1. Hậu quả của biến đổi khí hậu đến cuộc sống con người?
Theo quy định tại Điều 3 Luật Khí tượng thủy văn năm 2015 thì biến đổi khí hậu là một hiện tượng phức tạp, là kết quả của sự thay đổi đồng thời của khí hậu trên toàn cầu trong một khoảng thời gian kéo dài. Đây không chỉ là do tác động của các điều kiện tự nhiên, mà còn do sự can thiệp đáng kể của con người vào môi trường. Sự biến đổi này thể hiện rõ thông qua sự tăng nhanh chóng của nhiệt độ toàn cầu, sự gia tăng không ngừng của mực nước biển và sự xuất hiện ngày càng tăng của các hiện tượng khí tượng thủy văn cực đoan.
Nghiên cứu đã chỉ ra rằng sự biến đổi khí hậu không chỉ đơn thuần là sự biến đổi về nhiệt độ, mà còn bao gồm sự biến đổi phức tạp về mô hình thời tiết, độ ẩm, và các yếu tố khác ảnh hưởng đến hệ thống sinh thái và cuộc sống hàng ngày của loài người. Điều này tạo ra một loạt các thách thức đối với cộng đồng quốc tế, đòi hỏi sự hợp tác rộng rãi để đối mặt và giảm thiểu ảnh hưởng tiêu cực của sự biến đổi khí hậu. Mức độ tồn tại của hiện tượng nói trên đang ngày càng trở nên rõ ràng và đặt ra những thách thức lớn cho việc phát triển bền vững và bảo vệ môi trường. Điều này cần sự chú ý và hành động từ cả cộng đồng quốc tế để xây dựng các chiến lược và biện pháp cụ thể nhằm giảm thiểu ảnh hưởng tiêu cực của biến đổi khí hậu và bảo vệ tương lai của hành tinh chúng ta.
Thông qua sự khám phá về biến đổi khí hậu, chúng ta có thể nhận thức rõ hơn về những hậu quả đặc biệt nghiêm trọng mà nó mang lại cho cuộc sống con người và sự biến đổi không ngừng của môi trường sống trên Trái Đất. Hậu quả này không chỉ đơn thuần là vấn đề của tương lai, mà đã đang diễn ra và tác động đáng kể đến đời sống hàng ngày của chúng ta. Một trong những hậu quả nổi bật của biến đổi khí hậu là tăng nhiệt độ toàn cầu, tạo nên một môi trường khắc nghiệt hơn với con người. Nhiệt độ cao kỷ lục tăng theo từng năm, với những cơn nóng kéo dài trên 40 độ C, tạo ra thách thức không nhỏ cho sức khỏe của con người, khi cơ thể không thể chịu nổi những điều kiện này.
Hậu quả tiếp theo là mực nước biển dâng cao, phát sinh từ sự tan chảy của các tảng băng ở cả Nam cực và Bắc cực. Điều này dẫn đến nguy cơ ngập lụt ở các khu vực ven biển và đồng bằng thấp, tạo ra một thách thức nặng nề cho những cộng đồng sống tại những vùng đất này. Biến đổi khí hậu cũng gây ra thay đổi môi trường sống, với sự khắc nghiệt về nhiệt độ gây thiệt hại cho sản xuất lương thực và nông sản. Sự không thể thích nghi kịp thời của cây cối và động vật trong điều kiện khí hậu ngày càng nóng bức còn làm tăng nguy cơ tuyệt chủng của một số loài động thực vật.
Ngoài ra, biến đổi khí hậu còn góp phần vào sự gia tăng của các bệnh tật, bao gồm cả các bệnh nhiễm trùng, bệnh lây qua đường nước, sốt rét và viêm não Nhật Bản. Đồng thời, nhiệt độ cao còn tác động đáng kể đến hệ miễn nhiễm, stress, cũng như tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch, hô hấp và thần kinh. Không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe và môi trường sống, biến đổi khí hậu còn gây thiệt hại về kinh tế. Nó có tác động đáng kể đến năng suất và sản lượng nông hải sản, đồng thời lũ lụt làm cản trở quá trình vận chuyển hàng hóa và xuất nhập khẩu, tạo ra những khó khăn và thách thức mới trong quá trình phát triển kinh tế toàn cầu.
2. Trách nhiệm của cơ quan nhà nước trong việc thích ứng với biến đổi khí hậu
Theo quy định tại Điều 90 Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 thì trách nhiệm của cơ quan nhà nước trong việc thích ứng với biến đổi khí hậu cụ thể bao gồm:
* Bộ Tài nguyên và Môi trường chủ trì, phối hợp với các Bộ, cơ quan ngang Bộ có trách nhiệm sau đây:
- Tổ chức này đảm nhận nhiệm vụ quan trọng trong việc thực hiện các công việc chủ yếu nhằm đối mặt với thách thức ngày càng nghiêm trọng của biến đổi khí hậu. Cụ thể, chúng thực hiện:
+ Đánh giá tác động và rủi ro: Tổ chức tiến hành các đánh giá chi tiết về tác động của biến đổi khí hậu đối với các lĩnh vực khác nhau, từng khu vực và cộng đồng dân cư. Những đánh giá này không chỉ tập trung vào việc đo lường sự ảnh hưởng mà còn xác định tính dễ bị tổn thương, rủi ro, tổn thất và thiệt hại có thể phát sinh. Chúng xây dựng kịch bản biến đổi khí hậu để phản ánh những thay đổi tiềm ẩn trong tương lai, kết hợp với dự báo phát triển kinh tế - xã hội để hiểu rõ hơn về tác động toàn diện của biến đổi khí hậu.
+ Xây dựng và triển khai hệ thống giám sát: Tổ chức đề xuất và triển khai một hệ thống giám sát chặt chẽ nhằm theo dõi và đánh giá hiệu suất các hoạt động thích ứng với biến đổi khí hậu. Hệ thống này không chỉ giúp đo lường sự hiệu quả của các biện pháp đã triển khai mà còn cung cấp dữ liệu để điều chỉnh và tối ưu hóa chiến lược thích ứng trong tương lai. Chúng tạo ra các chỉ số và tiêu chí đánh giá để đo lường mức độ thành công của các biện pháp thích ứng, bao gồm cả khả năng giảm rủi ro và giảm tổn thất do biến đổi khí hậu.
- Kế hoạch quốc gia thích ứng và rà soát định kỳ: Bộ Tài nguyên và Môi trường chủ trì việc đề xuất và phối hợp với các Bộ liên quan để Trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Kế hoạch quốc gia thích ứng với biến đổi khí hậu. Kế hoạch này được thiết kế để đối mặt với những thách thức ngày càng lớn do biến đổi khí hậu, và được rà soát, cập nhật một cách định kỳ, mỗi 05 năm một lần. Bộ đề xuất và quản lý hệ thống giám sát và đánh giá hoạt động thích ứng với biến đổi khí hậu cấp quốc gia, nhằm đảm bảo tính hiệu quả và thích ứng linh hoạt với sự biến động của môi trường.
- Hướng dẫn đánh giá tác động và rủi ro: Bộ Tài nguyên và Môi trường hướng dẫn quy trình đánh giá tác động, tính dễ bị tổn thương, rủi ro, tổn thất và thiệt hại do biến đổi khí hậu. Điều này đặt nền tảng cho việc hiểu rõ và ước lượng các yếu tố ảnh hưởng đến cộng đồng và môi trường.
- Xây dựng và thực hiện kế hoạch quốc gia thích ứng: Bộ đảm nhận vai trò quan trọng trong việc xây dựng và tổ chức thực hiện Kế hoạch quốc gia thích ứng với biến đổi khí hậu, bao gồm cả việc đề xuất những biện pháp cụ thể và chiến lược thích ứng để đối mặt với các thách thức khác nhau.
- Xây dựng và thực hiện hệ thống giám sát: Bộ là động lực chính đằng sau việc xây dựng và tổ chức thực hiện hệ thống giám sát và đánh giá hoạt động thích ứng với biến đổi khí hậu cấp quốc gia. Hệ thống này không chỉ giúp theo dõi tiến triển của các biện pháp mà còn cung cấp thông tin quan trọng để nhanh chóng đưa ra điều chỉnh và cải thiện chiến lược thích ứng.
* Bộ, cơ quan ngang Bộ và Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có trách nhiệm sau đây:
Bộ, cơ quan ngang Bộ và Ủy ban nhân dân cấp tỉnh nắm giữ trách nhiệm quan trọng trong việc thúc đẩy và thực hiện các hoạt động thích ứng với biến đổi khí hậu, giảm nhẹ rủi ro thiên tai và xây dựng mô hình thích ứng dựa trên sự đoàn kết trong cộng đồng và tôn trọng hệ sinh thái. Dưới đây là mô tả chi tiết về những trách nhiệm quan trọng mà họ đảm nhận:
- Hoạt động thích ứng và đối phó với biến đổi khí hậu: Bộ, cơ quan ngang Bộ và Ủy ban nhân dân cấp tỉnh chịu trách nhiệm đưa ra kế hoạch và triển khai các hoạt động thích ứng với biến đổi khí hậu. Điều này bao gồm cả việc giảm nhẹ rủi ro thiên tai và phát triển mô hình thích ứng dựa trên sự tương tác tích cực với cộng đồng và bảo vệ hệ sinh thái địa phương. Họ thực hiện các biện pháp cụ thể để ứng phó với nước biển dâng và ngập lụt đô thị, tuân theo đầy đủ quy định của Luật và các quy định khác của pháp luật liên quan. Tổ chức các đánh giá chất lượng về tác động, mức độ dễ bị tổn thương, rủi ro, tổn thất và thiệt hại do biến đổi khí hậu. Hàng năm, họ tổng hợp kết quả này và gửi báo cáo chi tiết về Bộ Tài nguyên và Môi trường.
- Giám sát và đánh giá cấp ngành và địa phương: Bộ và các cơ quan cấp tỉnh thúc đẩy xây dựng và triển khai hệ thống giám sát chặt chẽ để theo dõi và đánh giá hiệu suất các hoạt động thích ứng với biến đổi khí hậu. Hệ thống này không chỉ hoạt động ở cấp ngành mà còn ở cấp địa phương, tập trung vào lĩnh vực và ngành nghề quản lý của mỗi ngành.
3. Nội dung đánh giá tác động của biến đổi khí hậu
Theo quy định tại Điều 6 Thông tư 01/2022/TT-BTNMT thì quá trình đánh giá tác động của biến đổi khí hậu không chỉ là việc khám phá sự ảnh hưởng của biến đổi khí hậu mà còn là sự hiểu biết độ sâu về những thách thức và cơ hội mà nó mang lại. Nội dung đánh giá bao gồm:
- Tác động đến hệ thống tự nhiên: Đánh giá chi tiết tác động của biến đổi khí hậu đối với hệ thống tự nhiên, bao gồm tài nguyên đất, nước, khoáng sản, rừng, đa dạng sinh học, biển cả và các yếu tố môi trường khác. Các phân tích sẽ làm rõ những biến đổi cụ thể và hệ quả có thể xảy ra trong môi trường tự nhiên.
- Tác động đến hệ thống kinh tế: Đánh giá tác động của biến đổi khí hậu lên hệ thống kinh tế, tập trung vào các lĩnh vực quan trọng như sản xuất, kinh doanh, dịch vụ, cơ sở hạ tầng và các ngành nghề như nông nghiệp, lâm nghiệp, giao thông vận tải, xây dựng, công nghiệp, năng lượng, thông tin và truyền thông, du lịch, thương mại và dịch vụ.
- Tác động đến hệ thống xã hội: Phân tích ảnh hưởng của biến đổi khí hậu đối với hệ thống xã hội, bao gồm phân bố dân cư, nhà ở, điều kiện sống, dịch vụ y tế, sức khỏe, văn hóa, giáo dục, đối tượng dễ bị tổn thương, giới và giảm nghèo. Sự hiểu biết sâu sắc về những thay đổi này là quan trọng để xây dựng chiến lược thích ứng hiệu quả.
- Đánh giá theo lĩnh vực và khu vực cụ thể: Đặc biệt, việc đánh giá tác động của biến đổi khí hậu theo từng lĩnh vực và khu vực cụ thể đòi hỏi sự linh hoạt và căn cứ chặt chẽ vào nội dung đánh giá chung. Điều này giúp tạo ra những phản ứng và chiến lược phù hợp với đặc điểm cụ thể của mỗi khu vực.
Còn khúc mắc, liên hệ 1900.868644 hoặc gửi email tới: [email protected] để được hỗ trợ. Xin cảm ơn./
