1. Quy định của pháp luật hiện hành về lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư theo Luật đầu tư 2023
1.1 Đối với lựa chọn nhà thầu
Công tác đấu thầu và lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư là một quy trình quan trọng trong việc thực hiện các dự án đầu tư và cung cấp dịch vụ công. Việc này đã được quy định cụ thể trong các văn bản pháp luật hiện hành. Theo điều 2 Luật Đấu thầu 2023, việc lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư được quy định như sau:
Đối với hoạt động lựa chọn nhà thầu, có sử dụng vốn ngân sách nhà nước, áp dụng quy định của Luật Ngân sách nhà nước và các quy định pháp luật liên quan. Các nguồn vốn khác có thể được sử dụng theo quy định của các cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập. Cụ thể, hoạt động này được thực hiện để:
- Thực hiện các dự án đầu tư và dự toán mua sắm của cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị-xã hội, tổ chức chính trị xã hội-nghề nghiệp, tổ chức xã hội-nghề nghiệp, tổ chức xã hội, đơn vị thuộc lực lượng vũ trang nhân dân, đơn vị sự nghiệp công lập và các tổ chức, cá nhân khác.
- Cung cấp sản phẩm, dịch vụ công; mua thuốc, hóa chất, vật tư xét nghiệm, thiết bị y tế; mua hàng dự trữ quốc gia và thuê bảo quản hàng dự trữ quốc gia. Tuy nhiên, các hoạt động mua trực tiếp rộng rãi của mọi đối tượng sẽ tuân thủ quy định của pháp luật về dự trữ quốc gia.
- Thực hiện các công việc khác mà phải tổ chức đấu thầu theo quy định của pháp luật liên quan.
Ngoài ra, hoạt động lựa chọn nhà thầu còn áp dụng trong trường hợp:
- Các gói thầu thuộc dự án đầu tư của doanh nghiệp nhà nước theo quy định của Luật Doanh nghiệp và áp dụng cho doanh nghiệp mà nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ.
- Các gói thầu liên quan đến trang bị cơ sở vật chất-kỹ thuật, máy móc, thiết bị hỗ trợ phát triển khoa học và công nghệ, sử dụng quỹ phát triển khoa học và công nghệ của doanh nghiệp nhà nước.
Qua đó, việc đấu thầu và lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư được quy định cụ thể và tuân thủ quy định của pháp luật để đảm bảo minh bạch, công bằng và hiệu quả trong quản lý nguồn lực và thực hiện các dự án đầu tư của nhà nước và tổ chức kinh tế.
1.2 Đối với lựa chọn nhà đầu tư
Quy trình đấu thầu và lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư là một phần quan trọng trong việc thực hiện các dự án đầu tư kinh doanh. Các quy định về việc này đã được pháp luật quy định rõ ràng. Theo Luật Đấu thầu 2023, khoản 1, khoản 2 và khoản 3 của Điều 2, việc lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư được quy định như sau:
Đối với hoạt động lựa chọn nhà đầu tư, nó áp dụng cho dự án đầu tư kinh doanh và được quy định như sau:
- Dự án đầu tư có sử dụng đất nằm trong trường hợp phải tổ chức đấu thầu theo quy định của pháp luật về đất đai. Điều này ám chỉ rằng khi một dự án đầu tư liên quan đến sử dụng đất, quá trình lựa chọn nhà đầu tư phải tuân thủ quy định của pháp luật về quản lý đất đai.
- Dự án đầu tư thuộc trường hợp phải tổ chức đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư theo quy định của pháp luật quản lý ngành, lĩnh vực. Điều này đề cập đến việc khi một dự án đầu tư thuộc một ngành, lĩnh vực cụ thể, quy định của pháp luật quản lý ngành, lĩnh vực đó sẽ quy định cách thức và quy trình lựa chọn nhà đầu tư.
Các quy định trên đảm bảo tính minh bạch, công bằng và hiệu quả trong việc chọn lựa nhà đầu tư cho các dự án đầu tư kinh doanh. Đồng thời, chúng đảm bảo tuân thủ các quy định pháp luật về đất đai và quản lý ngành, lĩnh vực, giúp đảm bảo quyền lợi của các bên tham gia và đảm bảo sự phát triển bền vững của hoạt động kinh doanh.
2. Có bao nhiêu hình thức lựa chọn nhà thầu theo Luật Đấu thầu 2023
Theo quy định của Luật đấu thầu 2023, tồn tại chín hình thức cơ bản để lựa chọn nhà thầu. Dưới đây là mô tả chi tiết về từng hình thức này:
Thứ nhất, Đấu thầu rộng rãi: Đây là hình thức phổ biến và chủ yếu được sử dụng trong quá trình đấu thầu. Các nhà thầu được mời tham gia thông qua việc công bố thông tin đấu thầu trên các phương tiện truyền thông chính thức. Quy trình đấu thầu rộng rãi bao gồm việc công bố thông tin liên quan, tiếp nhận hồ sơ đề nghị, đánh giá và lựa chọn nhà thầu.
Thứ hai, Đấu thầu hạn chế: Hình thức này được sử dụng khi cần hạn chế số lượng nhà thầu tham gia. Các nhà thầu tiềm năng được xác định trước đó, thông qua việc mời thầu hoặc tìm kiếm chủ động từ danh sách nhà thầu đã có sẵn. Quá trình đấu thầu hạn chế có thể bao gồm yêu cầu nộp hồ sơ đề nghị và tiến hành đánh giá để chọn nhà thầu phù hợp.
Thứ ba, Chỉ định thầu: Hình thức này được áp dụng khi việc chỉ định một nhà thầu cụ thể là cần thiết và có căn cứ pháp lý. Điều này có thể xảy ra trong một số trường hợp đặc biệt, như khi công việc yêu cầu sự chuyên môn đặc thù hoặc khi chỉ có một nhà thầu duy nhất có khả năng thực hiện công việc đó.
Thứ tư, Chào hàng cạnh tranh: Hình thức này áp dụng cho các gói thầu có giá trị nhỏ, không đòi hỏi quy trình đấu thầu dài và phức tạp. Các nhà thầu được mời tham gia bằng cách yêu cầu cung cấp báo giá hoặc đề nghị giá. Quy trình chào hàng cạnh tranh thường nhanh chóng và linh hoạt.
Thứ năm, Mua sắm trực tiếp: Hình thức này áp dụng cho các gói thầu có giá trị rất nhỏ. Trong trường hợp này, cơ quan đấu thầu có thể mua hàng hoặc dịch vụ trực tiếp từ nhà cung cấp mà không cần thông qua quy trình đấu thầu.
Thứ sáu, Tự thực hiện: Hình thức này cho phép cơ quan đấu thầu thực hiện công việc mà không cần thuê nhà thầu bên ngoài. Điều này thường áp dụng cho các công việc nhỏ, đơn giản và không đòi hỏi sự chuyên môn đặc thù.
Thứ bảy, Tham gia thực hiện của cộng đồng: Hình thức này khuyến khích sự tham gia của cộng đồng trong quá trình thực hiện các dự án đấu thầu. Các tổ chức phi chính phủ, cộng đồng dân cư hoặc các nhóm liên quan có thể được mời tham gia để đảm bảo sự minh bạch và công bằng trong quá trình đấu thầu.
Thứ tám, Đàm phán giá: Hình thức này cho phép các cuộc đàm phần trực tiếp giữa cơ quan đấu thầu và nhà thầu để thỏa thuận về các điều khoản hợp đồng, bao gồm cả giá cả và các điều kiện khác. Đây thường là hình thức được sử dụng khi công việc có tính đặc thù và yêu cầu sự linh hoạt trong việc thương thảo giữa các bên.
Thứ chín, Lựa chọn nhà thầu trong trường hợp đặc biệt: Hình thức này áp dụng khi có các trường hợp đặc biệt không thể áp dụng các hình thức lựa chọn nhà thầu thông thường. Các trường hợp này có thể bao gồm khẩn cấp, bảo mật quốc gia, hoặc các lý do khác mà yêu cầu sự linh hoạt và sự quyết định từ cơ quan đấu thầu.
Trên đây là mô tả về 9 hình thức cơ bản để lựa chọn nhà thầu theo quy định của Luật đấu thầu 2023. Mỗi hình thức này được áp dụng tùy theo yêu cầu và đặc thù của từng dự án đấu thầu để đảm bảo sự công bằng, minh bạch và hiệu quả trong quá trình lựa chọn nhà thầu.
3. Các chi phí lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư qua mạng
Theo quy định tại khoản 4 Điều 50 của Luật Đấu thầu 2023, khi tham gia đấu thầu trên Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia, bên mời thầu hoặc chủ đầu tư có nghĩa vụ đóng các chi phí liên quan như sau: Chi phí đấu thầu qua mạng bao gồm chi phí tham gia Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia, chi phí đăng tải thông tin về đấu thầu theo quy định tại điểm c khoản 1 và điểm c khoản 2 Điều 15 của Luật Đấu thầu 2023, cùng với các chi phí khác phát sinh trong quá trình đấu thầu trên Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia.
Tuy nhiên, về chi phí đăng tải thông tin về đấu thầu, hiện tại Luật Đấu thầu 2023 không đi vào chi tiết về các mức phí cụ thể phải đóng. Thay vào đó, các mức phí này được quy định chi tiết tại khoản 2 Điều 5 của Thông tư 06/2021/TT-BKHĐT. Theo quy định này, các mức phí đăng tải thông báo mời thầu, thông báo mời quan tâm, thông báo mời sơ tuyển là 330.000 đồng/gói thầu/thứ tiếng (đã bao gồm thuế giá trị gia tăng). Đồng thời, chi phí đăng tải thông báo mời chào hàng, danh sách ngắn là 165.000 đồng/gói thầu/thứ tiếng (đã bao gồm thuế giá trị gia tăng).
Như vậy, khi tham gia đấu thầu trên Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia, bên mời thầu hoặc chủ đầu tư cần chịu trách nhiệm đóng các chi phí trên để đảm bảo hoạt động đấu thầu diễn ra đúng quy trình, minh bạch và công bằng. Việc quy định cụ thể các mức phí này giúp tạo ra nguồn tài chính để duy trì và phát triển Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia, đồng thời đảm bảo tính chất không lợi nhuận của việc cung cấp dịch vụ đấu thầu trực tuyến.
Công ty Luật Hòa Nhựt hoạt động với sứ mệnh tận tâm đặt lợi ích của khách hàng lên hàng đầu và không ngừng nỗ lực để trở thành một đối tác pháp lý đáng tin cậy. Chúng tôi không chỉ cung cấp dịch vụ tư vấn pháp lý, mà còn chia sẻ kiến thức và thông tin quan trọng, giúp bạn hiểu rõ hơn về các khía cạnh pháp lý. Dù bạn đối mặt với vấn đề pháp lý phức tạp hoặc chỉ đơn giản cần tư vấn vài câu hỏi, xin đừng ngần ngại liên hệ với chúng tôi thông qua dịch vụ Tổng đài tư vấn pháp luật trực tuyến. Chúng tôi sẽ luôn sẵn sàng phục vụ bạn qua số hotline: 1900.868644. Hơn thế nữa, bạn có thể gửi yêu cầu cụ thể và mô tả chi tiết vấn đề của mình thông qua địa chỉ email: [email protected]. Đội ngũ chuyên nghiệp và tận tâm của chúng tôi cam kết luôn hỗ trợ và giải quyết mọi thắc mắc của bạn một cách nhanh chóng và hiệu quả. Chúng tôi xin chân thành cảm ơn sự hợp tác và lòng tin mà quý khách hàng dành cho chúng tôi!
