1. Danh hiệu nghệ nhân nhân dân, nghệ nhân ưu tú là gì?
Danh hiệu Nghệ nhân Ưu tú và Nghệ nhân Nhân dân là những phần thưởng quý giá của Nhà nước, đồng thời là biểu tượng của sự kính trọng và tôn vinh đối với những nghệ nhân có những đóng góp lớn trong lĩnh vực nghệ thuật. Trong thời kỳ hiện nay, chính phủ đang ngày càng chú trọng vào việc công nhận và trao tặng danh hiệu Nghệ nhân Nhân dân (NNND) và Nghệ nhân Ưu tú (NNƯT). Các danh hiệu này được coi là biểu tượng của sự công nhận đối với những nghệ nhân, là sự tôn vinh cho những đóng góp to lớn mà họ đã đem đến trong lĩnh vực nghệ thuật.
Thông qua việc trao tặng các danh hiệu này, Nhà nước thể hiện sự ghi nhận và trân trọng đối với những nỗ lực không ngừng của nghệ nhân, đặc biệt là trong việc bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa dân gian, những giá trị đang đối diện với nguy cơ mai một.
2. Tiêu chuẩn xét tặng danh hiệu nghệ nhân nhân dân và nghệ nhân ưu tú
Theo quy định của Điều 5 và Điều 6 trongNghị định 62/2014/NĐ-CP, danh hiệu "Nghệ nhân Nhân dân" và "Nghệ nhân Ưu tú" sẽ được trao tặng cho cá nhân khi họ đáp ứng đầy đủ các tiêu chuẩn sau:
2.1. Tiêu chuẩn xét tặng danh hiệu "Nghệ nhân Nhân dân"
Các tiêu chuẩn để xét tặng danh hiệu "Nghệ nhân Nhân dân" bao gồm:
- Sự trung thành với Tổ quốc Việt Nam theo con đường xã hội chủ nghĩa; thực hiện đúng chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, cũng như tuân thủ nội quy, quy chế của cơ quan, tổ chức, đơn vị, và địa phương;
- Xuất sắc trong phẩm chất đạo đức, là một gương mẫu trong cuộc sống; có lòng tâm huyết và tận tụy với nghề, được đồng nghiệp và cộng đồng mến mộ, kính trọng; đồng thời, đào tạo và giáo dục được các cá nhân tham gia bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể;
- Thể hiện sự xuất sắc trong tài năng nghề nghiệp, có những đóng góp lớn, là một biểu tượng cho sự nghiệp bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể trên toàn quốc. Điều này thể hiện qua khả năng giữ vững kỹ năng, bí quyết thực hành di sản văn hóa phi vật thể, cũng như thông qua thành tựu, giải thưởng, và sản phẩm tinh thần hoặc vật chất có giá trị cao về lịch sử, văn hóa, khoa học, nghệ thuật, thẩm mỹ, và kỹ thu
- Có thời gian hoạt động trong lĩnh vực nghệ thuật trên 20 năm và đã được Nhà nước phong tặng danh hiệu "Nghệ nhân Ưu tú".
2.2. Tiêu chuẩn xét tặng danh hiệu Nghệ nhân ưu tú
Các tiêu chuẩn để xét tặng danh hiệu "Nghệ nhân Ưu tú" bao gồm:
- Sự trung thành với Tổ quốc Việt Nam và lối sống xã hội chủ nghĩa; tuân thủ đúng chủ trương, chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nước, cũng như nội quy, quy chế của cơ quan, đơn vị, tổ chức, và địa phương;
- Có phẩm chất đạo đức cao, là tấm gương mẫu trong cuộc sống; sự tâm huyết và tận tụy với nghề, được đồng nghiệp và cộng đồng kính trọng và mến mộ; có khả năng đào tạo và truyền đạt kỹ năng, tri thức cho những cá nhân tham gia bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể;
- Thể hiện tài năng nghề nghiệp xuất sắc, có những đóng góp to lớn, là biểu tượng cho sự nghiệp bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể ở địa phương. Điều này thể hiện qua khả năng giữ vững kỹ năng, bí quyết thực hành di sản văn hóa phi vật thể, cũng như thông qua thành tích, giải thưởng, và sản phẩm tinh thần hoặc vật chất có giá trị cao về lịch sử, văn hóa, khoa học, nghệ thuật, thẩm mỹ, và kỹ thuật;
- Có thời gian hoạt động trong lĩnh vực nghệ thuật từ 15 năm trở lên.
3. Quy trình xét tặng danh hiệu nghệ nhân nhân dân, nghệ nhân ưu tú
Theo quy định của Điều 7 Khoản 1 cùng với các Điều 13, 14, và 15 trong Nghị định 62/2014/NĐ-CP, được đề cập đến thành phần Hội đồng và quy trình xét tặng danh hiệu Nghệ nhân Nhân dân và Nghệ nhân Ưu tú như sau:
* Hội đồng xét tặng danh hiệu “Nghệ nhân nhân dân”, “Nghệ nhân ưu tú” được thành lập theo 3 cấp như sau:
- Hội đồng cấp tỉnh;
- Hội đồng chuyên ngành cấp Bộ;
- Hội đồng cấp Nhà nước.
* Quy trình, thủ tục xét tặng ở Hội đồng cấp tỉnh
- Nhiệm vụ của cơ quan thường trực của Hội đồng cấp tỉnh là hỗ trợ Hội đồng trong việc thực hiện các công việc sau:
+ Trình Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh để quyết định việc thành lập Hội đồng cấp tỉnh và xét tặng danh hiệu "Nghệ nhân Nhân dân" và "Nghệ nhân Ưu tú".
+ Tổ chức thu thập ý kiến của cộng đồng dân cư ở cấp cơ sở (xã, phường, thị trấn) nơi cá nhân đề nghị xét tặng đang cư trú hoặc hội nghề nghiệp nơi cá nhân đề nghị xét tặng đang hoạt động để đưa vào hồ sơ đề nghị xét tặng (theo Mẫu số 3).
+ Thông báo danh sách các cá nhân đề nghị xét tặng trên các phương tiện thông tin đại chúng của tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; đăng tải danh sách và bản khai thành tích của các cá nhân đề nghị xét tặng trên cổng thông tin điện tử của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh để thu thập ý kiến nhân dân trong thời gian 15 ngày làm việc.
+ Gửi tài liệu và hồ sơ đề nghị xét tặng đến các thành viên của Hội đồng cấp tỉnh và tổ chức cuộc họp của Hội đồng để tiến hành quá trình xét chọn.
- Hội đồng cấp tỉnh tổ chức thẩm định hồ sơ và tiến hành quá trình xét chọn như sau:
+ Thực hiện thẩm định về thành phần và tính chính xác, hợp lệ của các tài liệu trong hồ sơ; đánh giá sự đáp ứng của cá nhân đối với từng danh hiệu theo quy định tại Điều 5 và Điều 6 của Nghị định 62/2014/NĐ-CP.
+ Tiếp nhận và xử lý kiến nghị của tổ chức và cá nhân (nếu có), sau đó tiến hành bỏ phiếu kín để chọn ra cá nhân đủ tiêu chuẩn xét tặng danh hiệu "Nghệ nhân Nhân dân" và "Nghệ nhân Ưu tú", và trình Hội đồng chuyên ngành cấp Bộ.
+ Công bố kết quả xét chọn công khai trên cổng thông tin điện tử của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh và các phương tiện thông tin đại chúng của tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương trong thời gian 15 ngày làm việc.
+ Gửi báo cáo về kết quả xét chọn của Chủ tịch Hội đồng cấp tỉnh, kèm theo 05 bộ hồ sơ theo quy định tại Khoản 2, Điều 11 Nghị định 62/2014/NĐ-CP đến Hội đồng chuyên ngành cấp Bộ theo đúng lịch trình trong Kế hoạch xét tặng danh hiệu "Nghệ nhân Nhân dân" và "Nghệ nhân Ưu tú".
+ Thông báo bằng văn bản kết quả xét chọn đến cá nhân đã gửi hồ sơ đề nghị.
* Quy trình, thủ tục xét tặng ở Hội đồng chuyên ngành cấp Bộ
- Nhiệm vụ của cơ quan thường trực của Hội đồng chuyên ngành cấp Bộ bao gồm việc hợp tác với Cục Di sản văn hóa, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch để hỗ trợ Hội đồng trong việc thực hiện các công việc sau đây:
+ Trình Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch để quyết định việc thành lập Hội đồng chuyên ngành cấp Bộ.
+ Tiếp nhận và kiểm tra về tính hợp lệ và đầy đủ của các giấy tờ, tài liệu trong hồ sơ được gửi từ Hội đồng cấp tỉnh; trong trường hợp cần bổ sung hoặc chỉnh sửa, hướng dẫn Hội đồng cấp tỉnh hoàn thiện và nộp lại trong thời hạn không quá 15 ngày làm việc từ ngày nhận được hướng dẫn bổ sung, chỉnh sửa.
+ Đăng tải danh sách cá nhân được Hội đồng cấp tỉnh đề xuất xét tặng trên Cổng thông tin điện tử của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch để thu thập ý kiến của nhân dân trong thời gian 15 ngày làm việc.
+ Gửi tài liệu và hồ sơ đề nghị xét tặng đến các thành viên của Hội đồng chuyên ngành cấp Bộ và tổ chức cuộc họp của Hội đồng để tiến hành quá trình xét chọn.
- Hội đồng chuyên ngành cấp Bộ tổ chức thẩm định hồ sơ và tiến hành quá trình xét chọn như sau:
+ Thực hiện thẩm định về thành phần và tính chính xác, hợp lệ của các tài liệu trong hồ sơ; đánh giá sự đáp ứng của cá nhân đối với từng danh hiệu theo quy định tại Điều 5 và Điều 6 của Nghị định 62/2014/NĐ-CP.
+ Tiếp nhận và xử lý kiến nghị của tổ chức và cá nhân (nếu có), sau đó tiến hành bỏ phiếu kín để chọn ra cá nhân đủ tiêu chuẩn xét tặng danh hiệu "Nghệ nhân Nhân dân" và "Nghệ nhân Ưu tú", và trình Hội đồng cấp Nhà nước.
+ Công bố kết quả xét chọn công khai trên cổng thông tin điện tử của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch trong thời gian 15 ngày làm việc.
+ Gửi báo cáo về kết quả xét chọn của Chủ tịch Hội đồng chuyên ngành cấp Bộ, kèm theo 04 bộ hồ sơ theo quy định tại Khoản 3, Điều 11 Nghị định 62/2014/NĐ-CP đến Hội đồng cấp Nhà nước theo lịch trình trong Kế hoạch xét tặng danh hiệu "Nghệ nhân Nhân dân" và "Nghệ nhân Ưu tú".
+ Thông báo bằng văn bản kết quả xét chọn đến Hội đồng cấp tỉnh đã gửi hồ sơ.
* Quy trình, thủ tục xét tặng ở Hội đồng cấp Nhà nước
- Nhiệm vụ của cơ quan thường trực của Hội đồng cấp Nhà nước là hỗ trợ Hội đồng trong việc thực hiện các công việc sau:
+ Trình Thủ tướng Chính phủ để quyết định việc thành lập Hội đồng cấp Nhà nước.
+ Tiếp nhận và kiểm tra về tính hợp lệ và đầy đủ của các giấy tờ, tài liệu trong hồ sơ được gửi từ Hội đồng chuyên ngành cấp Bộ; trong trường hợp cần bổ sung hoặc chỉnh sửa, hướng dẫn Hội đồng chuyên ngành cấp Bộ để hoàn thiện và nộp lại không quá 10 ngày làm việc từ ngày nhận được văn bản hướng dẫn bổ sung, chỉnh sửa.
+ Đăng tải danh sách cá nhân được Hội đồng chuyên ngành cấp Bộ đề xuất xét tặng trên Cổng thông tin điện tử của Chính phủ và các phương tiện thông tin đại chúng thuộc Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch để thu thập ý kiến của nhân dân trong thời gian 15 ngày làm việc.
+ Gửi tài liệu và hồ sơ đề nghị xét tặng đến các thành viên của Hội đồng và tổ chức cuộc họp của Hội đồng để tiến hành quá trình xét chọn.
- Hội đồng cấp Nhà nước tổ chức thẩm định hồ sơ và xét chọn như sau:
+ Thực hiện thẩm định về thành phần và tính chính xác, hợp lệ của các tài liệu trong hồ sơ; đánh giá sự đáp ứng của cá nhân đối với từng danh hiệu theo quy định tại Điều 5 và Điều 6 Nghị định 62/2014/NĐ-CP.
+ Tiếp nhận và xử lý kiến nghị của tổ chức và cá nhân (nếu có), sau đó tiến hành bỏ phiếu kín để chọn ra cá nhân đủ tiêu chuẩn xét tặng danh hiệu "Nghệ nhân Nhân dân" và "Nghệ nhân Ưu tú".
+ Công bố kết quả xét chọn công khai trên Cổng thông tin điện tử của Chính phủ và các phương tiện thông tin đại chúng thuộc Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch trong thời gian 15 ngày làm việc.
+ Hoàn chỉnh hồ sơ và trình Thủ tướng Chính phủ xem xét, sau đó trình Chủ tịch nước quyết định phong tặng danh hiệu “Nghệ nhân nhân dân” và “Nghệ nhân ưu tú”.
+ Gửi văn bản báo cáo về kết quả xét chọn của Chủ tịch Hội đồng cấp Nhà nước, cùng với 03 bộ hồ sơ theo quy định tại Khoản 4, Điều 11 Nghị định 62/2014/NĐ-CP đến Ban Thi đua - Khen thưởng Trung ương theo lịch trình trong Kế hoạch xét tặng danh hiệu “Nghệ nhân nhân dân” và “Nghệ nhân ưu tú”.
+ Thông báo bằng văn bản kết quả xét chọn tới Hội đồng chuyên ngành cấp Bộ.
Mọi thắc mắc quý khách hàng xin vui lòng gửi về số Hotline 1900.868644 hoặc địa chỉ email [email protected] để được giải đáp. Trân trọng!