1. Báo cháy giả gây ra hậu quả gì?
Một trong những lo ngại đáng kể tại các đô thị đông dân, đặc biệt là trong các tòa nhà chung cư, là vấn đề báo cháy, được đặt trong tầm quan trọng hàng đầu để ngăn chặn những tình huống tiềm ẩn nguy cơ ảnh hưởng đến con người và tài sản khi xảy ra hỏa hoạn. Để giảm thiểu thiệt hại, các quy định pháp luật đã được thiết lập để điều chỉnh việc cài đặt các thiết bị phòng cháy chữa cháy. Đồng thời, quy định cũng đặt ra yêu cầu về việc duy trì và kiểm tra định kỳ để đảm bảo hoạt động hiệu quả của các thiết bị này. Việc quy định về phòng cháy chữa cháy là một trong những điều quan trọng nhất để đảm bảo an toàn. Ngoài ra, Việt Nam còn có các quy định về việc sử dụng đường dây nóng 114 để báo cảnh khi xảy ra các vụ cháy, nhằm tăng cường khả năng ứng cứu và hỗ trợ khi cần thiết.
Báo cháy giả thường thực hiện qua hai hình thức chính. Thứ nhất, là khi một cá nhân gây ra các sự kiện làm kích hoạt hệ thống chuông báo cháy tại các tòa nhà đã được trang bị thiết bị báo cháy, theo quy định của pháp luật hiện hành. Thứ hai, là hành động của người có thể là người trưởng thành hoặc trẻ em không đủ tuổi trưởng thành, gọi điện qua đường dây nóng 114 để thông báo về hỏa hoạn với tính chất trêu đùa. Theo quy định hiện hành, những hành vi này có thể gây ra các hậu quả từ nhẹ đến nặng đối với cả con người và tài sản, và có thể bị xử phạt hành chính tùy thuộc vào mức độ của vi phạm.
Hiện nay, đối với hầu hết các tòa nhà chung cư, để được hoạt động, việc lắp đặt hệ thống báo cháy và phòng cháy chữa cháy theo tiêu chuẩn được quy định bởi pháp luật là bắt buộc. Điều này là hết sức cần thiết, đặc biệt trong các khu vực đông dân cư, để đối mặt với nguy cơ hỏa hoạn nghiêm trọng, đã từng xảy ra tại các chung cư cao tầng. Tuy nhiên, nhiều khi, sau khi dân tán ra khỏi tòa nhà, họ nhận ra rằng chuông báo cháy chỉ là giả mạo, do một hành động không cẩn thận hoặc có ý định chọc ghẹo nào đó.
Ngoài việc tạo ra sự phiền toái cho cư dân, báo cháy giả còn gây ra một loạt vấn đề khác. Điều này bao gồm việc tạo ra quá nhiều cuộc gọi điện thoại báo cháy giả, làm kẹt đường dây điện thoại nói chung. Hiện tượng này có thể làm chậm quá trình tiếp nhận và xử lý thông tin về các vụ cháy thực sự, gây thiệt hại nặng nề về người và tài sản.
Do đó, khi nghe thấy chuông báo cháy, đôi khi chỉ do sơ ý hoặc muốn thử nghiệm hệ thống, nhưng hành động này có thể tạo ra những hậu quả không mong muốn cho nhiều người, đặc biệt là những nhóm dễ bị ảnh hưởng như người già, trẻ em, và phụ nữ. Ngoài ra, báo cháy giả cũng tạo ra áp lực tinh thần và tâm lý đối với những người làm nhiệm vụ trong lực lượng phòng cháy chữa cháy. Hơn nữa, nếu tình trạng báo cháy giả diễn ra thường xuyên, nó có thể tạo ra tâm lý chủ quan, khiến người ta coi thường thông báo cháy thực tế và không sơ tán, gây hậu quả không lường trước được. Điều này còn gây lãng phí về nguồn lực và tài chính, cũng như tạo ra căng thẳng không cần thiết trong quá trình phòng cháy chữa cháy.
Các thông báo cháy giả như mô tả trên không chỉ tạo ra sự căng thẳng và áp lực cho cán bộ trực tổng đài, mà còn ảnh hưởng đến công tác điều động lực lượng trong trường hợp xảy ra các vụ gây rối về an ninh trật tự, sự cố cháy nổ, cứu nạn cứu hộ. Các trường hợp nổi bật đáng chú ý là khi người dân thông tin giả, hay còn được gọi là trình báo sai sự thật với cơ quan công an, với mục đích che đậy hành động phạm pháp như mất cắp, chiếm đoạt tài sản, hoặc để tránh trách nhiệm pháp lý.
Ngoài ra, một số đối tượng còn lợi dụng việc gọi đến số máy 114 để chửi bới, lăng mạ cán bộ, chiến sỹ trực tổng đài. Hành động này không chỉ mang tính chất thử nghiệm điện thoại, trêu đùa mà còn tạo ra sự ức chế tâm lý cho những người đang thi hành nhiệm vụ. Dù nguyên nhân của hành vi này là gì, nhưng việc báo cáo thông tin chảy giả hoặc trình báo sai sự thật với cơ quan Nhà nước đều là hành vi vi phạm pháp luật và cần phải được xử lý đúng đắn.
2. Hành vi báo cháy giả bị phạt hành chính bao nhiêu theo quy định?
Theo Điều 42 của Nghị định số 144/2021/NĐ-CP, quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh, trật tự, an toàn xã hội; phòng, chống tệ nạn xã hội; phòng cháy, chữa cháy; cứu nạn, cứu hộ; phòng, chống bạo lực gia đình, việc vi phạm quy định về thông tin báo cháy, sự cố, tai nạn sẽ bị xử phạt như sau:
- Phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 2.000.000 đồng cho các hành vi sau đây:
+ Không có phương tiện, thiết bị phát hiệu lệnh hoặc thông tin báo cháy theo quy định của pháp luật.
+ Không thay thế phương tiện, thiết bị thông tin báo cháy bị hỏng hoặc mất tác dụng.
- Phạt tiền từ 4.000.000 đồng đến 6.000.000 đồng cho các hành vi sau đây:
+ Không báo cháy, sự cố, tai nạn hoặc ngăn cản, gây cản trở việc thông tin báo cháy, sự cố, tai nạn.
+ Báo cháy giả; báo tin sự cố, tai nạn giả.
Khoản 2 của Điều 4 của Nghị định quy định rằng mức phạt tiền tối đa áp dụng đối với cá nhân là mức phạt được áp dụng đối với hành vi vi phạm hành chính của họ. Đối với tổ chức có cùng hành vi vi phạm, mức phạt tiền sẽ là gấp đôi mức phạt tiền đối với cá nhân.
Điều 5 của Nghị định quy định thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính là 01 năm trong lĩnh vực an ninh, trật tự, an toàn xã hội; phòng, chống tệ nạn xã hội; phòng cháy, chữa cháy; cứu nạn, cứu hộ; phòng, chống bạo lực gia đình. Do đó, người báo cháy giả có thể bị xử phạt từ 4.000.000 đồng đến 6.000.000 đồng, và thời hiệu xử phạt là 01 năm, theo các quy định được trích dẫn ở trên.
3. Quy định về cách thức và trách nhiệm báo cháy, tham gia chữa cháy
3.1. Về cách thức báo cháy
Theo quy định của Điều 32 trong Luật Phòng cháy và chữa cháy năm 2001 (được sửa đổi năm 2013), các điều khoản về thông tin báo cháy được quy định như sau:
- Thông tin báo cháy có thể được truyền đạt thông qua hiệu lệnh hoặc thông qua điện thoại.
- Số điện thoại chính thức dành cho thông tin báo cháy trên toàn quốc là 114. Việc sử dụng số điện thoại này là thống nhất và bắt buộc trong cả nước.
- Các phương tiện liên lạc cần được ưu tiên sử dụng để phục vụ mục đích báo cháy và chữa cháy, đảm bảo tính hiệu quả và khẩn cấp trong quá trình xử lý tình hình cháy nổ và các tình huống khẩn cấp khác.
3.2. Về trách nhiệm báo cháy, tham gia chữa cháy
Về việc chịu trách nhiệm trong việc báo cháy, theo quy định của Điều 20 trong Nghị định 136/2020/NĐ-CP, các điều sau được áp dụng:
- Người phát hiện cháy cần thông báo ngay lập tức cho những người xung quanh và liên lạc với một hoặc tất cả các đơn vị sau đây:
+ Đội dân phòng hoặc đội phòng cháy và chữa cháy tại khu vực xảy ra cháy.
+ Đơn vị Cảnh sát phòng cháy và chữa cháy hoặc cơ quan Công an gần nhất.
+ Chính quyền địa phương nơi xảy ra sự kiện cháy.
- Cơ quan hoặc đơn vị nhận được thông báo về cháy phải ngay lập tức tổ chức chữa cháy và thông báo cho các cơ quan, đơn vị khác cần thiết để có sự hỗ trợ.
- Đơn vị Cảnh sát phòng cháy và chữa cháy hoặc cơ quan Công an gần nhất, khi nhận được thông báo về cháy ở ngoài địa bàn quản lý, phải ngay lập tức thông báo cho cơ quan, đơn vị quản lý địa bàn nơi xảy ra sự cố để thực hiện nhiệm vụ chữa cháy. Đồng thời, báo cáo cấp trên để được hỗ trợ và điều động lực lượng cũng như phương tiện khi cần phối hợp.
- Những người có mặt tại hiện trường cháy phải hỗ trợ cứu người, ngăn chặn sự lan rộng của đám cháy và tham gia vào công tác chữa cháy. Tất cả những người tham gia chữa cháy phải tuân theo mệnh lệnh của người chỉ huy chữa cháy.
- Các tổ chức và cơ quan như Công an, Quân đội, Dân quân tự vệ, cơ quan y tế, điện lực, cấp nước, môi trường đô thị, giao thông và các cơ quan liên quan khác đều có trách nhiệm tham gia chữa cháy theo nhiệm vụ của mình.
Do đó, việc báo cháy giả được coi là vi phạm pháp luật và có thể bị xử phạt hành chính, với mức phạt lên đến 6 triệu đồng đối với cá nhân và 12 triệu đồng đối với tổ chức.
Luật Hòa Nhựt xin tiếp nhận yêu cầu tư vấn của quý khách hàng thông qua số hotline: 1900.868644 hoặc email: [email protected]. Xin cảm ơn quý bạn đọc đã quan tâm theo dõi!
