1. Tiêu chuẩn xét tặng Nghệ nhân nhân dân, Nghệ nhân ưu tú với di sản văn hóa phi vật thể từ 15/2/2024
Dựa theo các quy định chi tiết trong Điều 7 và Điều 8 của Nghị định 93/2023/NĐ-CP (chưa có hiệu lực), việc xác định tiêu chuẩn để trao danh hiệu Nghệ nhân nhân dân và Nghệ nhân ưu tú trong lĩnh vực di sản văn hóa phi vật thể đã được đề cập cụ thể như sau:
- Danh hiệu quý báu này sẽ được trao tặng cho những cá nhân xuất sắc, là người Việt Nam không chỉ đang có vai trò quan trọng trong việc giữ gìn, thực hành, truyền dạy mà còn góp phần tích cực trong việc phát huy giá trị của di sản văn hóa phi vật thể. Các lĩnh vực được tôn vinh bao gồm: Tiếng nói và chữ viết, ngữ văn dân gian, nghệ thuật trình diễn dân gian, tập quán xã hội và tín ngưỡng, lễ hội truyền thống, tri thức dân gian, và nghề thủ công truyền thống đạt tiêu chuẩn cao.
- Điều này là một biểu hiện rõ ràng của sự đa dạng và phong phú của di sản văn hóa phi vật thể, trong đó, những người được vinh danh không chỉ là những người giữ gìn mà còn là những người đóng góp tích cực vào sự phát triển và truyền bá của di sản này trong cộng đồng. Quy trình xét tặng danh hiệu được thiết kế để công bằng và chính xác, đảm bảo rằng những người được tặng danh hiệu là những người có đóng góp thiết thực và lâu dài vào sự bảo tồn và phát triển của di sản văn hóa phi vật thể quý báu của dân tộc.
* Danh hiệu Nghệ nhân nhân dân, một vinh dự cao quý, không chỉ được trao tặng dựa trên những tiêu chí về trung thành với Tổ quốc và tuân thủ chủ trương Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, mà còn đòi hỏi những phẩm chất và đóng góp nổi bật trong lĩnh vực di sản văn hóa phi vật thể.
- Để được vinh danh, người được đề cử cần phải tỏ ra không chỉ là một công dân trung thành mà còn là biểu tượng của đạo đức tốt, gương mẫu sống trong cộng đồng. Tâm huyết và sự tận tụy trong nghề nghiệp là những đặc điểm quan trọng, đồng thời, sự mẫu mực trong thực hành và bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể cũng là yếu tố quyết định.
- Đặc biệt, tài năng và kỹ năng nghề nghiệp xuất sắc là điểm đặc biệt được chú trọng. Đây không chỉ là một lời đề cập đơn thuần đến khả năng nghệ thuật, mà còn là sự hiểu biết sâu sắc, tri thức rộng lớn và khả năng truyền đạt kiến thức cho cộng đồng. Sản phẩm tinh thần hoặc vật chất xuất sắc là biểu hiện của sự cống hiến to lớn và có giá trị lịch sử, văn hóa, khoa học, nghệ thuật, thẩm mỹ, kỹ thuật.
- Điều quan trọng là sự liên tục trong hoạt động, với thời gian hoạt động không ngừng từ 20 năm trở lên liên quan đến việc bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể. Điều này chứng tỏ sự kiên trì và cam kết dài hạn của cá nhân đối với nhiệm vụ quan trọng này.
- Cần lưu ý rằng, việc đã được tặng danh hiệu "Nghệ nhân ưu tú" trong lĩnh vực di sản văn hóa phi vật thể là một bước quan trọng, đồng thời, nó cũng là một minh chứng cho sự đồng lòng và sự công nhận từ cộng đồng nghệ sĩ và nhân dân.
* Danh hiệu Nghệ nhân ưu tú, một tình yêu thăng trầm đối với nghệ thuật và di sản văn hóa phi vật thể, không chỉ đòi hỏi sự trung thành với Tổ quốc và sự tuân thủ chặt chẽ các chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, mà còn chú trọng đến những phẩm chất và đóng góp đặc sắc trong lĩnh vực này.
- Để đạt được danh hiệu quý báu này, cá nhân cần phải trở thành một biểu tượng sống của đạo đức, một gương mẫu tuyệt vời trong cuộc sống hàng ngày. Tâm huyết và sự tận tụy đối với nghề nghiệp không chỉ là điểm đặc trưng mà còn là nguồn động viên mạnh mẽ để bảo vệ và thăng hoa di sản văn hóa phi vật thể.
- Sự xuất sắc trong tài năng và kỹ năng nghề nghiệp không chỉ là biểu hiện của sự hiểu biết sâu sắc và tri thức rộng lớn, mà còn là sự cống hiến lớn đối với sự nghiệp bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể. Cá nhân không chỉ nắm giữ bí quyết và kỹ năng thực hành vững vàng mà còn tạo ra những sản phẩm tinh thần hoặc vật chất có giá trị to lớn, góp phần quan trọng vào sự bảo vệ và làm giàu các giá trị của di sản văn hóa phi vật thể.
- Với một thời gian hoạt động liên tục hoặc cộng dồn từ 15 năm trở lên trong lĩnh vực bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể, cá nhân không chỉ chứng tỏ sự kiên trì mà còn thể hiện sự chín chắn và sâu sắc trong việc truyền đạt kiến thức và tâm huyết cho thế hệ sau. Điều này là một minh chứng cho sự ảnh hưởng tích cực và bền vững của họ đối với cộng đồng địa phương và văn hóa nghệ thuật.
2. Quyền của người được tặng danh hiệu Nghệ nhân ưu tú trong lĩnh vực di sản văn hóa phi vật thể
Theo quy định chi tiết tại Điều 6 của Nghị định 93/2023/NĐ-CP, danh hiệu "Nghệ nhân nhân dân" và "Nghệ nhân ưu tú" không chỉ mang đến những đặc quyền và lợi ích về vật chất mà còn đặt ra những trách nhiệm và nghĩa vụ quan trọng đối với cá nhân may mắn được vinh danh trong lĩnh vực di sản văn hóa phi vật thể.
- Đầu tiên và quan trọng nhất, cá nhân này sẽ được trao Huy hiệu và Bằng chứng nhận độc đáo từ Chủ tịch nước, cùng với một khoản tiền thưởng xứng đáng với đóng góp xuất sắc của họ. Bên cạnh đó, theo quy định của pháp luật, họ còn được hưởng một loạt các quyền lợi khác.
- Tuy nhiên, cùng với những đặc quyền đó, cá nhân này cũng chịu nhiều nghĩa vụ quan trọng. Đầu tiên là nghĩa vụ giữ gìn hiện vật khen thưởng, như một biểu tượng quý báu đại diện cho sự công nhận và tôn vinh của cộng đồng. Đồng thời, họ cũng có nghĩa vụ không ngừng hoàn thiện tri thức và kỹ năng của mình, đảm bảo rằng họ luôn duy trì và nâng cao đẳng cấp nghệ thuật và văn hóa của mình.
- Ngoài ra, cá nhân được vinh danh cũng được kêu gọi tích cực tham gia vào việc thực hành, truyền dạy và phổ biến tri thức và kỹ năng của họ. Sự chia sẻ và lan truyền kiến thức là yếu tố quan trọng trong việc bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể, giúp lan tỏa ảnh hưởng tích cực đến cộng đồng nghệ sĩ và xã hội.
Tóm lại, danh hiệu không chỉ là sự công nhận cá nhân mà còn là một cam kết, một lời hứa với cộng đồng và văn hóa, yêu cầu cá nhân không chỉ đứng vững trên đỉnh cao của nghệ thuật mà còn là nguồn động viên và sáng tạo cho thế hệ sau.
3. Thẩm quyền tổ chức Lễ trao tặng danh hiệu cho các Nghệ nhân nhân dân trong lĩnh vực di sản văn hóa phi vật thể?
Điều 5 Nghị định 93/2023/NĐ-CP quy định quá trình xét tặng, công bố và tổ chức trao tặng danh hiệu "Nghệ nhân nhân dân" và "Nghệ nhân ưu tú" trong lĩnh vực di sản văn hóa phi vật thể là một quá trình trọng đại, đánh dấu sự công nhận và tôn vinh những cá nhân xuất sắc đã đóng góp lớn cho sự bảo tồn và phát triển của di sản văn hóa đặc biệt này.
Theo quy định tại Luật Thi đua, khen thưởng năm 2003, sửa đổi bổ sung năm 2005, 2013 (đã hết hiệu lực) quá trình xét tặng danh hiệu này được thực hiện một cách chặt chẽ và công bằng. Việc này đồng thời đảm bảo sự minh bạch và tính đồng nhất trong việc đánh giá và chọn lựa những người đáng nhận danh hiệu cao quý này.
Sau quá trình xét tặng, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, tức Ủy ban nhân dân tỉnh và thành phố trực thuộc trung ương, sẽ là đơn vị chịu trách nhiệm tổ chức Lễ trao tặng danh hiệu. Lễ trao tặng không chỉ là một sự kiện trọng đại mà còn là dịp quan trọng để cộng đồng địa phương tôn vinh và ghi nhận đóng góp to lớn của những Nghệ nhân nổi bật và ưu tú. Quá trình này không chỉ là việc trao giải thưởng, mà còn là cơ hội để chia sẻ, lan tỏa tinh thần nghệ sĩ, và kích thích sự sáng tạo trong cộng đồng. Ngoài ra, nó còn tạo ra một không khí trang trọng và tưng bừng, tạo điều kiện thuận lợi cho sự giao lưu và chia sẻ kinh nghiệm giữa những tâm huyết nghệ sĩ và nhân dân.
Tóm lại, quá trình này không chỉ là sự kiện hằng năm mà còn là cơ hội quý báu để cộng đồng tận hưởng và cùng nhau ghi nhớ những thành tựu vĩ đại của những người làm nên văn hóa phi vật thể tại địa phương.
NgoCòn khúc mắc, liên hệ 1900.868644 hoặc gửi email tới: [email protected] để được hỗ trợ. Xin cảm ơn.
