1. Hiểu thế nào về ga khu đoạn?
Ga khu đoạn, như được mô tả trong Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 11793:2017 về Đường sắt đô thị khổ đường 1000 mm, là một thành phần quan trọng trong hệ thống đường sắt đô thị. Được định nghĩa tại tiết 3.1.17 của tiêu chuẩn, ga khu đoạn được xác định là ga chính giữa 2 khu đoạn chạy tàu. Nó đóng vai trò quan trọng không chỉ trong các tác nghiệp đón tiễn và nhường tránh tàu mà còn trong các hoạt động khác như giải thể, lập tàu, chỉnh bị và thay đổi đầu máy.
Một trong những chức năng quan trọng nhất của ga khu đoạn là tạo điều kiện cho việc chuyển đổi giữa hai khu đoạn khác nhau. Khi tàu đi từ một khu vực sang khu vực khác, ga khu đoạn giúp đảm bảo quá trình này diễn ra một cách an toàn và hiệu quả. Điều này bao gồm các tác nghiệp như giải thể, tức là tách đoàn tàu thành các phần riêng lẻ, lập tàu lại, và điều chỉnh bị của tàu.
Ngoài ra, ga khu đoạn còn đóng vai trò quan trọng trong việc thực hiện các công việc khác liên quan đến đào tạo và bảo dưỡng đội ngũ lái tàu. Cụ thể, nó có thể được sử dụng để thực hiện các tác vụ như kiểm tra và bảo dưỡng đầu máy của tàu, đồng thời cung cấp các điều kiện thuận lợi cho việc đào tạo lái tàu mới và nâng cao kỹ năng của các lái tàu hiện tại.
Việc hiểu rõ và thực hiện đúng chức năng của ga khu đoạn là quan trọng để đảm bảo an toàn và hiệu quả trong hoạt động của hệ thống đường sắt đô thị. Nó không chỉ đảm bảo sự di chuyển linh hoạt của tàu từ khu vực này sang khu vực khác mà còn đóng góp vào việc duy trì và nâng cao chất lượng dịch vụ đường sắt. Điều này làm tăng tính ổn định và độ tin cậy của hệ thống đường sắt, đồng thời đáp ứng đúng nhu cầu vận chuyển của cộng đồng đô thị
2. Những căn cứ để thiết kế xây dựng mới ga khu đoạn
Trong quá trình thiết kế và xây dựng mới ga khu đoạn trên tuyến đường, việc căn cứ vào những yếu tố cụ thể là rất quan trọng để đảm bảo hiệu suất và tính khả thi của dự án. Tại tiểu mục 5.3 của Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 11793:2017 về Đường sắt đô thị khổ đường 1000 mm, những yếu tố quan trọng mà thiết kế cần xem xét được mô tả một cách chi tiết.
Một trong những điểm quan trọng đầu tiên là việc căn cứ vào nhu cầu vận chuyển hàng hóa và hành khách đi tàu của ga. Điều này đòi hỏi nhà thiết kế phải hiểu rõ nhu cầu cụ thể của khu vực và đảm bảo rằng ga được thiết kế sao cho có khả năng đáp ứng nhu cầu vận chuyển hiện tại và tiềm năng phát triển trong tương lai.
Ngoài ra, địa hình và địa mạo của khu vực dân cư cũng đóng vai trò quan trọng trong quá trình thiết kế. Sự đa dạng của địa hình đòi hỏi sự linh hoạt trong lựa chọn và bố trí mặt bằng ga. Cũng như cơ sở kinh tế dọc theo tuyến đường, vì một ga hiệu quả không chỉ đáp ứng nhu cầu giao thông mà còn phải tương thích với môi trường xã hội và kinh tế xung quanh.
Tiêu chuẩn cũng chú trọng đến việc so sánh kinh tế kỹ thuật để lựa chọn loại hình ga phù hợp, bao gồm xếp ngang, xếp dọc hay nửa xếp dọc. Lựa chọn này cần phải tương thích với sự phát triển của đường, đặc biệt là khi chuyển từ đường đơn sang đường đôi trong tương lai. Kiểu xếp ngang và thiết kế theo tiêu chuẩn được khuyến khích để đảm bảo tính nhất quán và hiệu suất.
Đối với công tác thiết kế, quan trọng nhất là xem xét sao cho có thể giảm tối đa diện tích sử dụng đất. Điều này không chỉ giúp tiết kiệm nguồn lực đất đai mà còn hỗ trợ công tác giải phóng mặt bằng một cách hiệu quả và kinh tế.
Tóm lại, khi thiết kế ga khu đoạn mới, sự kết hợp chặt chẽ giữa nhu cầu vận chuyển, địa hình, địa mạo, và cơ sở kinh tế là quyết định quan trọng để đảm bảo rằng ga không chỉ đáp ứng mục tiêu chính của mình mà còn tương thích với các yếu tố xã hội và kinh tế xung quanh
3. Bố trí nền ga khu đoạn như thế nào?
Nền ga khu đoạn, một phần quan trọng trong hệ thống đường sắt đô thị, được quy định một cách cụ thể tại tiết 5.4.2 của Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 11793:2017 về Đường sắt đô thị khổ đường 1000 mm - Yêu cầu thiết kế tuyến. Thiết kế mặt cắt dọc đường trong ga đặt ra những nguyên tắc và yêu cầu nhất định để đảm bảo hiệu suất và an toàn của hệ thống.
Theo tiêu chuẩn, nền ga khu đoạn nên được bố trí trên đường bằng, và chỉ khi gặp khó khăn có thể xem xét việc bố trí trên đường dốc, nhưng độ dốc không được vượt quá 2,5 ‰. Quy định cụ thể về độ dốc nhằm đảm bảo đoàn tàu có thể khởi động ở vị trí bất lợi nhất, với độ dốc bình quân không lớn hơn độ dốc hạn chế sau khi trừ đi lực cản khởi động và lực cản của đường cong.
Một yếu tố quan trọng khác là chiều dài toàn bộ của nền ga, nơi quy định rằng nó nên được đặt trên một đoạn dốc, và trong trường hợp địa hình khó khăn, có thể đặt trên những đoạn dốc khác nhau. Điều này đòi hỏi sự linh hoạt trong việc lựa chọn và bố trí mặt bằng ga để đảm bảo nó tương thích với đường chính khu gian.
Phạm vi chiều dài dùng được của đường đón tiễn ga khu đoạn, ga trung gian, ga tránh trong trường hợp bình thường yêu cầu phải thiết kế đặt trên đường bằng. Tuy nhiên, khi địa hình khó khăn, quy định cho phép giảm khối lượng đào, đắp hay rút ngắn chiều dài đặt ray để bố trí một phần hoặc toàn bộ trên đoạn dốc, với điều kiện phải tuân thủ quy định cụ thể.
Lưu ý rằng các quy định này chỉ áp dụng cho đường sắt khổ 1000 mm với tốc độ nhỏ hơn hoặc bằng 120 km/h, bao gồm mặt bằng, nền đường, mặt cắt dọc, đường lánh nạn và giao cắt giữa đường sắt với đường bộ, kiến trúc tầng trên đường sắt, thuộc đường sắt quốc gia và đường sắt chuyên dùng. Điều này giúp định rõ phạm vi áp dụng của tiêu chuẩn và đảm bảo tính chính xác trong quá trình thiết kế và xây dựng
4. Chọn vị trí đường lánh nạn ở đâu trong các ga trung gian lớn?
Theo quy định tại Phụ lục M, kèm theo Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 11793:2017 về Đường sắt đô thị khổ đường 1000 mm, việc lựa chọn vị trí đặt đường lánh nạn tại các ga trung gian lớn đòi hỏi sự cân nhắc kỹ lưỡng, tuân thủ các quy định và điều kiện nhất định để đảm bảo an toàn và hiệu suất trong khai thác hệ thống đường sắt.
Theo quy định chung tại M.1, việc tính toán, thiết kế, và xây dựng đường lánh nạn phải tuân theo các quy trình, quy phạm thiết kế, khai thác, và quản lý hiện hành của đường sắt. Điều này đảm bảo rằng đường lánh nạn được triển khai một cách đồng nhất và đáp ứng các tiêu chí an toàn cần thiết.
M.2 về vị trí đặt đường lánh nạn chú trọng vào việc căn cứ vào kiểm toán tốc độ của đoàn tàu khi mất khống chế, cũng như điều kiện địa hình để quyết định vị trí lý tưởng cho đường lánh nạn. Quy định tường minh rằng thông thường, nên chọn vị trí đường lánh nạn ở ga dưới độ dốc lớn. Tuy nhiên, trong trường hợp đặc biệt khó khăn, khi đoàn tàu có khả năng lật đổ trên khu gian mất khống chế, và sau khi so sánh kinh tế kỹ thuật, có thể xem xét việc đặt đường lánh nạn trên khu gian.
M.2.2 rõ ràng quy định rằng đường lánh nạn ở ga cần phải căn cứ vào tính chất tác nghiệp và năng lực thông qua yêu cầu của khu gian, địa hình, và tốc độ của đoàn tàu mất khống chế để xét chọn vị trí đặt ở đầu vào ga hoặc ở phía ra ga. Điều này có ý nghĩa quan trọng đối với các ga trung gian lớn và ga kỹ thuật có tác nghiệp phức tạp. Ví dụ, nếu có khả năng giảm khối lượng đào, đắp hoặc rút ngắn chiều dài đặt ray, thì có thể đặt đường lánh nạn ở đầu vào ga để đáp ứng yêu cầu cụ thể của tình hình.
Tóm lại, với các ga trung gian lớn, việc chọn vị trí đường lánh nạn cần phải dựa trên kiểm toán tốc độ, đặc tính địa hình, và yêu cầu tác nghiệp cụ thể của khu vực để đảm bảo sự hiệu quả và an toàn trong hoạt động đường sắt
Để đảm bảo quý khách nhận được sự tư vấn chính xác và đáng tin cậy, chúng tôi xin mời quý khách liên hệ với tổng đài tư vấn pháp luật của chúng tôi qua số điện thoại 1900.868644 hoặc gửi email tới địa chỉ [email protected].
