1. Các trường hợp được ưu đãi trong lựa chọn nhà thầu
1.1. Ưu đãi đối với đấu thầu quốc tế
Quy định về ưu đãi trong đấu thầu quốc tế trong Nghị định 63/2014/NĐ-CP đã tạo ra một cơ chế rõ ràng và công bằng để xác định ưu tiên cho các nhà thầu tham gia các gói thầu cung cấp dịch vụ tư vấn, phi tư vấn, xây lắp hoặc hỗn hợp. Các điểm quy định sau đây giải thích cụ thể về cách tính và áp dụng ưu đãi:
Đối với gói thầu cung cấp dịch vụ tư vấn:
- Nếu áp dụng phương pháp giá thấp nhất, nhà thầu không thuộc đối tượng được hưởng ưu đãi sẽ phải cộng thêm 7,5% của giá dự thầu sau khi đã sửa lỗi và hiệu chỉnh sai lệch, trừ đi giá trị giảm giá (nếu có) vào giá dự thầu sau khi đã sửa lỗi và hiệu chỉnh sai lệch của nhà thầu đó để tiến hành so sánh và xếp hạng.
- Trong trường hợp áp dụng phương pháp giá cố định hoặc phương pháp dựa trên kỹ thuật, nhà thầu thuộc đối tượng được hưởng ưu đãi sẽ được cộng thêm 7,5% của điểm kỹ thuật của nhà thầu vào điểm kỹ thuật của nhà thầu đó để tiến hành so sánh và xếp hạng.
- Trong trường hợp áp dụng phương pháp kết hợp giữa kỹ thuật và giá, nhà thầu thuộc đối tượng được hưởng ưu đãi sẽ được cộng thêm 7,5% của điểm tổng hợp của nhà thầu vào điểm tổng hợp của nhà thầu đó để tiến hành so sánh và xếp hạng.
Đối với gói thầu cung cấp dịch vụ phi tư vấn, xây lắp, hỗn hợp:
- Trong trường hợp áp dụng phương pháp giá thấp nhất, nhà thầu không thuộc đối tượng được hưởng ưu đãi sẽ phải cộng thêm 7,5% của giá dự thầu sau khi đã sửa lỗi và hiệu chỉnh sai lệch, trừ đi giá trị giảm giá (nếu có) vào giá dự thầu sau khi đã sửa lỗi và hiệu chỉnh sai lệch của nhà thầu đó để tiến hành so sánh và xếp hạng.
- Nếu áp dụng phương pháp giá đánh giá, nhà thầu không thuộc đối tượng được hưởng ưu đãi sẽ phải cộng thêm 7,5% của giá dự thầu sau khi đã sửa lỗi và hiệu chỉnh sai lệch, trừ đi giá trị giảm giá (nếu có) vào giá đánh giá của nhà thầu đó để tiến hành so sánh và xếp hạng.
- Trong trường hợp áp dụng phương pháp kết hợp giữa kỹ thuật và giá, nhà thầu thuộc đối tượng được hưởng ưu đãi sẽ được cộng thêm 7,5% của điểm tổng hợp của nhà thầu vào điểm tổng hợp của nhà thầu đó để tiến hành so sánh và xếp hạng.
Như vậy, việc áp dụng các điểm quy định trên giúp tạo ra sự cạnh tranh lành mạnh và công bằng trong đấu thầu quốc tế, đồng thời đảm bảo sự đánh giá chính xác và hiệu quả về giá trị và chất lượng của các dự án được thực hiện. Các nhà thầu có thể hoàn thiện và tối ưu hóa đề xuất của mình để nắm bắt cơ hội chiến thắng trong các gói thầu đa dạng và phức tạp.
1.2. Ưu đãi đối với đấu thầu trong nước
Ưu đãi đối với hàng hóa trong nước:
Quy định về ưu đãi đối với hàng hóa trong nước, được quy định tại Điều 5 của Nghị định 63/2014/NĐ-CP, đặt ra một số nguyên tắc và phương pháp cụ thể để xác định việc hưởng ưu đãi cho các nhà thầu tham gia gói thầu cung cấp hàng hóa trong nước. Các điểm quy định dưới đây giải thích chi tiết về cách tính và áp dụng ưu đãi:
(1) Điều kiện để hưởng ưu đãi:
- Nhà thầu phải chứng minh rằng hàng hóa đó có tỷ lệ chi phí sản xuất trong nước từ 25% trở lên trong giá hàng hóa. Tỷ lệ chi phí sản xuất trong nước được tính bằng công thức sau:
D (%) = (G* - T) / G
Trong đó:
- G*: Là chi phí sản xuất trong nước được tính bằng giá chào của hàng hóa trong hồ sơ dự thầu hoặc hồ sơ đề xuất, đã trừ đi giá trị thuế (T) và các chi phí nhập ngoại bao gồm cả phí, lệ phí.
- G: Là giá chào của hàng hóa trong hồ sơ dự thầu hoặc hồ sơ đề xuất, đã trừ đi giá trị thuế (T).
- D: Là tỷ lệ chi phí sản xuất trong nước của hàng hóa. Nếu D ≥ 25%, thì hàng hóa đó sẽ được hưởng ưu đãi theo quy định tại Khoản 2 của Điều này.
(2) Phương pháp tính ưu đãi:
- Trong trường hợp áp dụng phương pháp giá thấp nhất, hàng hóa không thuộc đối tượng được hưởng ưu đãi phải cộng thêm 7,5% của giá dự thầu sau khi đã sửa lỗi và hiệu chỉnh sai lệch, trừ đi giá trị giảm giá (nếu có) của hàng hóa đó vào giá dự thầu sau khi đã sửa lỗi và hiệu chỉnh sai lệch, trừ đi giá trị giảm giá (nếu có) của nhà thầu để tiến hành so sánh và xếp hạng.
- Trong trường hợp áp dụng phương pháp giá đánh giá, hàng hóa không thuộc đối tượng được hưởng ưu đãi phải cộng thêm 7,5% của giá dự thầu sau khi đã sửa lỗi và hiệu chỉnh sai lệch, trừ đi giá trị giảm giá (nếu có) của hàng hóa đó vào giá đánh giá của nhà thầu để tiến hành so sánh và xếp hạng.
- Trong trường hợp áp dụng phương pháp kết hợp giữa kỹ thuật và giá, hàng hóa thuộc đối tượng được hưởng ưu đãi sẽ được cộng điểm ưu đãi vào điểm tổng hợp theo công thức sau đây:
Điểm ưu đãi = 0,075 x (giá hàng hóa ưu đãi / giá gói thầu) x điểm tổng hợp
Trong đó:
- Giá hàng hóa ưu đãi là giá dự thầu sau khi đã sửa lỗi và hiệu chỉnh sai lệch, trừ đi giá trị giảm giá (nếu có) của hàng hóa thuộc đối tượng được hưởng ưu đãi.
Như vậy, việc áp dụng các điểm quy định trên giúp đảm bảo sự minh bạch và công bằng trong việc ưu tiên hàng hóa sản xuất trong nước, thúc đẩy sự phát triển và hỗ trợ các doanh nghiệp trong nước. Các nhà thầu có thể áp dụng các phương pháp tính toán này để nâng cao cơ hội chiến thắng trong đấu thầu và đóng góp vào sự phát triển của ngành công nghiệp trong nước.
Ưu đãi đối với đấu thầu trong nước:
Quy định về ưu đãi trong đấu thầu trong nước, được quy định tại Điều 6 của Nghị định 63/2014/NĐ-CP, đề cập đến các điểm sau đây, nhằm tạo điều kiện thuận lợi và khuyến khích sự tham gia của các nhà thầu đến từ các đối tượng đặc biệt và doanh nghiệp nhỏ:
- Ưu đãi đối với hàng hóa trong nước:
Đối với gói thầu mua sắm hàng hóa, các ưu đãi đối với hàng hóa trong nước sẽ được áp dụng theo quy định tại Điều 5 của Nghị định này. Điều này nhấn mạnh việc ưu tiên hàng hóa sản xuất trong nước để thúc đẩy phát triển ngành công nghiệp trong nước.
- Ưu tiên cho các nhà thầu đặc biệt và doanh nghiệp nhỏ:
Các hồ sơ dự thầu, hồ sơ đề xuất của nhà thầu có tổng số lao động là nữ giới hoặc thương binh, người khuyết tật chiếm tỷ lệ từ 25% trở lên và có hợp đồng lao động tối thiểu 03 tháng sẽ được ưu tiên. Ngoài ra, nhà thầu là doanh nghiệp nhỏ thuộc đối tượng được hưởng ưu đãi theo quy định tại Khoản 3 Điều 14 Luật Đấu thầu 2013 và xếp hạng cao hơn hồ sơ dự thầu, hồ sơ đề xuất của nhà thầu không thuộc đối tượng được hưởng ưu đãi, trong trường hợp hồ sơ dự thầu, hồ sơ đề xuất của các nhà thầu được đánh giá ngang nhau.
Đối với gói thầu xây lắp có giá trị không quá 05 tỷ đồng, chỉ cho phép nhà thầu là doanh nghiệp cấp nhỏ và siêu nhỏ theo quy định của pháp luật về doanh nghiệp tham gia đấu thầu. Điều này nhằm tạo điều kiện thuận lợi và cơ hội tham gia đấu thầu cho các doanh nghiệp nhỏ trong lĩnh vực xây lắp.
- Xếp hạng và ưu tiên địa phương:
Trong trường hợp sau khi áp dụng ưu đãi, các hồ sơ dự thầu, hồ sơ đề xuất được xếp hạng ngang nhau, ưu tiên xếp hạng cao hơn sẽ được dành cho nhà thầu đến từ địa phương nơi triển khai gói thầu. Điều này nhằm thúc đẩy sự hỗ trợ và phát triển kinh tế địa phương thông qua việc ưu tiên đối tượng đến từ khu vực cụ thể.
Lưu ý: Các đối tượng và nội dung ưu đãi trong việc lựa chọn nhà thầu quy định tại Điều 14 Luật Đấu thầu 2013 không áp dụng trong trường hợp có các điều ước quốc tế mà Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên hoặc có thỏa thuận quốc tế với nhà tài trợ có quy định khác về ưu đãi trong việc lựa chọn nhà thầu. Điều này nhấn mạnh việc tuân thủ các quy định quốc tế và đảm bảo tính công bằng và minh bạch trong việc chọn nhà thầu.
2. Hồ sơ dự thầu, hồ sơ đề xuất của nhà thầu có tổng số lao động là thương binh, người khuyết tật chiếm tỷ lệ từ 25% trở lên trở lên thì có được ưu đãi không?
Theo quy định tại Điều 14 Luật Đấu thầu 2013, đã được sửa đổi bởi Khoản 2 Điều 33 Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa 2017, ưu đãi trong việc lựa chọn nhà thầu được áp dụng theo những điều kiện sau đây, nhằm khuyến khích và hỗ trợ các nhà thầu đặc biệt và doanh nghiệp nhỏ tham gia vào các gói thầu:
(1) Ưu đãi cho nhà thầu cung cấp hàng hóa:
- Nhà thầu tham gia đấu thầu trong nước hoặc quốc tế để cung cấp hàng hóa sẽ được hưởng ưu đãi nếu hàng hóa đó có chi phí sản xuất trong nước chiếm tỷ lệ từ 25% trở lên. Điều này nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho hàng hóa sản xuất trong nước và khuyến khích việc sử dụng nguồn hàng hóa trong nước trong các gói thầu.
(2) Ưu đãi cho nhà thầu cung cấp dịch vụ tư vấn, dịch vụ phi tư vấn, xây lắp:
- Đối tượng được hưởng ưu đãi khi tham gia đấu thầu quốc tế để cung cấp dịch vụ tư vấn, dịch vụ phi tư vấn, xây lắp bao gồm:
+ Nhà thầu trong nước tham gia đấu thầu độc lập hoặc liên danh.
+ Nhà thầu nước ngoài liên danh với nhà thầu trong nước, trong đó nhà thầu trong nước đảm nhận từ 25% trở lên giá trị công việc của gói thầu.
- Đối tượng được hưởng ưu đãi khi tham gia đấu thầu trong nước để cung cấp dịch vụ tư vấn, dịch vụ phi tư vấn, xây lắp bao gồm:
+ Nhà thầu có từ 25% trở lên số lượng lao động là nữ giới.
+ Nhà thầu có từ 25% trở lên số lượng lao động là thương binh, người khuyết tật.
+ Nhà thầu là doanh nghiệp siêu nhỏ hoặc doanh nghiệp nhỏ.
- Việc tính ưu đãi được thực hiện trong quá trình đánh giá hồ sơ dự thầu và hồ sơ đề xuất. Có hai phương pháp tính ưu đãi như sau:
+ Cộng thêm điểm vào điểm đánh giá của nhà thầu thuộc đối tượng được ưu đãi.
+ Cộng thêm số tiền vào giá dự thầu hoặc vào giá đánh giá của nhà thầu không thuộc đối tượng được ưu đãi. Điều này giúp tạo điều kiện công bằng và khuyến khích sự tham gia của các nhà thầu đặc biệt và doanh nghiệp nhỏ.
(3) Xem xét các điều kiện không áp dụng ưu đãi:
- Quy định về đối tượng và nội dung ưu đãi trong việc lựa chọn nhà thầu này sẽ không áp dụng trong trường hợp có điều ước quốc tế mà Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên hoặc có thỏa thuận quốc tế với nhà tài trợ quy định khác về việc lựa chọn nhà thầu. Điều này nhấn mạnh việc tuân thủ các quy định quốc tế và đảm bảo tính công bằng trong việc lựa chọn nhà thầu.
(4) Quy định chi tiết:
- Chi tiết việc quy định này sẽ được Chính phủ ban hành. Điều này giúp đảm bảo việc áp dụng ưu đãi trong việc lựa chọn nhà thầu được thực hiện một cách rõ ràng và hợp lý.
Tóm lại, theo quy định trên, những nhà thầu có từ 25% trở lên tổng số lao động là thương binh, người khuyết tật sẽ được hưởng ưu đãi khi tham gia đấu thầu trong nước để cung cấp dịch vụ tư vấn, dịch vụ phi tư vấn, xây lắp. Điều này đóng vai trò quan trọng trong việc khuyến khích sự tham gia của các đối tượng đặc biệt và doanh nghiệp nhỏ trong các hoạt động đấu thầu.
3. Xây dựng quy định mới về ưu đãi trong đấu thầu để khuyến khích sản xuất trong nước
Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã thông tin rằng Luật Đấu thầu số 22/2023/QH15 (gọi tắt là Luật Đấu thầu) đã đề ra quy định về đối tượng và nguyên tắc tính ưu đãi trong quá trình đấu thầu. Cụ thể, Chính phủ sẽ ban hành các quy định chi tiết về nội dung này. Điều này nhằm thúc đẩy sản xuất hàng hóa trong nước và ưu tiên những nhóm lao động như phụ nữ, dân tộc thiểu số và người yếu thế.
Dự thảo Nghị định đưa ra tỷ lệ ưu đãi đối với chi phí sản xuất trong nước theo hai mức như sau:
- Đối với hàng hóa có xuất xứ Việt Nam dưới 50%: Sẽ áp dụng theo quy định hiện tại tại Nghị định số 63/2014/NĐ-CP. Cụ thể, hàng hóa này sẽ được hưởng mức ưu đãi bằng cách cộng thêm một khoản tiền hoặc điểm ưu đãi vào điểm tổng hợp, với tỷ lệ là 7,5%.
- Đối với hàng hóa có xuất xứ Việt Nam từ trên 50%: Dự kiến sẽ áp dụng tỷ lệ ưu đãi như sau:
+ Phương án 1: 10%
+ Phương án 2: 12%
Ngoài ra, nhà thầu khi chào hàng hoá có xuất xứ Việt Nam và sử dụng lao động phụ nữ, người khuyết tật, thương binh, hoặc dân tộc thiểu số từ 50% trở lên, sẽ được tính ưu đãi theo tỷ lệ sau:
+ Phương án 1: 12%
+ Phương án 2: 15%
Đối với các đấu thầu trong nước, dự thảo Nghị định cũng bổ sung quy định về ưu đãi đối với các gói thầu mua sắm hàng hóa. Cụ thể, chỉ có nhà thầu có ít nhất 50% lao động có hợp đồng lao động tối thiểu 03 tháng trở lên thuộc các nhóm người khuyết tật, thương binh, hoặc dân tộc thiểu số được phép tham dự thầu. Quy định này không bắt buộc và sẽ dựa trên quyết định của người có thẩm quyền xem xét.
Đối với các doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo, dự thảo Nghị định quy định ưu đãi dựa trên ưu tiên về năng lực và kinh nghiệm khi đánh giá.
Còn đối với các nhà sản xuất trong nước mà họ chuyển giao công nghệ để sản xuất hàng hóa có xuất xứ Việt Nam, dự thảo Nghị định quy định ưu đãi dựa trên năng lực, kinh nghiệm và việc sử dụng tài liệu và kết quả thử nghiệm từ bên chuyển giao công nghệ để chứng minh tính kiểm chứng và phù hợp của sản phẩm theo hợp đồng chuyển giao công nghệ.
Ngoài ra, đối với sản phẩm và dịch vụ thân thiện với môi trường, dự thảo Nghị định bổ sung quy định về các lĩnh vực như năng lượng, xử lý chất thải, nông nghiệp, thủy lợi, và tùy tính chất. Chủ đầu tư có quyền quyết định dành một tỷ lệ nhất định để mua sản phẩm và dịch vụ thân thiện với môi trường hoặc đề ra quy định ưu đãi về tiêu chí đánh giá kỹ thuật cho các sản phẩm thân thiện với môi trường, nhưng mức ưu tiên không thấp hơn mức quy định bởi luật pháp liên quan. Ngoài ra, Nghị định cũng quy định các yếu tố liên quan đến đấu thầu bền vững.
Nếu có thắc mắc hay có nhu cầu hỗ trợ về vấn đề pháp lý khác, quý khách hàng vui lòng liên hệ với bộ phận chăm sóc khách hàng của Luật Hòa Nhựt qua số hotline: 1900.868644 hoặc qua email: [email protected] để được kịp thời hỗ trợ và giải đáp thắc mắc. Xin chân trọng cảm ơn!
