1. Như thế nào là đấu thầu hạn chế?
Trong trường hợp các dự án hoặc gói thầu lớn, đòi hỏi kiến thức chuyên môn cao hoặc có tính đặc thù, việc lựa chọn nhà thầu trở thành một phần quan trọng không thể thiếu. Thông thường, các gói thầu liên quan đến sử dụng nguồn vốn công cộng thường là những dự án lớn, với mục tiêu xây dựng các công trình phục vụ cộng đồng, vì vậy yêu cầu về khả năng kỹ thuật là một trong những tiêu chí hàng đầu. Trên thực tế, không phải tất cả các nhà thầu đều đủ khả năng để đáp ứng những yêu cầu mà bên mời thầu đặt ra cho gói thầu. Vì vậy, để đảm bảo chất lượng của dự án mà không phải mất nhiều thời gian và nguồn lực tổ chức, nhà thầu thường sử dụng hình thức đấu thầu hạn chế.
Hiện nay, đấu thầu là một hoạt động phổ biến, diễn ra trước khi bắt đầu thực hiện các dự án, nhằm tìm ra nhà thầu phù hợp nhất để thực hiện dự án đó. Tuy nhiên, đối với hình thức đấu thầu hạn chế, nó vẫn còn khá mới mẻ đối với nhiều người.
Theo Điều 21 của Luật Đấu Thầu năm 2013, "Đấu thầu hạn chế được áp dụng trong trường hợp gói thầu có yêu cầu cao về kỹ thuật hoặc kỹ thuật có tính đặc thù mà chỉ có một số nhà thầu đáp ứng yêu cầu của gói thầu." Điều này có nghĩa là những dự án sử dụng nguồn vốn công cộng, đòi hỏi kiến thức kỹ thuật cao hoặc có tính đặc thù, mà chỉ một số nhà thầu đáp ứng được yêu cầu kỹ thuật của gói thầu, thì sẽ sử dụng hình thức đấu thầu hạn chế.
Đấu thầu hạn chế là một biến thể của đấu thầu, trong đó số lượng các đơn vị tham gia đấu thầu được giới hạn, tức là chỉ một số nhất định. Ban đầu, đấu thầu là quá trình mà nhiều chủ thể tham gia để đưa ra các đề xuất giá cho một dự án đang chuẩn bị triển khai hoặc sản phẩm đang được chủ sở hữu cân nhắc để bán ra thị trường.
Trong quá trình này, các nhà thầu sẽ cạnh tranh với nhau bằng cách đưa ra các mức giá của họ, và người chiến thắng sẽ là người đề xuất mức giá hợp lý nhất. Tuy nhiên, trong lĩnh vực chứng khoán, người chiến thắng thường được xác định bởi mức giá thấp nhất, ngược lại, đối với đấu thầu sản phẩm, người chiến thắng thường là người đưa ra mức giá cao nhất.
Trong ba loại hình thức đấu thầu, mỗi loại đều có những lợi ích và hạn chế riêng đối với cả bên mời thầu và bên dự thầu. Trong trường hợp của đấu thầu hạn chế, ưu điểm và hạn chế có thể được mô tả như sau:
Ưu Điểm:
- Lựa chọn hình thức đấu thầu hạn chế mang lại nhiều ưu điểm cho bên mời thầu. Họ tiết kiệm được thời gian và các loại phí đáng kể.
- Các quy trình đấu thầu thường được rút ngắn và một số bước có thể được loại bỏ do tính đặc thù của gói thầu.
Nhược Điểm:
- Tuy nhiên, điều chắc chắn là bên mời thầu phải đối mặt với những hạn chế khi sử dụng hình thức đấu thầu hạn chế.
- Do đặc trưng của gói thầu, việc lựa chọn nhà thầu không phải lúc nào cũng dễ dàng. Thậm chí, có thể xảy ra trường hợp bên mời thầu không thể tìm ra nhà thầu phù hợp cho gói thầu của họ.
- Hình thức đấu thầu hạn chế không thể tạo ra môi trường cạnh tranh mạnh mẽ cho các nhà thầu. Do đó, hiệu quả của quá trình đấu thầu có thể bị giảm sút và không đạt được mục tiêu như mong muốn.
Điều này chỉ ra rằng mỗi hình thức đấu thầu có những ưu điểm và nhược điểm riêng, và quá trình lựa chọn phải xem xét kỹ lưỡng để đảm bảo sự thành công của dự án hoặc gói thầu.
2. Thông tin về đấu thầu hạn chế
Dựa vào Điều 8 của Luật đấu thầu 2013, có quy định cụ thể về các thông tin cần được công bố trên hệ thống mạng đấu thầu quốc gia. Các thông tin bao gồm trong báo đấu thầu là:
- Kế hoạch lựa chọn nhà thầu và nhà đầu tư.
- Thông báo mời quan tâm và thông báo mời sơ tuyển.
- Thông báo mời chào hàng và thông báo mời thầu.
- Danh sách ngắn.
- Kết quả lựa chọn nhà thầu và nhà đầu tư.
- Kết quả mở thầu đối với các đấu thầu qua mạng.
- Thông tin về việc xử lý vi phạm pháp luật liên quan đến đấu thầu.
- Văn bản quy định về pháp luật đấu thầu.
- Danh mục dự án đầu tư theo hình thức đối tác công tư và các dự án có sử dụng đất.
- Cơ sở dữ liệu về nhà thầu, nhà đầu tư, chuyên gia đấu thầu, giảng viên đấu thầu và các cơ sở đào tạo về đấu thầu.
- Các thông tin khác có liên quan đến lĩnh vực đấu thầu.
Điều này nhằm đảm bảo tính minh bạch, công bằng và hiệu quả trong quá trình đấu thầu.
3. Những trường hợp áp dụng đấu thầu hạn chế theo quy định mới nhất
Hình thức đấu thầu hạn chế được áp dụng khi gói thầu đặt ra các yêu cầu về kỹ thuật cao hoặc có đặc thù, mà chỉ một số nhà thầu đáp ứng được theo quy định tại Điều 21 của Luật Đấu thầu số 43/2013/QH13. Theo quy định này, những dự án sử dụng nguồn vốn từ ngân sách nhà nước và đặt ra các yêu cầu về kỹ thuật cao hoặc có đặc thù, mà chỉ có một số nhà thầu đáp ứng được yêu cầu về mặt kỹ thuật của gói thầu, sẽ chọn hình thức đấu thầu hạn chế.
Đấu thầu hạn chế là một dạng của quá trình đấu thầu, giống như đấu thầu thông thường, nhưng ở đây số lượng chủ thể tham gia đấu thầu bị hạn chế, tức là chỉ cho phép một số lượng nhất định các đơn vị tham gia vào buổi đấu thầu. Điều này nhằm đảm bảo tính chọn lọc và chất lượng trong việc lựa chọn nhà thầu, đồng thời giảm thiểu quy trình đấu thầu cho các gói thầu đặc thù và yêu cầu kỹ thuật cao.
4. Quy trình lựa chọn nhà thầu trong đấu thầu hạn chế
Theo quy định tại Điều 38 của Luật Đấu Thầu năm 2013 và Điều 32 của Nghị định 63/2014/NĐ-CP, quy trình lựa chọn nhà thầu trong trường hợp đấu thầu hạn chế diễn ra theo các bước sau:
Bước 1: Chuẩn bị lựa chọn nhà thầu
- Lựa chọn danh sách ngắn (nếu cần).
- Lập hồ sơ mời thầu.
- Thẩm định và phê duyệt hồ sơ mời thầu.
Bước 2: Tổ chức lựa chọn nhà thầu
- Mời thầu.
- Phát hành, sửa đổi, làm rõ hồ sơ mời thầu.
- Chuẩn bị, nộp, tiếp nhận, quản lý, sửa đổi, rút hồ sơ dự thầu.
- Mở hồ sơ đề xuất về kỹ thuật.
Bước 3: Đánh giá hồ sơ dự thầu và thương thảo hợp đồng
- Kiểm tra, đánh giá tính hợp lệ của hồ sơ đề xuất về kỹ thuật.
- Đánh giá chi tiết hồ sơ đề xuất về kỹ thuật.
- Phê duyệt danh sách nhà thầu đáp ứng yêu cầu về kỹ thuật.
Bước 4: Trình, thẩm định, phê duyệt và công khai kết quả lựa chọn nhà thầu
- Mở hồ sơ đề xuất về tài chính của các nhà thầu trong danh sách được duyệt.
- Kiểm tra, đánh giá tính hợp lệ của hồ sơ đề xuất về tài chính.
- Đánh giá chi tiết hồ sơ đề xuất về tài chính.
- Xếp hạng nhà thầu.
Bước 5: Thương thảo hợp đồng
Bước 6: Trình, thẩm định, phê duyệt và công khai kết quả lựa chọn nhà thầu
Bước 7: Toàn thiện, ký kết hợp đồng
Quy trình này đảm bảo tính minh bạch và công bằng trong quá trình lựa chọn nhà thầu trong các trường hợp đấu thầu hạn chế.
5. Những lưu ý pháp lý khi đấu thầu hạn chế
Có một số điểm cần chú ý khi tham gia vào hình thức đấu thầu hạn chế:
- Đấu thầu hạn chế áp dụng đặc biệt cho các dự án sử dụng nguồn vốn từ ngân sách nhà nước, mà yêu cầu kỹ thuật cao hoặc có tính đặc thù, và chỉ một số nhà thầu có khả năng đáp ứng được yêu cầu kỹ thuật của gói thầu.
- Mặc dù đây là hoạt động đấu thầu giống với quy trình thông thường, nhưng số lượng các quy định về sự tham gia của các đơn vị sẽ bị hạn chế, và chỉ một số lượng cụ thể được cho phép tham gia vào buổi đấu thầu.
- Trong quá trình đấu thầu hạn chế, các chủ thể sẽ đưa ra các đề xuất giá của họ và cạnh tranh với nhau. Người chiến thắng sẽ là người đưa ra mức giá phù hợp nhất với yêu cầu của dự án. Tuy nhiên, đối với lĩnh vực chứng khoán, người trúng thầu thường được xác định dựa trên mức giá thấp nhất, trong khi đối với đấu thầu sản phẩm, người chiến thắng thường là người đưa ra mức giá cao nhất.
Trên đây là toàn bộ nội dung bài viết của Luật Hòa Nhựt về những trường hợp áp dụng đấu thầu hạn chế theo quy định 2023. Mọi thắc mắc về mặt pháp lý vui lòng liên hệ số hotline: 1900.868644 hoặc email: [email protected]. Xin trân trọng cảm ơn!
