1. Phòng, chống bệnh hại cây rừng được thực hiện theo những nguyên tắc nào?
Nguyên tắc phòng, chống bệnh hại được quy định tại Mục 4 của Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 8928:2023 có mục đích nhằm đảm bảo sự bền vững của hệ sinh thái rừng và bảo vệ cây trồng khỏi những tác động tiêu cực của các loại bệnh hại. Các nguyên tắc này gồm:
- Phát hiện sớm các loại bệnh hại chính: Để đảm bảo sự thành công trong việc phòng, chống bệnh hại, việc phát hiện sớm các loại bệnh hại chính có khả năng gây thiệt hại nặng đối với cây rừng là cần thiết. Qua việc xác định được các loại bệnh hại này, chúng ta có thể áp đặt các biện pháp phù hợp để ngăn chặn sự lây lan và giảm thiểu thiệt hại gây ra.
- Xác định diện tích và mức độ nhiễm bệnh: Để đưa ra các biện pháp phòng, chống bệnh hại hiệu quả, việc xác định chính xác diện tích nhiễm bệnh, mức độ bệnh và xu hướng phát triển của bệnh hại là vô cùng quan trọng. Điều này giúp chúng ta có cái nhìn toàn diện về tình hình và các yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển của bệnh hại, từ đó đưa ra các giải pháp phù hợp.
- Áp dụng biện pháp phòng, chống bệnh hại hiệu quả: Việc xác định đúng thời điểm áp dụng các biện pháp phòng, chống bệnh hại là rất quan trọng để ngăn chặn sự lây lan và giảm thiểu thiệt hại. Cần chú trọng đến các biện pháp kỹ thuật lâm sinh, vật lý, cơ giới, sinh học và kinh nghiệm của người dân. Đồng thời, ưu tiên thực hiện các biện pháp quản lý bệnh hại tổng hợp, bao gồm sử dụng giống cây trồng sạch bệnh và có khả năng kháng hoặc chống chịu bệnh, vệ sinh rừng thường xuyên, trồng và chăm sóc đúng thời vụ, chế độ phân bón phù hợp và biện pháp sinh học thân thiện môi trường.
- Sử dụng biện pháp hóa học chỉ khi cần thiết: Chỉ sử dụng biện pháp hóa học khi các biện pháp phòng, chống trên không hiệu quả và không hạn chế được bệnh hại ở mức kinh tế chấp nhận được. Đồng thời, cần đảm bảo an toàn về môi trường và sức khỏe con người khi sử dụng các loại thuốc trừ sâu và hóa chất khác.
- Xác định chính xác biện pháp phòng, chống: Để ngăn chặn sự lây lan của bệnh hại và ảnh hưởng đến sinh trưởng, phát triển và năng suất của cây rừng, cần xác định chính xác các biện pháp phòng, chống nhằm đảm bảo hiệu quả. Việc này bao gồm việc áp dụng các biện pháp khử trùng, cách ly khu vực nhiễm bệnh, tiến hành tiêu hủy hoặc xử lý các vật chứa bệnh, và thực hiện kiểm soát cơ động để ngăn chặn sự lây lan của bệnh hại.
Tổng hợp lại, nguyên tắc phòng, chống bệnh hại trong lĩnh vực cây rừng theo Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 8928:2023 bao gồm việc phát hiện sớm bệnh hại, xác định chính xác diện tích và mức độ nhiễm bệnh, áp dụng biện pháp phòng, chống hiệu quả, ưu tiên các biện pháp quản lý tổng hợp, sử dụng hóa chất chỉ khi cần thiết và xác định chính xác biện pháp phòng, chống. Đây là những nguyên tắc quan trọng giúp bảo vệ sự sinh trưởng, phát triển và năng suất của cây rừng, đồng thời bảo vệ môi trường và sức khỏe con người trong quá trình phòng, chống bệnh hại.
2. Quy định về phương pháp phòng, chống bệnh hại cây rừng chính
Phương pháp phòng, chống bệnh hại được quy định tại Mục 6 Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 8928:2023 có ý nghĩa quan trọng trong việc bảo vệ và duy trì sự phát triển của các khu rừng. Được quy định cụ thể như sau:
- Phòng bệnh khi trồng rừng mới
+ Đầu tiên, điều kiện áp dụng phương pháp phòng bệnh này áp dụng cho tất cả các diện tích rừng, nhằm đảm bảo tính toàn diện và hiệu quả của quy định. Quá trình trồng rừng mới là giai đoạn quan trọng và nhạy cảm, do đó, từ giai đoạn này, biện pháp phòng bệnh hại cần được áp dụng liên tục và có hiệu quả trong suốt quá trình chăm sóc và kinh doanh rừng.
+ Một trong những yêu cầu cơ bản của phương pháp này là việc sử dụng cây giống tốt để trồng rừng và áp dụng biện pháp lâm sinh và biện pháp vật lý. Cây giống tốt được định nghĩa là cây có nguồn gốc và xuất xứ rõ ràng, đảm bảo chất lượng và khả năng phát triển tốt. Đặc biệt, hạt giống cần được thu hái từ những cây không bị nhiễm bệnh hoặc từ cây giống nhân giống vô tính bằng mô tế bào, nhằm đảm bảo tính thuần chủng và tránh lây nhiễm bệnh.
Ngoài ra, ưu tiên sử dụng các giống cây có tính kháng bệnh hoặc chống chịu bệnh khi trồng rừng mới. Điều này nhằm tăng cường sức đề kháng của rừng trước các tác động bệnh hại và giảm nguy cơ loại trừ bệnh tật. Việc lựa chọn giống cây phù hợp và có khả năng chống chịu bệnh sẽ giúp tăng cường sự bền vững và hiệu quả của quá trình trồng rừng mới.
Một biện pháp quan trọng khác là áp dụng phương pháp xông khói và xử lý nhiệt đối với hạt giống trước khi gieo trồng. Phương pháp này nhằm ngăn chặn sự sinh sôi và phát triển của sinh vật gây bệnh, đặc biệt là nấm và tuyến trùng. Việc xử lý hạt giống trước khi gieo trồng sẽ loại bỏ hoặc giảm thiểu sự xuất hiện và lây lan của các loại bệnh hại, từ đó đảm bảo sự phát triển và đồng đều của rừng trồng mới.
- Biện pháp lâm sinh
+ Điều kiện: Biện pháp lâm sinh, được áp dụng trên tất cả các diện tích rừng, là một hệ thống các quy trình kỹ thuật nhằm đảm bảo sự phát triển và bảo vệ rừng hiệu quả. Đầu tiên, điều kiện áp dụng của biện pháp này bao gồm tất cả các diện tích rừng, không phân biệt kích thước hay loại rừng.
+ Yêu cầu: Một yêu cầu quan trọng trong việc thực hiện biện pháp lâm sinh là tuân thủ chính xác quy trình kỹ thuật trồng rừng đã được quy định. Quy trình này đảm bảo sự đồng đều về mật độ cây rừng, việc lập địa đúng quy chuẩn, đào hố bón lót vôi bột và phơi ái ít nhất trong 2 tuần sau khi bón vôi. Điều này giúp tạo ra môi trường thuận lợi và tối ưu cho sự sinh trưởng và phát triển của cây rừng.
Chăm sóc cây rừng cũng là một phần quan trọng trong biện pháp lâm sinh. Việc bón phân và chăm sóc cây giúp tăng cường sức đề kháng cho cây, giúp chúng chống lại các tác nhân gây hại từ môi trường. Đồng thời, chặt tỉa những cây sinh trưởng kém và bị bệnh hại cũng là một biện pháp quan trọng để duy trì sự khỏe mạnh của rừng. Cắt tỉa cành cây nên được thực hiện vào mùa khô, nhằm tránh sự xâm nhiễm của các loại bệnh hại và tránh gây tổn thương quá nặng đến thân cây và hệ thống rễ.
Ngoài ra, trong quá trình trồng rừng, việc áp dụng hỗn giao giữa các loài cây chủ và giống cây khác nhau là cần thiết. Trồng theo lô hoặc theo băng với diện tích trồng nhỏ hơn 10 ha giúp tạo ra sự đa dạng sinh học và tăng tính ổn định cho hệ sinh thái rừng. Đồng thời, việc thực hiện luân canh và thay đổi loài cây trồng rừng sau mỗi 3 chu kỳ kinh doanh cũng đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sự phát triển và bảo vệ rừng. Nhờ vào việc thay đổi loài cây, rừng có thể chịu được tác động của các yếu tố môi trường và bệnh hại một cách hiệu quả.
- Biện pháp thủ công
+ Điều kiện: Biện pháp thủ công là một phương pháp được áp dụng trong việc điều trị và kiểm soát bệnh hại trong rừng, đặc biệt là những bệnh gây hại ở mức độ nhẹ và có xu hướng phát triển. Điều kiện áp dụng biện pháp này là khi chỉ số bệnh hại nằm ở mức dưới ngưỡng 5%, như trong trường hợp của bệnh chết héo trên cây keo.
+ Yêu cầu: Có một số yêu cầu cần tuân thủ khi thực hiện biện pháp thủ công. Đầu tiên, cần thu dọn tàn dư thực vật và thu gom các cây đã bị bệnh để tiêu hủy. Trong trường hợp bệnh hại tác động vào rễ cây, trong điều kiện thuận lợi, có thể nhổ bỏ các rễ cây đã bị bệnh và đem tiêu hủy. Bón vôi cũng cần được áp dụng để khử trùng ít nhất 2 tuần trước khi trồng cây mới. Điều này giúp loại bỏ vi khuẩn và tác nhân gây bệnh từ đất và tăng cường sự an toàn cho cây trồng mới.
Quản lý và bảo vệ cây rừng khỏi tác động của gia súc phá hoại cũng là một yêu cầu quan trọng trong biện pháp thủ công. Gia súc có thể gây tổn thương cho cây rừng bằng cách ăn lá, cành hoặc gặm trên thân cây. Do đó, cần áp dụng các biện pháp như xây dựng hàng rào, lắp đặt các biện pháp rào chắn hoặc sử dụng các phương pháp khác để ngăn chặn gia súc xâm hại và bảo vệ cây rừng.
Việc thực hiện biện pháp thủ công giúp kiểm soát và giảm thiểu sự lây lan của bệnh hại trong rừng. Bằng cách tiêu hủy các cây bị bệnh và khử trùng đất, chúng ta có thể ngăn chặn sự lan rộng của vi khuẩn và tác nhân gây bệnh. Đồng thời, bảo vệ cây rừng khỏi tác động của gia súc giúp duy trì sự khỏe mạnh và phát triển của rừng.
- Biện pháp sử dụng thuốc bảo vệ thực vật sinh học
+ Điều kiện: Biện pháp sử dụng thuốc bảo vệ thực vật sinh học là một phương pháp hiệu quả trong việc kiểm soát và điều trị bệnh hại trong rừng, đặc biệt là những bệnh gây hại ở mức độ trung bình và có xu hướng phát triển mạnh.
Ví dụ: Điều kiện áp dụng biện pháp này là khi chỉ số bệnh hại nằm trong khoảng từ 5% đến 10%, như trong trường hợp của bệnh chết héo trên cây keo.
+ Yêu cầu: Khi sử dụng thuốc bảo vệ thực vật sinh học, có một số yêu cầu cần tuân thủ. Đầu tiên, ưu tiên bảo vệ các vi sinh vật đối kháng sinh vật gây bệnh. Điều này có thể được thực hiện bằng cách trồng xen các loài cây tạo đối kháng với vi sinh vật gây bệnh, nhằm tạo ra một môi trường thuận lợi cho sự phát triển của vi sinh vật đối kháng và ngăn chặn sự lây lan của bệnh.
Thứ hai, khi sử dụng thuốc bảo vệ thực vật sinh học, cần tuân thủ liều lượng sử dụng theo khuyến nghị của nhà sản xuất. Thuốc nên được phun vào giai đoạn sâu non của cây và thời điểm phun thuốc nên là buổi sáng sớm hoặc chiều mát sau mưa. Điều kiện thích hợp cho vi khuẩn phát triển tốt là nhiệt độ từ 27°C đến 32°C và độ ẩm từ 80% đến 90%. Điều này đảm bảo hiệu quả của thuốc và giúp vi khuẩn đối kháng phát triển mạnh.
Cuối cùng, khi sử dụng thuốc bảo vệ thực vật sinh học, cần tuân thủ nguyên tắc đúng loại thuốc, đúng thời điểm, đúng liều lượng và nồng độ, đúng phương pháp. Điều này đảm bảo hiệu quả của biện pháp và tránh những tác động tiêu cực không mong muốn đến cây trồng và môi trường.
- Biện pháp sử dụng thuốc bảo vệ thực vật hóa học
+ Điều kiện: Biện pháp sử dụng thuốc bảo vệ thực vật hóa học là một trong những phương pháp quan trọng để kiểm soát và ngăn chặn sự phát triển của bệnh hại trong cây trồng. Tuy nhiên, việc áp dụng biện pháp này phải tuân thủ một số điều kiện và yêu cầu để đảm bảo hiệu quả và an toàn.
+ Yêu cầu: Đầu tiên, để áp dụng biện pháp sử dụng thuốc bảo vệ thực vật hóa học, điều kiện áp dụng phải đạt được. Thường thì chỉ khi tỷ lệ bệnh và chỉ số bệnh đạt đến mức hại kinh tế hoặc từ mức hại nặng trở lên, ta mới cần sử dụng thuốc bảo vệ thực vật hóa học để ngăn chặn sự phát triển của bệnh. Ví dụ, đối với bệnh chết héo ở cây keo, ta áp dụng biện pháp này khi chỉ số bệnh hại đạt trên 10%.
Yêu cầu quan trọng tiếp theo là thuốc phải nằm trong danh mục thuốc bảo vệ thực vật được phép sử dụng. Điều này đảm bảo rằng thuốc được sử dụng là những sản phẩm đã được kiểm định và đáp ứng các tiêu chuẩn an toàn và hiệu quả.
Khi sử dụng thuốc bảo vệ thực vật hóa học, việc tuân thủ nguyên tắc đúng loại thuốc, đúng thời điểm, đúng liều lượng và nồng độ, đúng phương pháp là vô cùng quan trọng. Điều này đảm bảo rằng thuốc được sử dụng đúng cách và đạt hiệu quả tối đa trong việc ngăn chặn và điều trị bệnh hại. Phun thuốc nên được thực hiện vào buổi sáng sớm hoặc chiều tối, khi không có mưa. Phun thuốc cần phải đều và phủ toàn bộ cây bị bệnh, phun từ chân đồi lên đỉnh đồi và phun theo hướng gió.
3. Báo cáo kết quả phòng, chống bệnh hại cây rừng có những nội dung gì?
Báo cáo kết quả phòng, chống bệnh hại cây rừng, theo quy định tại Mục 7 Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 8928:2023, được thực hiện theo các nội dung sau đây:
- Phần mở đầu của báo cáo cung cấp thông tin tổng quan về đối tượng phòng, chống bệnh như loại cây rừng, diện tích và đặc điểm của khu vực thực hiện phòng, chống, cũng như những bệnh hại chính liên quan.
- Phần nội dung và phương pháp trình bày chi tiết về các nội dung và phương pháp chính đã được thực hiện trong quá trình phòng, chống bệnh hại.
- Phần kết quả trình bày tổng hợp kết quả phòng, chống bệnh hại cây rừng, bao gồm các thông tin sau:
+ Tên loại bệnh hại chính và nguyên nhân gây bệnh.
+ Tỷ lệ bệnh và chỉ số bệnh trước khi triển khai biện pháp phòng, chống bệnh hại chính.
+ Thời gian triển khai phòng, chống bệnh hại chính.
+ Kết quả của quá trình phòng, chống bệnh hại chính, bao gồm tỷ lệ bệnh và chỉ số bệnh sau khi triển khai biện pháp phòng chống. Hiệu quả của biện pháp phòng, chống bệnh hại chính được đánh giá theo TCVN 12561:2018, "Thuốc bảo vệ thực vật - Khảo nghiệm hiệu lực sinh học của thuốc trên đồng ruộng" và được trình bày chi tiết tại B.5 Phụ lục B.
- Phần kết luận và kiến nghị nêu ra những kết luận chính được rút ra từ kết quả phòng, chống bệnh hại cây rừng, cũng như đưa ra các kiến nghị để thực hiện các công việc tiếp theo trong quá trình phòng, chống bệnh hại cây rừng.
Bằng việc thực hiện báo cáo theo cấu trúc trên, ta có thể cung cấp một cái nhìn tổng quan và chi tiết về quá trình phòng, chống bệnh hại cây rừng, từ đó đánh giá hiệu quả của biện pháp đã triển khai và đưa ra các kiến nghị phù hợp để nâng cao khả năng phòng, chống bệnh hại trong tương lai.
Còn khúc mắc, liên hệ 1900.868644 hoặc gửi email tới: [email protected] để được hỗ trợ. Xin cảm ơn.
