyền hình hạng II: Mã số V.11.04.11
- Đạo diễn truyền hình hạng III: Mã số V.11.04.12
Do đó, chức danh Biên tập viên đã được phân thành ba hạng, đó là hạng I (mã số: V.11.01.01), hạng II (mã số: V.11.01.02), và hạng III (mã số: V.11.01.03).
3. Nhiệm vụ của Biên tập viên hạng II
Trong khoản 1 và khoản 2 của Điều 5 Thông tư 13/2022/TT-BTTTT, nhiệm vụ của Biên tập viên hạng II được chi tiết quy định như sau:
3.1. Nhiệm vụ của biên tập viên lĩnh vực báo chí
- Đảm nhận vai trò lãnh đạo và tổ chức quá trình khai thác nguồn tư liệu, tài liệu, tin tức, bài viết, đề tài, kịch bản, và tác phẩm văn học theo hướng và kế hoạch đã được phê duyệt;
- Thực hiện nhiệm vụ nhận xét, lựa chọn, và biên tập nhằm cải thiện chất lượng về tư duy, nghệ thuật, và khoa học; chịu trách nhiệm đối với nội dung của bản thảo;
- Chịu trách nhiệm viết và tổ chức viết các loại văn bản như tin tức, bài viết, lời nói đầu, lời tựa, bài phê bình, và giới thiệu cho các chuyên mục do bản thân đảm nhận;
- Thực hiện thuyết minh về chủ đề tư tưởng, hướng dẫn các yêu cầu về kỹ thuật và mỹ thuật trình bày; theo dõi quá trình biên tập, sản xuất;
- Phát triển nội dung tuyên truyền, quảng bá, thu thập và phân tích ý kiến, dư luận từ độc giả, người xem, người nghe, và người phê bình về nội dung và hình thức của các tác phẩm và bài viết trong lĩnh vực được giao, đề xuất biện pháp xử lý;
- Tổng kết kinh nghiệm chuyên môn và nghiệp vụ; xây dựng chương trình, tài liệu, và tổ chức hướng dẫn nghiệp vụ cho biên tập viên cấp dưới.
3.2. Nhiệm vụ của biên tập viên lĩnh vực xuất bản
- Phát triển chiến lược và kế hoạch khai thác, tổ chức đề tài bản thảo theo hướng dẫn của nhà xuất bản, tập trung vào ngắn hạn và trung hạn;
- Lựa chọn và khai thác các đề tài, đồng thời biên tập nội dung để đảm bảo xuất bản phẩm đạt chất lượng; chịu trách nhiệm đối với nội dung bản thảo được giao;
- Xây dựng và triển khai kế hoạch bản thảo để đảm bảo chất lượng nội dung của xuất bản phẩm;
- Tham gia vào quá trình tổ chức biên tập bản thảo theo nhóm, bao gồm cả biên tập nội dung và kỹ thuật mỹ thuật;
- Tham gia vào quá trình tổng kết chuyên môn và nghiệp vụ; phát triển chương trình, tài liệu, và tổ chức hướng dẫn nghiệp vụ cho biên tập viên ở hạng thấp hơn.
4. Tiêu chuẩn về năng lực chuyên môn, nghiệp vụ của Biên tập viên hạng II
Về tiêu chuẩn năng lực chuyên môn và nghiệp vụ của Biên tập viên hạng II, Thông tư 13/2022/TT-BTTTT tại khoản 3 Điều 5 quy định chi tiết như sau:
- Nắm vững đường lối, chủ trương, và chính sách của Đảng cùng như pháp luật của Nhà nước liên quan đến lĩnh vực chuyên ngành. Phải có hiểu biết sâu rộng về những thành tựu mới và các sự kiện quan trọng trong đời sống chính trị, kinh tế, và xã hội.
- Thành thạo về nghiệp vụ chuyên ngành, có sự am hiểu vững về các vấn đề kinh tế, xã hội, văn hóa, nghệ thuật, công nghệ, và có khả năng áp dụng linh hoạt vào quá trình biên tập với hiệu suất cao.
- Có kỹ năng sử dụng công nghệ thông tin cơ bản, cũng như có khả năng sử dụng ngoại ngữ hoặc tiếng dân tộc thiểu số nếu có yêu cầu tại vị trí làm việc.
5. Tiêu chuẩn về trình độ đào tạo, bồi dưỡng đối với Biên tập viên hạng II
Dựa trên quy định tại khoản 4 Điều 5 của Thông tư 13/2022/TT-BTTTT về tiêu chuẩn trình độ đào tạo và bồi dưỡng cho Biên tập viên hạng II, các yêu cầu cụ thể như sau:
- Phải có bằng tốt nghiệp đại học trở lên trong ngành báo chí hoặc xuất bản. Trong trường hợp có bằng tốt nghiệp đại học khác ngành báo chí hoặc xuất bản, đối tượng này cần có chứng chỉ bồi dưỡng về nghiệp vụ báo chí hoặc xuất bản do cơ sở đào tạo có thẩm quyền cấp, hoặc có bằng tốt nghiệp cao đẳng, trung cấp trong ngành báo chí hoặc xuất bản.
- Phải có bằng tốt nghiệp trung cấp lý luận chính trị, hoặc có giấy xác nhận về trình độ lý luận chính trị tương đương trung cấp lý luận chính trị trở lên, được cấp bởi cơ quan có thẩm quyền trước ngày 09/7/2021.
- Phải có chứng chỉ bồi dưỡng theo tiêu chuẩn của chức danh nghề nghiệp viên chức chuyên ngành biên tập viên, hoặc có chứng chỉ hành nghề biên tập viên (đối với biên tập viên thuộc lĩnh vực xuất bản).
6. Để trở thành Biên tập viên hạng II thì cần phải đáp ứng những điều kiện gì?
Để đạt được chức danh Biên tập viên hạng II, theo quy định tại khoản 5 Điều 5 của Thông tư 13/2022/TT-BTTTT, cá nhân cần thỏa mãn các điều kiện chi tiết sau đây:
- Có thời gian giữ chức danh nghề nghiệp Biên tập viên hạng III hoặc tương đương ít nhất là 09 năm (tức 108 tháng), không tính thời gian tập sự và thử việc. Trong trường hợp có thời gian tương đương, cá nhân cần ít nhất 01 năm (tức 12 tháng) giữ chức danh nghề nghiệp Biên tập viên hạng III tính đến ngày hết thời hạn nộp hồ sơ đăng ký dự thi hoặc xét thăng hạng.
- Trong thời gian giữ chức danh nghề nghiệp Biên tập viên hạng III hoặc tương đương, cá nhân phải có kinh nghiệm chủ trì hoặc tham gia biên tập ít nhất 01 tác phẩm đoạt giải thưởng cấp bộ, ngành, cấp tỉnh hoặc tương đương, hoặc giải thưởng do cơ quan Đảng ở Trung ương, tổ chức chính trị - xã hội ở Trung ương, Hội nhà báo Việt Nam tổ chức. Đồng thời, cũng cần tham gia viết chuyên đề trong ít nhất 01 đề tài, chương trình nghiên cứu khoa học chuyên ngành từ cấp cơ sở trở lên, được cấp có thẩm quyền ban hành hoặc nghiệm thu.
Tóm lại, để đạt được chức danh Biên tập viên hạng II, cá nhân phải đáp ứng đầy đủ những điều kiện kể trên.
Luật Hòa Nhựt xin tiếp nhận yêu cầu tư vấn của quý khách hàng thông qua số hotline: 1900.868644 hoặc email: [email protected]. Xin trân trọng cảm ơn!
